بازیافت

[naene]

[JUSTIFY]بازيافت شيشه چهار هزار سال قابل از ميلاد مسيح، شيشه به صورت يک لعاب آبگونه تزييني در خاور ميانه استفاده مي شد. ظرف هاي شيشه اي رنگي براي خوردن و آشاميدن از سال 1550 گسترش يافته و مورد استفاده قرار گرفته است. قديمي ترين شيشه صاف و شفاف، يک گلدان ريخته گري شده در نينواي آشور است که در حدود 800 سال قبل از ميلاد توليد شد و اکنون در موزه British لندن قرار دارد. در قرون هجدهم و نوزدهم شيشه بسيار گران بود و براي کاربردهاي محدود همانند توليد پنجره هاي شيشه اي رنگي کليسا استفاده مي شد.
در ابتداي قرن بيستم با انقلاب صنعتي توليد شيشه با مقياس بزرگي آغاز گرديد. براي مثال توليد لامپ سبک شيشه اي ماشين در سال 1926 آغاز شد. امروزه شيشه ماده گران بهايي به شمار نمي رود و براي بسته بندي مواد، توليد پنجره و ساير محصولات استفاده مي شود. شيشه هاي جديد از چهار ترکيب شن، خاکستر سودا( کربنات سديم)، سنگ آهک و ساير افزودني ها ساخته مي شود. اين افزودني ها شامل آهن در رنگ (قهوه اي يا سبز)، کروميوم(فلز درخشان)، فلز لاجورد در رنگ سبز مايل به آبي، آلومينا براي دوام و برم براي بهبود عمليات حرارتي به آن افزوده مي گردد.
سالانه تمامي شيشه استفاده شده در اروپا در حدود 6/11ميليون تن تخمين زده مي شود. صنعت شيشه در انگلستان با به کارگيري تکنولوژي بالا ظرفيت بازيافت خود را به بالاي يک ميليون تن در سال رسانيده است. وابستگي مواد ديگر و قابليت غيرقابل انکار شيشه، با توجه به تمامي مشکلات، بازيافت آن يک مساله اجباري و اضطراري مي باشد. 7 درصد شيشه ها به طور ميانگين از زباله هاي خانگي توليد مي شود، به طوري که در سال 2001 بيش از 5/2 ميليون تن از اين مواد سوزانده شده است.
براي ساخت شيشه انرژي زيادي در استخراج و حمل و نقل مواد صرف مي شود. در اين فرآيند ترکيب مواد را بايد در دماي بسيار بالا انجام داد و حجم بالاي سوخت فسيلي استفاده شده در آن دي اکسيد کربن و گازهاي گلخانه اي بسياري توليد مي کند. به طور مثال در سال 2002 در صنعت شيشه انگلستان در حدود 8611000000 کيلووات ساعت برق مصرف شد و 8/1 ميليون تن دي اکسيد کربن از سوخت فسيلي در کارخانه ها توليد گرديد. يک کوره کارآمد حدود 4 گيگا ژول برق براي گداختن يک تن شيشه لازم دارد.
شيشه را مي توان به عنوان يک ماده ساده بازيافت نمود و ساختار آن در گونه هاي مختلف بازيافت از بين نمي رود و اين بسيار مهم است. در مورد توليد بطري هاي شيشه اي مي توان گفت که 80 درصد از کل شيشه مصرف شده بازيافتي است که Cullet ناميده مي شود. Cullet که همان خرده شيشه است، ساختار شناخت شده اي براي کارخانه ها دارد و به صورت خرده شيشه بومي شناخته مي شود. نمودار اگر شيشه بازيافتي براي ساخت بطري و جارها استفاده شود، انرژي لازم براي کوره ها کاهش مي يابد. علاوه بر حمل و نقل و مراحل توليد، حدود 315 کيلوگرم از توليد CO2 در هر تن شيشه ذوب شده کاهش يافته است.
از بازيافت دو بطري شيشه اي انرژي لازم براي جوش آمدن آب براي 5 فنجان چاي توليد مي شود. بازيافت، تقاضاي بازار براي مواد اوليه را کاهش مي دهد. اين مساله استفاده از مواد را کم نمي کند اما هزينه خاک برداري را کاهش مي دهد و اگر از منظر ديگري به آن توجه کنيم، فوايد استفاده مجدد و بازيافت به محيط زيست مرتبط مي شود. براي بازيافت هر تن شيشه حدود 2/1 تن از مواد اوليه صرفه جويي مي شود. بازيافت موجب کاهش ضايعات شيشه در کره زمين مي شود. هر چند شيشه مستقيما سلامت زمين را تهديد نمي کند و مي توان آن را به مدت نامحدودي ذخيره نمود.
چطور، چگونه و کجا بازيافت شيشه انجام مي شود؟
نوع شيشه
در خانواده شيشه هايي که مي شناسيم ترکيبات ويژه اي مورد استفاده قرار مي گيرد.
ظروف شيشه اي
بزرگ ترين بخش ظروف شيشه اي به بطري ها و جارها مربوط مي شود که 80 درصد بازيافت شيشه را در اختيار دارند. کل ظروف شيشه اي در انگلستان در حدود 23/2 ميليون تن است که حدود 629 هزار تن آن را واردات تشکيل مي دهد. به طور ميانگين هر خانواده انگليسي حدود 330 بطري و جار شيشه اي در سال مصرف مي کند.
استفاده مجدد
خرده فروشي ها با فروش و گرفتن بطري هاي برگشت پذير کار عمومي و عملي بازگست را انجام مي دهند. به هر حال کارخانجات توليدکننده در افزايش و کاهش بطري ها و حمل و نقل آن براي پر کردن مجدد نقش بسيار مهمي دارا هستند. اين بازگشت چه از نظر مالي و چه از نظر زيست محيطي داراي فوايدي است که از بطري هاي برگشت پذير حاصل شده است. به علاوه علاقه مصرف کنندگان به بطري هاي برگشت پذير نيز مي تواند موثر باشد. بطري هاي شير نمونه بارزي از اين بطري هاست که بايد بسيار پاک و تميز باشد. با وجود وزن زياد و مقاومت شيشه و ارزش تميز کردن پايين آن، بطري هاي برگشت پذير، زماني که از آنها براي پر کردن مجدد استفاده مي شود، بسيار مقرون به صرفه مي باشد. کاربرد اين بطري ها بيشتر در شيشه هاي مربا و ماءالشعير مي باشد.
بازيافت
بسياري از مردم پس از مصرف ظروف شيشه اي آنها را به بانک هاي شيشه تحويل مي دهند. اولين بانک شيشه در سال 1977 به وجود آمد و در حال حاضر 50 هزار بانک شيشه در سراسر کشور انگلستان وجود دارد. معمولا براي سازگاري بيشتر مصرف کنندگان، بانک هاي شيشه را در سوپر مارکت ها قرار داده اند. سايت اينترنتي براي يافتن نزديک ترين بانک شيشه نسبت به محل زندگي مصرف کنندگان ايجاد شده است. جمع آوري شيشه بدل به يک شغل پر درآمد شده است. بسياري از کافه ها و سوپرمارکت ها و برخي از شرکت هاي خصوصي مدارس براي خود داراي بانک شيشه هستند. حدود 600 هزار تن بطري شيشه اي از بانک هاي شيشه اي ايجاد شده در کافه ها، کلوپ ها، هتل ها، رستوران ها و بارها در سال جمع آوري مي شود. درصد بازيافت شيشه در انگلستان 34 درصد است که نسبت به کشورهاي سوييس و فنلاند که بازيافت شيشه در آنها 90 درصد است، بسيار ناچيز است. اصولا درصد قابل قبول بازيافت شيشه در حدود 50 درصد مي باشد.
بانک هاي شيشه شرکت هاي جمع آوري کننده يا ديگر بخش ها، خرده شيشه را به صورت تناژ تحويل مي دهند. زماني که خرده شيشه ها جمع آوري مي شوند، آلودگي آنها جدا شده و سپس با مواد ديگر در کوره هاي ذوب مخلوط مي شوند. سپس در قالب يا بادکن هاي مکانيکي به بطري و جار جديد تبديل مي شوند.
ناهماهنگي رنگ
جمع آوري خرده شيشه هاي شفاف بي رنگ براي بازيافت در انگلستان بسيار کم مي باشد. بيشتر توليدات شيشه در انگلستان بطري هاي شفاف و کهربايي مي باشد که به دليل صادرات زياد شيشه هاي شفاف انگلستان است. براي اينکه مصرف کنندگان همواره بطري و جارهاي شفاف را در بانک هاي شيشه قرار مي دهند، توليد خرده شيشه هاي شفاف کم تر است. واردات انگلستان بيشتر به منظور توليد بطري هاي سبز است که به طور عمده براي بسته بندي ماءالشعير استفاده مي شود. در گذشته بطري هاي سبز بازيافت نمي شد اما در اين صنعت با کار و تلاش زياد دولت اقدام به افزايش بازيافت بطري هاي سبز نمود و در حال حاضر انگلستان حدود 85 درصد از بطري هاي سبز را بازيافت مي نمايد. اين خرده شيشه ها در صنايع مختلف کاربرد فراواني دارد. اين مواد را مي توان با رنگ ها و مواد شيشه اي ديگر ترکيب نمود و بازار خوبي براي بطري هاي سبز ايجاد کرد. از خرده شيشه هاي بازيافتي مي توان براي توليد بطري هاي جديد استفاده نمود. بازيافت شيشه به 4 روش به دولت و محيط زيست کمک مي کند که شامل کاهش خاک برداري، کاهش مصرف انرژي، کاهش انتشار گازهاي گلخانه اي و جلوگيري از هدر رفتن منابع معدني مي باشد.
بخش شيشه هاي Flat
دومين بخش بزرگ در توليد شيشه مربوط به شيشه هاي Flat است. اين شيشه ها کاربردهاي متنوع و متفاوتي دارند. اين شيشه ها به دليل طول عمر کمتر تاثير بيشتري در محيط زيست و زباله هاي شيشه اي دارند. زباله هاي اين شيشه براي پنجره ها، شيشه جلو و عقب خودروها و موتور سيکلت ها مورد استفاده قرار مي گيرد. صادرات و واردات اين نوع شيشه در حدود 886 هزار تن در سال است.
بخش فيبرهاي شيشه اي (Fiber Glass)
فايبرگلاس ها را مي توان با استفاده از روش هاي متنوع پيوسته يا فيبرهاي کوچک توليد نمود. فيبرهاي پيوسته را معمولا براي تقويت پلاستيک ها و سيمان به کار مي برند. فيبرهاي کوتاه به عنوان مواد عايق کاري استفاده مي شوند. حدود 220 هزار تن در سال فيبر شيشه در انگلستان ساخته مي شود و تقريبا 11 هزار تن نيز در هر سال زباله توليد مي کند و به دليل اينکه بازيافت آن سخت و مقرون به صرفه نمي باشد در اين بخش سرمايه گذاري خاصي انجام نشده است.
چه کاري بايد انجام داد؟ - اگر يک بطري برگشت پذير است، آن را بازگردانده و به بخش بازيافت منتقل نکنيد. - بطري و جار را بشوييد. بهترين روش شستن با آب داغ به هر شکل ممکن مي باشد. - در صورت امکان درب هاي پلاستيکي، چوب پنبه و اضافه هاي فلزي را از بطري و جار جدا کنيد. هر چيزي که روي آن باقي بماند به وسيله مگنت يا ويبره و يا روش هاي ديگر جدا مي شود اما باز هم احتمال خطا و خراب شدن کوره ها وجود دارد. - فقط بطري ها بازيافت نمي شوند بلکه تمامي ظروف شيشه اي قابل بازيافت هستند. ظرف هايي که براي نگهداري مواد غذايي، دارويي و پاک کننده هاي شيشه اي ساخته مي شوند نيز بازيافت پذير هستند. هرگز شيشه لامپ ها يا شيشه هايي که براي پخت مانند پيرکس هستند را جمع آوري نکنيد. اين مواد خصوصيات متفاوتي دارند که براي ساخت بطري استفاده نمي شوند بنابراين داراي استانداردهاي لازم نيستند. شيشه هاي مسطح مانند شيشه هاي پنجره سالم يا شکسته نبايد در بخش بانک شيشه بطري ها قرار گيرند. دقت کنيد بطري را در بانک مخصوص آن قرار دهيد. بانک هاي شفاف، سبز و قهوه اي متفاوت هستند. آنچه مهم است اطمينان از تميزي شيشه و عاري از آلودگي بودن با رنگ است که ارزش آن از قيمت پايين تري برخوردار بوده و پول کم تري براي شيشه هاي آلوده پرداخت مي شود. بطري هاي ساخته شده از شيشه هاي آبي را مي توان در بانک بطري هاي سبز قرار داد. بطري ها با يک پوشش رنگ را مي توان بازيافت نمود و همه آنها را در يک کوره سوزاند. براي فهميدن رنگ بطري به بالاي آن درست جايي که درب روي آن قرار مي گيرد، دقت نماييد. سعي کنيد در مسافرت بطري ها را به بانک هاي فعال مانند مغازه هاي باز يا مدارس تحويل دهيد. با اين کار خطر وارده به محيط زيست از طريق مسافرت به حداقل مي رسد. سعي کنيد از بانک ها در طول روز استفاده کنيد و از اجتماع در محل بانک ها در شب اجتناب کنيد.
بررسي کلي
ترجيح مصرف کننده در انتخاب ماده بسته بندي
روش شناسي
در بين 24 آوريل تا 9 مي 2006 شرکت تحقيقات و بازاريابي نيوتن در اوکلاهما رفتار و عادت خريداران را مورد بررسي قرار داد. اين مصاحبه ها با 752 نفر در سراسر ايالات متحده که مصرف کننده مواد غذايي و نوشيدني بودند، انجام گرفت و درصد خطاي آن 5/3 درصد اعلام شده است
خلاصه بررسي
بسته بندي هاي شيشه اي اولين انتخاب مصرف کنندگان براي حفظ کيفيت، پاکي و مزه غذا مي باشد و به نظر مي رسد اغلب آنان به سلامت بسته بندي بيشتر اهميت مي دهند. ترجيح مشتريان دائمي به سوي بسته بندي هاي شيشه اي است.
مواد بسته بندي
زماني که پاسخ دهندگان خريد مي کنند بسته بندي ها از مواد گوناگوني مي باشد. آنها بسته بندي شيشه اي را براي کيفيت، تميزي، مزه، محافظت از محصول و زمان نگهداري ترجيح مي دهند. وقتي به صورت عمومي در مورد مواد بسته بندي سوال مي شود. مصرف کنندگان عمومي نيز تمايل بيشتر به بسته بندي شيشه اي دارند. با توجه به پرسش هاي انجام شده، 75 درصد براي ماءالشعير، 96 درصد براي نوشيدني الکلي، 65 درصد براي سس و چاشني، 87 درصد براي مواد غذايي و 90 درصد براي غذاي کودک، بسته بندي شيشه اي را ترجيح مي دهند. با توجه به سطح درآمد،خريد محصولاتي که در شيشه بسته بندي شده است، برتري قابل ملاحظه اي يافته است. بسته بندي شيشه اي نوشابه ها به منظور حصول کيفيت، پاکي، مزه و طعم و محافظت محصول مطرح مي شود.
شيشه بهترين ماده براي بسته بندي
مصرف کنندگان دائمي تمايل زيادي به بسته بندي شيشه اي نشان مي دهند. 42 درصد از مغازه هاي خواربارفروشي، محصولات اصلي را به صورت مداوم و يا به صورت فصلي خريداري مي کنند اغلب مصرف کنندگان دائمي در اين بررسي زنان 25 تا 54 ساله بوده اند که بيش از 50 هزار دلار درآمد ساليانه داشته اند. مصرف کنندگان دائمي عقايد خود را اين گونه بيان مي کنند که 6 تا 8 درصد مغازه هاي اصلي را با توجه به کيفيت و استاندارد ترجيح مي دهند.
افراد بسياري مصرف ماءالشعير در شيشه را ترجيح مي دهند.
مصرف کنندگاني که ماءالشعير را در شيشه ترجيح مي دهند بيشتر بين 25 و 44 سال سن داشته و درآمد سالانه ي در حدود 50 هزار دلار و يا بيشتر داشته اند. در اغلب پاسخ ها شيشه به عنوان ماده ارجح عنوان شده و ساير مواد گزينه هاي بعدي بوده اند.

منبع: persiapack.ir
[/JUSTIFY]

[naene]

[JUSTIFY]ضايعات نساجي به دو بخش : حين توليد و بعد از مصرف تقسيم مي شود.
ضايعات مراحل توليد و پيش از مصرف منسوج شامل فرآورده هاي جانبي كارخانجات نساجي و توليد الياف و همچنين توليد البسه مي باشند. آمار دقيقي از ميزان كل ضايعات كارخانجات نساجي كشور در دسترس نيست ولي آمار موجود در برخي از كشورها از جمله امريكا ضايعات قبل از مصرف بالغ بر 75000 تن در سال را نشان مي دهد. ضايعات پس از مصرف شامل پوشاك و منسوجات مصرفي در وسايل خانگي و منسوجات صنعتي بوده كه مصرف كنندگان پس از طي دوره مصرف آنها را از چرخه زندگي و صنعت خارج مي كنند. دلايل عدم استفاده از اين محصولات پس از مصرف را مي توان به كهنه شدن كالا ، صدمه ديدن و يا تغيير مد نسبت داد. به طور مثال سالانه بيش از 40 درصد از پنبه رشد يافته استحصال از فزآيند توليد پوشاك به ضايعات تبديل مي شود. ميزان اين ضايعات را مي توان با آموزش صحيح كارگران ، انبارداري صحيح ، تصحيح و رفع اشكالات خطوط توليد و بهبود كيفيت مواد اوليه كنترل نموده و كاهش داد. اين ضايعات عمدتاً مي توانند به عنوان مواد اوليه به چرخ توليد بازگردند و به محصول نهايي تبديل شوند. مديريت غلط در انبارداري و پوسيدگي مواد اوليه حتي پيش از ورود به خط توليد و عدم انجام سرويس هاي منظم دستگاه هاي توليدي و نا آگاهي كارگران در كنترل خط توليد را مي توان از عوامل افزايش ضايعات حين توليد و قبل از مصرف برشمرد. صايعات الياف پنبه و پلي استر و ساير الياف تا قبل از ريسيدن كامل را مي توان جزو مواد اوليه به اول خط برگردانده و دوباره در مسير توليد قرار داد. در خطوط ريسندگي به طور متعارف براي مراحل مختلف درصدي به عنوان ضايعات درنظر گرفته مي شود كه مجدداً به اول خط برگردانده و در چرخه توليد قرار مي گيرند ولي الياف ريسيده شده در مراحل بافندگي ، رنگرزي ، چاپ و تكميل در صورت بروز هر اشكالي به عنوان محصول معيوب در نظر گرفته شده و بازيافت آن غير ممكن است. لذا جزو ضايعات از چرخه توليد خارج شده و يا به عنوان محصولات درجه پايين عرضه مي شود كه ناخواسته منجر به كاهش سود و يا حتي ضرردهي كارخانه خواهد شد. لذا مديريت سيستماتيك راهي در جهت كاهش ضايعات و ارتقاء مراحل بازيافت مي باشد.
[/JUSTIFY]

[naene]

[JUSTIFY]ما غذا ها را با پوشش پلاستیکی می پوشانیم و چاي را در ليوان پلاستیکی می نوشیم . لباسهایی می پوشیم که در آن الیاف نایلونی ، پلاستیکی و رسونی بکار رفته است و حتی اشیاء پلاستیکی را با کارتهای اعتباري پلاستیکی می خریم ! ما هزاران پلاستیک در ساعتهای هر روز مصرف می کنیم .[/JUSTIFY]
[JUSTIFY] ●پلاستیک چیست ؟ پلاستیک یک تولید بی ثبات است و می تواند انعطاف پذیر یا سخت باشد ، شفاف و یا کدر باشد و می تواند شبیه انواع طبیعی چوب ، یا ابریشم باشد . پلاستیک در ساختن اسباب بازی و دریچه های قلب استفاده می شود . اگرچه بیش از ۱۰۰۰۰ نوع پلاستیک مختلف وجود دارد . ماده اصلی سازنده پلاستیک نفت و یا گاز طبیعی است . این سوختهای فسیلی گاهی اوقات با دیگر عناصر ترکیب می شوند مثل اکسیژن یا کلر و انواع مختلف پلاستیک را می سازند .[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]پلاستیک واقعا در صرفه جویی انرژی کار آمد است . انرژی کمتری برای ساخت بطری پلاستیکی سس کوجه فرنگی نسبت به بطری شیشه ای لازم است و انرژی کمتری برای حمل بطری های پلاستیکی نسبت به بطری های شیشه ای لازم است[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]●انواع پلاستیک:[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۱- ‍‍PET Polyethylene Terephthalate بطری های نوشابه و آب معدني وروغنهای مایع[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۲- HDPE High Density Poly ethylene بطری های شیر ، ظرفهای زباله ، بطری های مواد پاک کننده[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۳-PVC poly Vinyl Chloride بعضی بطری های روغن خوراکی ، ظروف بسته بندی گوشت[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۴- LDPE Low Density Polythylene بعضي از ظروف غذا و ظروف نان[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۵- PP Polypropylene ظروف ماست ، بطری شامپو ، نی نوشابه ، ظروف مارگارین ، پوشک بچه[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۶- PS Polystyrene لیوان یک بار مصرف شانه های کوچک تخم مرغ[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۷- OTHER هر نوع دیگر از پلاستیک[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]بطری های نوشابه و آب معدني یک نمونه خوب برای بازیافت پلاستیک است. موادی که از PET ساخته شده می تواند ذوب شود و در صنایع فرش بکار گرفته شوند، يا در ساخت لباس ، الیاف لباس اسکی و یا ذوب کرده آن در ساخت مجدد بطری استفاده می شود.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]بازيافت پلاستیک آسان است. ابتدا باید بدانید که چه نوع پلاستیکی قابل بازیافت است و فقط آن نوع پلاستیک را جمع آوری کنید. پلاستیکها فرمولهای مختلفی دارند و باید قبل از بازیافت برای تولید محصولات جدید جدا شوند. پلاستیک های مخلوط می توانند بازیافت شوند اما به ارزشمندی پلاستیکهای جدا شده نیستند. زیرا خواص فیزیکی پلاستیکهای بازیافت شده ممکن است خیلی با هم فرق داشته باشد.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]در خانه شما باید نوع پلاستیکی که بازیافت کننده از شما می خواهد را بشناسید. بهتر است ظرف را بشوئید و آبکشی کنید و سپس آن را فشرده کنید. مي توانيد برچسبهای کاغذی ظرف را بردارید اما درپوش پلاستیکی آن را دور نیندازید. درپوشهای پلاستیکی معمولاً از انواع مختلفی از پلاستیک ساخته شده اند و بازیافت مي شوند.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]● پلاستیک چگونه بازیافت می شود؟ برای بازیافت و تبدیل زباله پلاستیکی به پلاستیکهای بازیافتی چندین مرحله وجود دارد.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۱-بازرسی: کارگران زباله های پلاستیکی را به منظور آلودگی مثل سنگ و شیشه و پلاستیکهای غیر قابل بازیافت در آنها بازرسی می کنند.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۲-خرد کردن و شستن: پلاستیکها را شسته و به قطعات کوچکی تکه می کند.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۳-مخزن شناور سازی: اگر پلاستیکهای بازیافتی با هم مخلوط شده باشند آنها را در مخزن، شناور سازی می کنند که در آن برخی از پلاستیکها ته نشین و برخی دیگر شناور می شوند.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۴- خشک کردن: تکه های پلاستیک در خشک کن خشک می شوند.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۵- ذوب کردن: تکه های خشک شده پلاستیک به داخل قالب تزریق می شوند جایی که گرما و فشار پلاستیک را ذوب می کند. انواع مختلف از پلاستیک در دماهای مختلف ذوب می گردند.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۶- صاف کردن: پلاستیک مذاب با نیروی زیاد به داخل پرده های توری ریز تا هر ماده آلوده کننده ای را که پس از فرایند شستن باقی مانده خارج کند . پلاستیکهای مذاب سپس به شکل رشته هایی در می آیند.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]۷- گرانول شدن: رشته های سرد شده در آب سپس به گرانول های یک شکل خرد می شوند.[/JUSTIFY]
[JUSTIFY]شرکتهای تولیدی گرانول های پلاستیکی را برای ساختن تولیدات جدید می خرند . پلاستیک های بازیافتی برای ساختن گلدان ، الوار و صنایع فرش بکار می رود .[/JUSTIFY]
[JUSTIFY] [/JUSTIFY]
[JUSTIFY]منبع: سایت آموزشکده محیط زیست[/JUSTIFY]

[naene]

در بيستم فوريه 2007 دولت استراليا برنامه يي را براي از رده خارج کردن لامپ هاي داراي راندمان کم اعلام کرد. «مالکوم ترنبال» مي گويد: «ما حدود 125 سال است که از لامپ استفاده مي کنيم و همه مي دانيم که بيش از 90 درصد انرژي داده شده به هر لامپ عموماً به صورت گرما به هدر مي رود و اين در حالي است که امکان استفاده از لامپ هاي بهتر (مثل لامپ هاي مهتابي فشرده يا همان لامپ هاي کم مصرف) وجود دارد و تفاوت اين لامپ ها با لامپ هاي معمولي در آن است که اين لامپ ها براي توليد نور يکسان، حدود 20 درصد برق مصرف مي کنند.»

هر چند اين موج جهاني است ولي ابعاد آن در نقاط مختلف جهان متفاوت است و علاوه بر آنکه داراي تاثير مثبتي بر روي بحث بهره وري انرژي خواهد بود، باعث افزايش شديد فروش لامپ هاي فلئورسنت نيز خواهد شد. در حال حاضر نيز ميليون ها عدد از اينگونه لامپ ها در سراسر دنيا به فروش مي رسد ولي بعد از اتمام عمر آنها بايستي ميليون ها عدد نيز دفع شوند. از آنجايي که لامپ هاي فلئورسنت حاوي ماده جيوه (سمي براي اعصاب) هستند، بايستي با مراقبت زياد و به عنوان يک ماده زايد خطرناک تصفيه شوند. هر چند از لحاظ تکنيکي امکان دفع ايمن و بهداشتي لامپ هاي فلئورسنت وجود دارد ولي بايستي يک اجماع جهاني در مورد مناسب ترين روش دفع لامپ حاصل شود.

در عرصه دفع لامپ هاي فلئورسنت (يا همان لامپ هاي مهتابي) قسمت عمده يي از شرکت ها قائل به يک سيستم بازيافت مرکزي براي همه اجزاي لامپ با لحاظ کردن مشخصات توسعه پايدار در اين عرصه هستند. با اين وجود طرفداران سيستم خردايش در مبدا نيز در حال افزايش است که در اين سيستم يک سيستم خردکننده متحرک (موبايل) وجود دارد و با اين سيستم مي توان تعداد لامپ هاي بيشتري را براي ورود به کارخانه آماده کرد و انتقال داد.

يک نگراني جهاني

به جيوه به عنوان يک مشکل جدي نگريسته مي شود چون بدون بو بوده و به راحتي تبخير مي شود و بنابراين تشخيص آن به آساني ميسر نخواهد بود. زماني که اين ماده جذب بدن شود، در بدن تجمع يافته و مي تواند اعضاي مختلف را تحت تاثير قرار داده و به سيستم عصبي آسيب برساند.

لامپ هاي فلئورسنت حاوي پودر فسفر هستند که در خود مقدار کمي جيوه دارد. طبق نظر موسسه Lampcare انگلستان که متخصص در زمينه دفع لامپ است، جيوه موجود در يک لامپ فلئورسنت مي تواند 30 هزار ليتر آب را به سطح آلودگي بالابرساند. اين نشان دهنده خطرناکي عمليات دفع نامناسب اين لامپ ها است.

در ماه نوامبر سال 2006 گروه هاي محيط زيستي ضدجيوه، اعلاميه يي خطاب به دولت هاي جهان در مورد منع صادرات جيوه و کاهش آلودگي جهاني اين ماده منتشر کردند. آنها به ويژه اميدوارند بتوانند در نشست اخير برنامه محيط زيست ملل متحد (UNEP) يک اعلان رسمي منتشر کنند. هر چند شايد در اين نشست نتوان به اهداف جهاني دست يافت ولي مي توان قدم هاي مثبتي برداشت. اين قدم ها را مي توان با پيشنهاد پاييز گذشته کميسيون اروپا در مورد ممنوعيت صادرات جيوه در سراسر اتحاديه اروپا از سال 2011 همخوان کرد. همه اينها بيانگر يک حرکت رو به رشد بين المللي در راستاي کاهش استفاده از جيوه در بخش هاي توليدي و تجارت است.

پيشرفت در عمليات دفع

در اين زمينه کارخانه مخصوصي براي دفع لامپ هاي فلئورسنت در منطقه Harlow انگلستان وجود دارد که توسط موسسه Lampcare راهبري مي شود. اين کارخانه در سال 2004 شروع به کار کرده و در حال حاضر داراي 20 اپراتور به همراه گروه مديران اصلي است. ضمناً اين کارخانه داراي شش راننده است که سراسر جنوب انگلستان را پوشش مي دهند و با کاميون هاي بزرگ خود محموله هاي بسته بندي شده لامپ ها را بر روي پانل هاي چوبي و قاب فلزي تحويل مي گيرند. تخليه کاميون ها در روز دوشنبه انجام مي شود و کاميون ها مي توانند سراسر هفته را در نقاط مختلف کشور سفر کنند و جمعه با کاميون هاي پر از لامپ بازگردند. اين برنامه نشانگر آن است که روزهاي دوشنبه و سه شنبه شلوغ ترين روزهاي کاري کارخانه است که بايد بار جمع آوري شده در هفته گذشته توسط کاميون ها تخليه شود.

با ديدن تعداد زياد لامپ هاي موجود در کاميون ها مي توان مطمئن بود که تامين لامپ هاي سوخته براي اين کارخانه مساله ساز نخواهد بود. شعار موسسه Lampcare آن است که تا حد امکان عمليات بازيافت براي مشتريان با سهولت انجام پذيرد. بر اين اساس اين شرکت مخازني را در اختيار مشتريان قرار داده است (با قطر 300 ميلي متر و طول 4/2 متر) تا مشتريان به راحتي بتوانند انواع لامپ ها را در اين مخازن قرار دهند. البته مي توان از پالت هاي چوبي با سازه و نوارهاي نگهدارنده نيز براي اين کار استفاده کرد.

فناوري دفع

در کارخانه Harlow چهار نوع لامپ مورد فرآيند قرار مي گيرند که عبارتند از:

- لامپ هاي فلئورسنت طويل (معمولي)

- لامپ هاي فلئورسنت فشرده (کم مصرف، CFL)

- لامپ هاي سديمي

- لامپ هاي با تخليه شديد (HLD)

البته بر هر يک از اين لامپ ها روش بازيافت خاصي اعمال مي شود ولي در اکثر موارد اين موسسه از فناوري خريداري شده از شرکت سوئدي MRT Systems AB استفاده مي کند. اين شرکت سوئدي متخصص در زمينه بازيابي جيوه است. طبق آمار بيشترين تعداد لامپ ها، به لامپ هاي فلئورسنت طويل اختصاص دارد.

لامپ هاي طويل براي فرآيند شدن بايستي وارد يک دستگاه برش End Cut Machine (ECM) شود. همان طور که از نام اين دستگاه برمي آيد، دو سر ابتدايي و انتهايي که داراي اتصالات آلومينيومي است جدا مي شود. پس از اين مرحله، پودر فسفر جهت عمليات تقطير خارج مي شود تا باقي مانده مواد خرد شده و به صورت خودکار دسته بندي شوند. دستگاه برش ECM قادر است لامپ هايي با طول 6 فوت يا 8 فوت را مورد فرآيند قرار دهد و ظرفيت آن نيز تا پنج هزار لامپ در ساعت است.

تقطير جيوه

تقطير جيوه از پودر فسفر حدود 16 ساعت به طول خواهد انجاميد و پودر بايستي تا دماي 800 درجه سانتيگراد گرم شود. با اين کار، جيوه تبخير شده و يک پودر فسفر خنثي باقي مي ماند که مي توان از آن در بخش ساخت و ساز استفاده کرد. در ادامه، جيوه تبخير شده نيز سرد مي شود و مقدار آن به حدي کم است که پس از يک سال عمليات کارخانه فقط مي توان يک انگشتانه را با آن پر کرد.

هر چند همان طور که اشاره شد، مقدار جيوه حاصل از اين عمليات کم است ولي خطرات بهداشتي و ايمني آن بسيار نگران کننده است. بر اين اساس از کارکنان اين کارخانه به صورت دوره يي نمونه گيري مي شود تا سلامت آنها نيز حفظ شود. کيفيت هواي محيط کار نيز کنترل مي شود. براي پرسنلي که در زمينه جابه جايي لامپ ها فعاليت دارند، وسايل حفاظت شخصي مثل کفش و ماسک تهيه شده است. يک سيستم جاروبرقي صنعتي نيز براي تميز کردن لامپ هاي شکسته شده و نيز کف کارخانه تعبيه شده است. در مورد فرآيند لامپ هاي فلئورسنت فشرده (لامپ هاي کم مصرف) نيز بايد يادآور شد که اين فرآيند داراي دو تفاوت اصلي است، اول آنکه آنها داراي شکل يکنواخت نيستند و در ثاني اين لامپ ها داراي اتصالات پلاستيکي هستند. اين بدان معني است که فرآيند مورد نياز براي اين لامپ ها بايد قادر باشد انواع اين لامپ ها را فرآيند کند. به علاوه زايدات پلاستيکي نيز يکي از محصولات جانبي اين عمليات است که بايستي به شرکت هاي خواستار آن داده شود. تنها با اين سيستم است که مي توان به سمت استراتژي هاي «بدون پسماند» و «بدون دفن» در کارخانه يي با ظرفيت دفع ده ميليون لامپ در سال حرکت کرد.

روش هاي ديگر براي دفع کدام است

روش ديگر براي لامپ هاي کامل همانا پيش خردايش است و اين بدان معني است که لامپ ها پيش از ورود به کارخانه ها خرد شده باشند تا حجم مواد و هزينه هاي خدماتي آنها تا 80 درصد کاهش يافته باشد و در هر کاميون نيز مي توان تا 5 برابر لامپ حمل کرد. با اين کار هزينه هاي حمل ونقل کاهش يافته و مزيت هاي مالي و زيست محيطي را به همراه خواهد داشت. شرکت مهندسي بالکان (Balcan) در انگلستان که از روش خردايش متحرک (موبايل) استفاده مي کند در سال 2006 توانست جايزه نوآوري ملکه انگلستان را به خاطر سيستم ابداعي خود دريافت کند.

کارخانه بازيافت اين شرکت در منطقه لينکلن شاير انگلستان قرار دارد و در سال 2002 افتتاح شده است و قادر است سالانه 750 تن لامپ سوخته را فرآيند کند. به علاوه اين شرکت داراي ناوگاني از خودروهاي وانت است که مجهز به خردکننده هاي برقي هستند. با اين خودروها مي توان عمل خردايش را در هر مکاني انجام داد. اين خردکننده ها داراي سيستم فيلتراسيون به کمک فن هستند تا غبارات حاصل از خردايش را تصفيه کنند. براي اين کار درون دستگاه يک فشار منفي (خلا) وجود دارد. چون هنگام خردايش لامپ هاي فلئورسنت محل شکسته شدن لامپ مشخص نيست، دستگاه حذف غبارات در همان کانال اصلي خردايش تعبيه شده است. اين شرکت جهت آب بندي و جلوگيري از هرگونه خروج بخارات جيوه از يک سيستم آب بندي فنري استفاده کرده است. در اين سيستم مواد حاصل از خردايش وارد يکسري مخازن بزرگ مي شود. سيستم خردايش نيز داراي سيستم چرخش و برخورد با موانع است و در اين بين پودرهاي چسبيده به شيشه لامپ نيز آزاد شده و توسط فن مکيده مي شود تا فيلتر شوند. شيشه ها نيز از قطعات آلومينيومي لامپ جدا شده و هر يک در ظروف مخصوص به خود ريخته مي شوند. قطعات آلومينيومي به يک تاجر دخيل در اين رشته فروخته شده و شيشه هاي به دست آمده نيز در صنعت ساختمان سازي به کار گرفته مي شوند. پودرهاي فسفر حاوي جيوه نيز از فيلترها به درون ظروف استوانه يي 45 گالني ريخته مي شوند تا به يک کارخانه استحصال جيوه به نام Quicksilver در منطقه Berwick - Upon - Tweed انگلستان ارسال شود.

مسائل نگران کننده

هرچند شرکت بالکان برنده جايزه نيز شده است ولي استراتژي آنها (يعني خردايش موبايل) داراي نقاط تاريک است. در عمليات پيش خردايش نسبت به عمليات خردايش در کارخانه، دو نگراني اصلي وجود دارد:

- در مورد اينکه بعد از اين پيش خردايش چه رخ خواهد داد، نگراني هايي وجود دارد چون امکان ارزيابي و نظارت مستمر در مورد دفع جيوه کار مشکلي است و اساساً اين کار برعهده موسسه ديگري نهاده خواهد شد.

- به علاوه کارشناسان بيشتر نگران انتشار ترکيبات فرار از سيستم خردايش موبايل هستند. البته هنگام طراحي تجهيزات موبايل مي توان به نحوي عمل کرد که خطر اين انتشار به حداقل برسد ولي باز هم بايستي مراقب اين مساله بود.

نبايد از ياد برد که نوع و شکل لامپ هاي فلئورسنت از لامپ هاي طويل به سمت لامپ هاي فشرده در حال تغيير است و از اين رو بايستي در سيستم هاي جديد به اين نکته نيز توجه داشت. البته قابل ذکر است که نمي توان به هيچ کدام از اين روش هاي دفع به صورت سياه يا سفيد نگريست و هرکدام داراي مزايا و معايب مخصوص به خود است. شرکت سوئدي MRT خردکننده هاي مختلفي را براي انواع لامپ ها طراحي و براي اجتناب از خروج بخارات جيوه، تمهيداتي مهيا کرده است و هواي خروجي نيز از بين سيکلون، فيلترهاي غبارگير و نيز فيلترهاي کربني عبور داده مي شود. به نظر يکي از کارشناسان، سيستم خردايش در مبدا براي وضعيتي خوب است که يا فاصله زياد باشد يا شرايط براي انتقال لامپ ها مهيا نباشد.

نبايد فراموش کرد که شرکت Lampcare اخيراً سومين واحد بازيافت پسماندهاي الکتريکي و الکترونيکي و لامپ هاي فلئورسنت خود را با هزينه 6 ميليون پوند (9 ميليون يورو) در منطقه Huddersfield انگلستان راه اندازي کرده و در اين واحد از پيشرفته ترين فناوري ها استفاده کرده است.

البته در آينده بايستي نيم نگاهي نيز به بازيافت لامپ هاي داراي پوشش پلاستيکي و لامپ هاي حاوي بريليم، تاليم، تانتاليم و کريپتون داشت.

علاقه مندان به موضوع بازيافت لامپ فلورسنت مي توانند به سايت هاي www.Balcan.co.uk، www.Lampcare.com وwww.MRT system.com رجوع کنند.

[naene]

استفاده از مواد پليمري هر روز بيشتر از ديروز مي‌شود، در حالي‌كه بازنگشتن مجدد اين مواد به چرخه توليد از مشكلات زيست‌محيطي محسوب مي‌شود، باتوجه به اين موضوع محققان در تلاش هستند به فناوري حياتي در بازيافت لاستيك‌ها دست يابند.
لاستيك‌ها حدود 5 درصد وزن خودرو را تشكيل مي‌دهند. در ايران سالانه حدود هفت ميليون حلقه انواع لاستيك سبك و سنگين مصرف مي‌شود. لاستيك‌هاي فرسوده از جمله ضايعاتي به حساب مي‌آيند كه به دليل پايداري زياد، اثرات زيان‌بار زيست‌محيطي بسياري دارند و چهره طبيعت را زشت مي‌كنند. اگر بدانيم به ازاي توليد يك لاستيك كاميوني معادل 22 گالن نفت مصرف مي‌شود و در صورت روكش‌گذاري لاستيك، 70درصد در مصرف نفت خام موردنياز صرفه‌جويي مي‌شود، بيشتر به لزوم بازيافت لاستيك پي مي‌بريم.
لاستيك، يكي از عناصر مهم زندگي بشر بوده و استفاده از آن روز به روز در حال افزايش است. لاستيك‌هاي مستعمل، زباله‌هاي مخصوصي هستند كه از لحاظ شيميايي، اندازه، حالت و شكل با زباله‌هاي ديگر تفاوت دارند.
لاستيك‌ها از مواد پليمري تشكيل شده‌اند كه به راحتي در طبيعت تجزيه نمي‌شوند و با سوزاندن آنها دودهاي سياه و مضري ايجاد مي‌شود كه آلودگي محيط زيست را به همراه دارد. اين دودها، هيدروكربن‌هاي نسوخته هستند و گازهاي سمي را وارد محيط مي‌كنند. تايرها داراي سولفور، آهن و فلزهاي ديگري هستند كه در فضا و شرايط نامناسب باعث آزاد شدن مواد و گازهاي خطرناك مي‌شوند.
در كشورهاي صنعتي از لاستيك‌هاي فرسوده به عنوان سوخت جايگزين در صنايعي چون سيمان استفاده مي‌شود.
برخلاف ديگر مواد زايد جامد، تايرهاي زايد را نمي‌توان بدون انجام عمليات مقدماتي دفن كرد، از طرف ديگر، تايرهايي كه در طبيعت رها مي‌شوند، خطرات جدي براي محيط زيست و سلامت انسان‌ها ايجاد مي‌كنند. استفاده مجدد از تايرهاي فرسوده، راه حل جالب و مناسبي براي كاهش ضايعات، قيمت‌ها و افزايش كيفيت و ايمني محيط زندگي به حساب مي‌آيد.
بازيافت فيزيكي يكي از روش‌هاي بازيافت لاستيك‌هاي فرسوده است كه در اين روش لاستيك‌ها با حرارت خارجي گرم و بازيافت مي‌شوند.
در اين فرآيند، شبكه‌اي سه‌بعدي از اتصالات عرضي در جوار انرژي مي‌شكند و مولكول‌هاي پليمر به مولكول‌هاي كوچك‌تر تقسيم و اين مولكول‌هاي اخير به راحتي با لاستيك خام به عنوان پر كننده‌اي تقويتي مخلوط مي‌شوند و لاستيك بازيافت شده را مي‌سازند.
در بازيافت لاستيك از مواد شيميايي استفاده مي‌كنند كه اين مواد معمولا دي‌سولفيدها يا مر كاپتان‌ها هستند كه در حرارت‌هاي مشخص به كار گرفته مي‌شوند.
استفاده از فرآيند بيوتكنولوژي در بازيافت لاستيك، شامل فرآيند بيوتكنولوژي، نگهداري آن در محيط باكتريايي و بدون هواست تا سولفورها و سولفوريك اسيدهاي آن بيرون آيند و از اين طريق به راحتي مي‌توان هم به سولفور و هم به لاستيك بازيافت شده دست پيدا كرد.
به‌طور متوسط از بازيافت كامل هر تاير مي‌توان فلز، لاستيك و فيبر نايلوني با كيفيت مطلوب به دست آورد.
استفاده از بخش خصوصي در اين بخش بسيار اهميت است، چون منجر به شكل‌گيري صنايع بازيافتي لاستيك و تاير و بازاريابي‌هاي مربوط به آن شود. استفاده مجدد از تايرهاي فرسوده در ساخت تايرهاي جديد نيز يكي از مهم‌ترين راه‌هاي بازيافت تايرهاست.
از آنجا كه هنگام پردازش تايرهاي فرسوده به منظور استخراج اجزاي مفيد آن، عمليات متعددي انجام مي‌گيرد، محدوديت‌هايي در استفاده از اين نوع لاستيك هنگام توليد لاستيك جديد وجود دارد.
استفاده از تايرهاي فرسوده علاوه بر كمك به پاكسازي محيط زيست و راهي براي دستيابي به زمين پاك، مي‌تواند مزاياي ديگري همچون كاهش قيمت تمام شده و افزايش كارآيي را به دنبال داشته باشد كه نيازمند مديريت قوي در بخش مواد زايد و جامد است.
لاستيك‌هاي فرسوده به صورت روكش مجدد، پودر يا سوزاندن مورد استفاده مجدد قرار مي‌گيرند. لاستيك‌هايي كه از شرايط لازم براي بازسازي برخوردار باشند، مجدداً روكش شده و مورد استفاده قرار مي‌گيرند. برخي از لاستيك‌ها نيز خرد شده و پس از آسياب شدن به صورت گرانول براي استفاده در زمين‌هاي ورزشي، رنگ‌ها و كف‌پوش‌ها آماده مي‌شوند. در روش پيروفير، لاستيك‌ها به دور از مجاورت هوا حرارت داده مي‌شوند و از آنها روغن و كربن به دست مي‌آيد. براي ايجاد انرژي در نيروگاه‌ها يا توليد سوخت در كارخانه توليد سيمان، سوزاندن لاستيك‌ها در شرايط حفاظت‌شده‌اي صورت مي‌گيرد تا موجب آلودگي هوا نشود. اين روش براي لاستيك‌هاي قابل بازيافت به كار برده نمي‌شود و متخصصان، روكش‌گذاري را مناسب‌ترين شيوه بازيافت مي‌دانند. فناوري صنعت روكش با پيشرفت فناوري در صنعت ساخت لاستيك همگام بوده و به شيوه‌اي مكمل رشد داشته است.
رضا سرايي - تهران امروز

[naene]

[JUSTIFY]خودكاري از جنس سيب زميني و قابل تجزيه
شركتي با هدف توليد محصولات دوستدار محيط زيست، اقدام به توليد خودكاري كرده است كه به صورت زيستي، 98 درصد قابل تجزيه بوده و از سيب زميني ساخته شده است. شركت DBA قصد دارد جايگزيني قابل قبول براي توده خودكارهاي دور ريختني و سمي كه روزانه مورد استفاده افراد مختلف قرار مي گيرد توليد كند. ابزاري كه نه تنها خوب مي نويسد و ظاهري خوشايند دارد بلكه تنها خودكار جهان خواهد بود كه 98 درصد قابل تجزيه زيستي است. خودكارها، امروزه از تركيبي از مواد مختلف ساخته مي شوند. مواد پلاستيكي مانند نايلون، پلي استر و پلي پروپيلن، فلز و ديگر مواد شيميايي كه براي بازيافت و يا تجزيه به هيچ وجه مناسب نبوده و براي چندين هزار سال به بقاي خود ادامه مي دهند. در عين حال جوهرهاي به كار گرفته شده در اين خودكارها معمولاپايه اي روغني داشته و حاوي مواد سمي هستند كه براي محيط زيست و انسان ها زيان بارند. خودكارهاي جديدي كه گفته مي شود 98 درصد قابل تجزيه هستند از پلاستيك هاي زيستي به دست آمده از سيب زميني ساخته شده اند و جوهر اين خودكارها نيز از فيبرهاي تجزيه پذير زيستي توليد شده است. بدنه اين خودكار 100 درصد قابل بازيافت بوده و با ساختاري ويژه به منظور افزايش گنجايش بسته بندي از ميزان هزينه هاي مالي و زيست محيطي حمل و نقل خواهد كاست. نكته جالب ديگر درباره اين خودكار، كارخانه توليد كننده آن است، زيرا اين كارخانه يكي از مستقل ترين كارخانه ها در زمينه انرژي است و با وجود اينكه از استاندارد زيست محيطي 14001 ISO فراتر نيز رفته است به سرعت در حال حركت كردن در مسير قطع كامل انتشار كربن در محيط زيست است. انرژي اين كارخانه به واسطه توربين هاي بادي تامين شده و ديگر تجهيزات كارخانه نيز تا بيشترين حد ممكن از منابع طبيعي انرژي بهره برده اند. تنها بخش غير قابل بازيافت اين محصول نوك تيز خودكار است كه بايد به صورت جداگانه از بدنه آن جدا شده و معدوم شوند. در عين حال بازيافت 98 درصد باقي مانده اين محصول نيز بايد در ساختمان هاي مجهز و نه در فضاي باز و طبيعي انجام گيرد .
[/JUSTIFY]