مهندسين محترم سلام.
ممكنه در رابطه با مراحل ساخت سيلندرهاي كاز تحت فشار و مراحل QCكه بر روي انها اعمال مي شود راهنماييم كنيد؟؟؟؟؟
درخواست مقاله سیلندرهای تحت فشار
مدیر انجمن: naderloo
درخواست مقاله سیلندرهای تحت فشار
چه زیباست بخاطر تو زیستن ...و برای تو ماندن... به پای تو بودن... و به عشق تو سوختن !
- naderloo
- مدیر کل
- پست: 2793
- تاریخ عضویت: 08 نوامبر 2008 00:00
- حالت من: Khaste
- محل اقامت: تهران
- تماس:
Re: درخواست مقاله سیلندرهای تحت فشار
دستورالعمل ایمنی سیلندرهای تحت فشار
2- دامنة كار :
كليه كاركناني كه با سيلندرهاي گاز تحت فشار كار مي كنند.
3- مسئوليت ها :
· نظارت بر حسن اجراي دستورالعمل به عهده مديريت ايمني و بهداشت شغلي مي باشد .
· مسئوليت توجيه پرسنل و حصول اطمينان از حسن اجراي دستورالعمل بر عهده معاونت اجرايي و نيروي انساني ( پشتيباني خدمات ) و معاونت مكانيك مي باشد .
· مسئوليت مطالعه و رعايت دقيق مفاد دستورالعمل بر عهده كاربر مي باشد .
· مسئوليت لحاظ مورد ايمني در شرح مشاغل مرتبط با اين دستورالعمل بر عهده مديريت آموزش فني برنامه ريزي مي باشد .
4- شرح دستورالعمل :
v گاز ، سيلندرها ( GAS Cylinders ) :
به منظور نقل و انتقال آسان و نگهداري گازها معمولاً آنها را در سيلندرهاي فلزي تحت فشاري حدود چند اتمسفر تا 200 بار و حتي بيشتر نگهداري مي كنند . آلياژ فولاد از جمله فلزاتي است كه در سيلندرها بيشتر مورد استفاده قرار ميگيرد . البته آلومينيوم نيز در موارد زيادي مثل سيلندرهاي اطفاي حريق كاربرد دارند .
مخاطراتي كه ممكن است در حين كار با گازهاي تحت فشار پيش آيد ، به شرح زير است :
· مخاطرات معمولي كه در حين حمل اشياي سنگين مي تواند رخ دهد .
· مخاطرات مربوط به فشار يا انرژي ذخيره شده در گازها .
· مخاطرات ناشي از برخي خواص اختصاصي گازها كه مي تواند مواردي نظير آتشزايي ، سمي بودن يا اكسيده شدن و غيره باشد .
v ساخت سيلندر :
سيلندرهاي فولادي مي توانند بدون درز و يا به صورت جوشكاري شده باشند . سيلندرهاي بدون درز از آلياژهاي فولادي با كيفيت عالي ساخته شده اند و با دقت در حرارت پرورده شده تا بتوانند تركيب مطلوبي از سختي و مقاومت مواد را در فشارهاي بالا نشان دهند . آنها را مي توان به صورت شمش فولادي و يا لوله هاي بدون درز ، از كوره داغ شده بيرون آورد. سيلندرهاي جوشكاري شده از ورقههاي فولادي ساخته مي شوند ، قسمتهاي پرسي بالا و پائين سيلندرها به يك لوله بدون درز يا به صورت جوشكاري شده جوش داده مي شوند و سپس تحت عمليات حرارتي به منظور آزاد كردن فشار مواد قرار مي گيرند . سيلندرهاي جوشكاري شده در مواردي كه فشار كمي مورد نياز است ( نظير گازهاي مايع و يا گازهاي محلول مثل استيلن ) بسيار مورد استفاده قرار مي گيرند .
سيلندرهاي آلومينيومي از آلياژهاي خاصي كه تحت عمليات حرارتي قرار گرفتهاند ، در پرسهاي بزرگي تحت فشار ، قالبريزي مي شوند تا بدين ترتيب به استحكام مطلوب برسند .
سيلندرهاي گاز را بايد تحت استانداردهاي دقيق طراحي ، توليد و آزمايش كرد . هر سري سيلندري كه توليد مي شود براي تعيين كيفيت مصالح و حرارت ديدگي بايد مورد آزمايش قرار گرفته و سپس ، تعداد مشخصي آزمايش قدرت مكانيكي نيز انجام مي گيرد . معمولاً بررسيها با انجام يك دوره آزمايشها به صورت مصنوعي همراه مي شود ولي در همه موارد سيلندرها بايد بازبيني و به صورت هيدروليك تحت فشار خاصي آزمايش شوند و نهايتاً توسط بازرس مورد تأييد قرار گيرند. سپس اطلاعات شناسايي و علامت بازبيني به صورت دائمي بر روي گلويي سيلندر و يا در محل مناسب ديگري حك شوند .بيشتر استانداردهاي موجود به صورت كشوري مي باشد ، ولي كوششهايي در حال انجام است تا اين استانداردها به صورت بينالمللي مورد استفاده قرار گيرند .
v بازبيني دورهاي :
سيلندرهاي گاز در حين استفاده ممكن است دچار ضربديدگي و خوردگي داخلي و خارجي و يا حتي ، آتش سوزي شوند ؛ بنابراين ، طبق استانداردهاي ملي و يا بين المللي اگر طي مدت زماني مجدداً بازرسي و آزمايش نشوند ، نميتوانند پر شوند. بدين ترتيب بازرسي دورهاي سيلندرها انجام مي گيرد . فاصله زماني هر بازرسي با توجه به خدمات مورد استفاده بين 2 تا 10 سال است . مشاهده هر دو قسمت داخل و خارج سيلندرها همراه با آزمايش فشار هيدروليكي مبناي تأييد سيلندر براي استفاده در دوره بعدي مي باشد .
زمان آزمايش و بازبيني ( ماه و يا سال ) بر روي سيلندر ، حك شده است .
v سيلندرهاي مستعمل :
سيلندرهاي زيادي وجود دارند كه هر سال به هر دليلي بايد آنها را كنار گذاشت . در واقع طوري مستعمل مي شوند كه با نظارت دقيق نمي توان از آنها دوباره استفاده نمود . اين سيلندرها را بايد به وسيله برش و خرد كردن يا روشهاي ايمني ديگر از خط استفاده كنار گذاشت .
v شير سيلندرها :
شير و يا هر قسمت متصل به سيلندر را بايد به عنوان جزئي از سيلندر در نظر گرفت ، كه تحت شرايط كاري خوب بايد نگهداري شود . گلويي و شيارهاي خارجي سيلندر بايد سالم باشد و شير سيلندر به راحتي و بدون فشار اضافي محكم بسته شود .
شيرهاي باز و يا بسته معمولاً مجهز به يك وسيله آزاد كردن فشار هستند . ( رگولاتور ) اين وسيله مي تواند به صورت يك شير تنظيم يا ديسك فشار شكن و يا شاخه فلزي قابل ذوب و يا تركيبي از ديسك با شاخة قابل ذوب باشد . در هر كشوري يكي از انواع فوق را استفاده مي كنند ، ولي معمولاً براي سيلندرهاي گاز مايع شيرهاي ايمني متصل به فاز گاز به كار مي رود .
v مخاطرات و پيشگيري از آنها :
شيوه مختلف شماره گذاري حمل و نقل ، گازها را به انواع فشرده ، مايع و محلول تحت فشار تقسيم كرده است . به منظور رسيدن به هدف اين مقاله بهتر است كه نوع مخاطره احتمالي را تقسيم بندي كرد .
v فشار زياد :
اگر سيلندر يا دستگاه منفجر شود ، صدماتي را مي تواند به همراه داشته باشد كه به دليل قطعات پريده بر اثر انفجار يا فشار زياد گاز بوده است . هر قدر گاز بيشتر متراكم شده باشد ، ميزان انرژي ذخيره هم بيشتر است . اين مخاطره معمولاً با گازهاي متراكم تحت فشار به وجود مي آيند و اگر درجه حرارت بر اثر گرم كردن سيلندر بالا رود ، بر ميزان صدماتي ناشي از آنها افزوده خواهد شد . بدين ترتيب لازم است كه :
· از هر نوع ضربه مكانيكي به سيلندر جلوگيري شود .
· سيلندر را دور از حرارت نگهداريد .
· سيلندرها را از آتش بيرون بياوريد .
· سيلندرها را فقط به وسيلهاي وصل كنيد كه براي هدف خاصي تدارك ديده شده است .
· شير سيلندر را با كلاهك در طي حمل و نقل حفاظت كنيد .
· سيلندر را طوري قرار بدهيد كه از افتادن آن جلوگيري شود ، زيرا ممكن است شير آن بشكند .
· از دستكاري وسايل ايمني سيلندر ها خودداري كنيد .
· سيلندرها را با احتياط حمل كنيد ، طوري كه ضربه نخورند ، زيرا در آب و هواي سرد فولاد ممكن است در درجه پايين شكننده شود .
· مواظب خوردگي پوسته سيلندر باشيد كه از قدرت پوسته خارجي سيلندر مي كاهد .
v درجه حرارت پايين :
بيشتر گازهاي مايع تحت شرايط فشار اتمسفر تبخير مي شوند و به دماي پايين مي رسند . شخصي كه با چنين مايعي تماس حاصل كند ، مي تواند دچار جراحاتي شود كه به آن « سوختگي سرد » گفته مي شود . ( co2 مايع ذرات برف مانندي را هنگام انبساط پيدا مي كند ) ، بنابراين ، استفاده از دستكش و عينك ايمني توصيه مي شود .
v اكسيداسيون :
پديده اكسيداسيون معمولاً با اكسيژن ، كه يكي از گازهاي مهم تحت فشار مي باشد ، قابل رؤيت است . اكسيژن خودش به تنهايي نمي سوزد ولي عنصر اساسي براي سوختن است . هواي معمولي حاوي 21 درصد حجمي اكسيژن است . همه مواردي كه قابليت سوختن دارند ، در شرايط مناسب به راحتي مي سوزند و با افزايش غلظت اكسيژن ، احتراق شديدتر مي گردد . اين پديده با افزايش حتي كمي از اكسيژن تشديد مي شود و مراقبت ويژهاي لازم است تا از پراكنده شدن اكسيژن به محيط اطراف جلوگيري شود . در محيطهاي بسته هر نشت كوچكي مي تواند منجر به خطرهاي جبران ناپذيري شود .
خطر اكسيژن با افزايش فشار زياد مي شود تا جايي كه بيشتر فلزات كاملاً مي سوزند . موادي كه به صورت ذرات بسيار ريز مي باشند نيز مي توانند با اكسيژن سوخته و انفجار را شديد كنند . پوشش لباس نيز به اكسيژن آغشته است و خيلي سريع آتش مي گيرد ، به طوري كه سخت مي توان آن را از بين برد . روغن و گريس نيز با اكسيژن ، به عنوان عوامل خطر ساز شناخته شدهاند . دليلش آن است كه زود با اكسيژن واكنش نشان مي دهند . معمولاً در اغلب محيطها وجود دارند و درجه اشتعال آنها پايين بوده و آتش را مي توانند به فلز منتقل كنند . در وسايل داراي اكسيژن با فشار زياد ، درجه حرارت اشتعال به راحتي با يك شوك تراكمي كه در نتيجه باز كردن سريع شير سيلندر قابل دستيابي است ( تراكم آدياباتيك1 )
بنابراين ضروري است كه :
۱-شيرها را به آهستگي باز و بسته كنيد .
۲-تمام تجهيزات مربوط به اكسيژن را از روغن و گردوغبار تميز نگهداريد .
۳- از موادي استفاده كنيد كه ثابت شده است كه در كار با اكسيژن خطر ساز نيستند .
۴-از روغن كاري وسايل و سيلندر اكسيژن بپرهيزيد .
۵- از ورود به فضاهاي بستهاي كه پر از اكسيژن مي باشند خودداري كنيد و هواي موجود را آزمايش نماييد .
۶-از به كار بردن اكسيژن به جاي هواي فشرده و گازهاي فشرده ديگر جداً بپرهيزيد .
v قابليت اشتعال :
گازهاي قابل اشتعال داراي نقطة اشتعال كمتر از درجه حرارات معمولي محيط مي باشند و با هوا يا اكسيژن مخلوطهاي قابل انفجار تشكيل مي دهند كه قابليت انفجار آنها در محدوده خاصي از درجه حرارتها قرار مي گيرد ، كه حد پايين و حد بالاي انفجار ناميده مي شوند .
گازهاي فّرار ( همچنين از سوپاپهاي ايمني ) ممكن است با يك شعله كوتاهتر يا طولانيتر كه بستگي به فشار و مقدارگاز دارد مشتعل و سوزانده شوند . شعلهها ممكن است دوباره لوازم نزديك خود را گرم كند و باعث سوختن ، گداختن يا انفجار آنها شود . هيدروژن با يك شعله تقريباً نامرئي مي سوزد .
حتي نشتهاي كوچك مي تواند باعث تشكيل مخلوط انفجاري در فضاهاي بسته شود . برخي گازها مثل گازهاي نفتي مايع ( LPG ) ، بيشتر پروپان و بوتان از هوا سنگين تر بوده و تخليه آنها آسان نمي باشد ، به طوري كه در قسمتهاي پايين ساختمانها تجمع كرده و از طريق كانالها به اتاقها منتقل مي شوند . اين گازها ممكن است دير يا زود به عنوان يك منبع اشتعال در آيند و منفجر شوند .
احتراق مي تواند از منابع داغ به وقوع بپيوندد . اما جرقههاي الكتريكي ، حتي كوچكترين آنها هم منبع خطر هستند .
استيلن جايگاه خاصي را در ميان گازهاي قابل اشتعال دارد كه به علت خواص و كاربردهاي وسيع آن مي باشد .اگر حرارت ببيند گاز فوق ممكن است با افزايش حرارت حتي بدون وجود هوا شروع به تجزيه شدن نمايد ، اگر به پديده فوق اجازه يافتن داده شود منجر به انفجار سيلندر خواهد گرديد . سيلندرهاي استيلن به دلايل امنيتي ، با يك جسم بسيار متخلخل حاوي گاز پر مي شوند . حرارت هاي خارجي و يا گرماي مشعل جوشكاري و يا عوامل حرارتي ديگري كه براي ذوب به كار مي رود ، مي تواند باعث تجزيه گاز داخل سيلندر شود . در چنين مواردي اقدامات زير لازم است :
الف شير را ببنديد ( در صورت لزوم از دستكش ايمني استفاده كنيد ) و سيلندر را از محل آتش دور سازيد .
ب- اگر قسمتي از سيلندر داغ شده است ، آن را در داخل هر آب قابل دسترسي شهر ، نهر يا جوي آب يا هر آب خنك كنندهاي قرار دهيد و يا از فاصله مناسب با پاشيدن آب آن را خنك كنيد .
ت- اگر سيلندر خيلي داغ است ، به طوري كه نمي توان آن را جا به جا كرد ، به آن از فاصله مناسبي آب بپاشيد .
ث-عمل خنك كردن را تا خنك شدن كامل ادامه دهيد .
ج- شير را همان طور بسته نگه داريد ، زيرا جريان گاز به تجزيه شدت مي بخشد .
ح- سيلندرهاي استيلن در كشورهاي مختلف به فيوز ( شاخك قابل ذوب شدن ) مجهزند . اين فيوزها فشار گاز را با ذوب شدن در حرارت حدود 100 درجه سانتيگراد آزاد مي كنند و از انفجار جلوگيري مي نمايند . البته ، همان زمان خطر آتش گرفتن گاز آزاد شده نيز وجود دارد .
خ- احتياطهاي معمولي قابل اجرا در مورد گازهاي قابل اشتعال عبارتند از اين كه :
د- سيلندرها را از ديگر سيلندرهاي گازي جدا كرده و بر روي سطحي بالاتر از زمين با تهويه خوب نگهداري كنيد .
ذ- از سيلندر و تجهيزات نشت كننده استفاده نكنيد .
ر- از سيلندرهاي گاز مايع به صورت ايستاده نگهداري كنيد . در صورتي كه مايع به شير فشار آورد ، ميزان بيشتري ازگاز سيلندر به بيرون نشت مي كند . در اين حالت فشار به آهستگي كاهش خواهد يافت . در صورتي كه گاز شعلهور شود، شعله بسيار بلندي به وجود خواهد آمد .
ز- در صورت وجود نشتي از بوجود آمدن هر نوع منبع جرقهساز جلوگيري كنيد و هوا را به خوبي تهويه نماييد .
س- در صورتي كه گازهاي قابل احتراق در محل نگهداري يا استفاده شود ، از سيگار كشيدن افراد جلوگيري كنيد .
ش- بهترين روش اطفاي حريق معمولاً قطع جريان گاز مي باشد . به ندرت پيش مي آيد كه اطفاي شعله باعث تشكيل امر انفجاري شود كه مي تواند در تماس با جسم داغ شعلهور نشود .
v مسموميت :
بعضي از گازها اگر نه همه آنها ممكن است سمي باشند . در عين حال اين مواد باعث تحريك و ضايعات پوست و چشمها مي شوند . افرادي كه با اين گازها سروكار دارند ، بايد كاملاً آموزش ديده و از خطرهاي احتمالي و احتياطهاي لازم آگاه باشند كه سيلندرها بايد در محوطهاي كه كاملاً قابل تهويه باشد نگهداري شوند . هيچ نشتي قابل تحمل نيست . وسايل ايمني مناسب ( ماسك گاز يا وسايل تنفسي ) بايد مورد استفاده قرار گيرد .
v گازهاي خنثي :
گازهايي نظير آرگون ، دي اكسيد كربن ، هليوم و ازت به عنوان اتمسفرهاي محافظت كننده به منظور جلوگيري از واكنشهاي نامطلوب در جوشكاري ، صنايع شيميايي و كارگاههاي فولاد به كار مي روند . اين گازها به عنوان عوامل خطر ساز شناخته نشدهاند ليكن صدمات جدي بوجود خواهد آمد زيرا گاز اكسيژن عامل حيات و زندگي مي باشد .
وقتي هر گاز يا مخلوط گازي جايگزين هواي تنفسي شود به طوري كه جو تنفسي از لحاظ ميزان اكسيژن دچار كمبود شود ، خطر بروز اختناق پيش مي آيد . بر اثر كمبود اكسيژن بيهوشي و مرگ خيلي سريع مي تواند رخ دهد به طوري كه هيچ نوع علايم بروز بيماري ديده نمي شود .
قبل از ورود به محوطههاي بستهاي كه از لحاظ هواي تنفسي دچار كمبود اكسيژن هستند قبل از ورود بايد تهويه شوند. وقتي از وسايل تنفسي استفاده مي شود شخص داخل شونده بايد معاينه و بازرسي شود . وسايل تنفسي حتي درعمليات نجات نيز بايد به كار رود . ماسكهاي گازهاي معمولي در مقابل كمبود اكسيژن هيچ گونه حفاظتي انجام نمي دهند.
همه نكات ايمني كه در محوطههاي كوچك نام برديم ، بايد در محوطههاي بزرگ كه اغلب داراي تأسيسات خودكار اطفاي حريق مي باشند ، نيز رعايت شود و افرادي كه در چنين محل هايي حضور مي يابند بايد از خطر آگاهي يابند .
v پركردن سيلندرها :
پركردن سيلندرها احتياج به كمپرسورهاي فشار بالا و پمپهاي مايع دارد . پمپها ممكن است با مايعات سرد عمليات انجام دهند . جايگاههاي سيلندر پركني ممكن است انبار وسيع تانكهاي گازهاي مايع را هم شامل شود كه تحت فشار زياد يا سرماي زياد قرار دارند . افراد پركنندگان گاز بايد دقت كنند كه سيلندر براي پركردن وضع مناسبي داشته و گاز را طبق فشار استاندارد در سيلندرها پر كنند . وسايل پر كردن بايد بسته به نوع و فشار لازم براي هر گاز طراحي و به شيرهاي ايمني مجهز و امتحان شوند .
عدم آلودگي و استفاده از مواد خوب در استفاده با اكسيژن مواردي است كه بايد مورد توجه قرار گيرند . هنگام پركردن سيلندرها از گازهاي سمي و آتشزا رعايت نكات ايمني بسيار ضروري است . اولين شرط تهويه خوب همراه با تجهيزات و فن مناسب مي باشد .
سيلندرهايي كه توسط مصرف كنندگان با گازها و يا مايعات ديگر آلوده شدهاند ، خطر زيادي دارند . سيلندرهاي بدون فشار باقي مانده ممكن است قبل از پر شدن تخليه و يا داراي فشار منفي شوند . در مورد گازهاي طبي بايد دقت ويژهاي مبذول داشت تا سيلندرهاي گاز از هر نوع آلودگي عاري باشند .
v حمل ونقل :
حمل و نقل محلي سيلندرهاي گاز با استفاده از كاميون هاي داراي قلاب بلند كننده سيلندرها روبه مكانيزه شدن است. سيلندرها فقط با درپوش بايد جا به جا شده و بر روي وسيله نقليه طوري قرار مي گيرند كه از كاميون سقوط نكنند . همچنين سيلندرها نبايد مستقيم بر روي زمين پرتاب شوند . براي بلند كردن صحيح سيلندر گاز بايد از ابزار و چنگك مخصوص استفاده كرد . وسايل حمل مغناطيسي يا كلاههاي با شيارهاي نامطمئن را نبايد براي سيلندرها استفاده نمود.
وقتي تعداد زيادي از سيلندرها جمعآوري مي شوند ، بايد مراقبت ويژهاي را مبذول داشت تا از اصطكاك ميان نقاط تماس جلوگيري شود . هر صدمه وارده به واسطه حجم زياد محموله گاز بر ميزان خطر مي افزايد . بهترين روش آن است كه واحدهاي بزرگتر را به چند قسمت تقسيم كنند و شيرهاي از نوع بازـ بسته را در جايي قرار دهند كه بتوان در موقع ضروري از آنها استفاده كرد .
يكي از شايع ترين اتفاقاتي كه در مورد حمل و نقل و جابهجايي سيلندرها پيش مي آيد ، ضربه و جراحت است كه مربوط به سختي و سنگيني سيلندرهاست . براي اين كار بايد از كفشهاي ايمني استفاده كرد . در حمل و نقلهاي با فواصل دورتر بايد از چرخ دستي استفاده شود .
در شمارهگذاري مجموعه حمل و نقل بين المللي گازهاي تحت فشار به عنوان كالاهاي خطرناك دسته بندي مي شوند . اين شمارهها اطلاعات بيشتري را در مورد تعيين نوع گاز قابل حمل ، شرايط و مقررات مربوط به سيلندر فشار مجاز ، علامت گذاري و غيره را ارائه مي دهند .
v شناسايي محتويات سيلندر :
مهمترين لازمة كار ايمن با سيلندرهاي تحت فشار تعيين محتويات آنها مي باشد و علامت گذاري ، نصب بر چسب ، الگو و رنگ همه براي تعيين نوع گاز و نوع مصرف آن به كار مي رود . ملزومات علامت گذاري در استانداردهاي « ISO » ارائه شدهاند . شرايط علامت گذاري رنگي سيلندرهاي طبي از قوانين « ISO» پيروي مي نمايد . علامت گذاري رنگي براي گازهاي طبي در بسياري از كشورها معمول است . استاندارد كردن رنگها نيز در خيلي از كشورها براي گازهاي ديگر به كار مي روند و ليكن اين روش تشخيص كافي نمي باشد . و بالاخره بايد گفت كه فقط يك مدرك كتبي مي تواند مشخص كننده محتويات سيلندر باشد .
v شيرهاي تخليه استاندارد :
استفاده از شيرهاي تخليه خروجي استاندارد ، گروهي از گازها امكان اتصال سيلندرها و دستگاههايي را كه براي گازهاي مختلف ساخته شدهاند ، كاهش مي دهد . بدين ترتيب از مبدلهاي تطبيق دهنده نبايد استفاده كرد زيرا با اقدامات ايمني مطابقت ندارد . براي برقراري اتصالات فقط بايد از وسايل معمول استفاده كرده و براي اين كار نبايد به زور متوسل شد .
v رعايت هاي ضروري مصرف كنندگان :
به كارگيري گازهاي تحت فشار مستلزم رعايت همه اصول ايمني است كه در بخشهاي قبلي شرح داده شد ، اين امر تنها زماني ممكن است كه كاربر داراي دانستنيهاي اساسي در مورد گاز و وسايل مورد استفاده باشد ، در عين حال نكات زير را نيز مراعات نمايد .
1- از سيلندرهاي گاز تنها براي هدفهاي تعيين شده استفاده گردد و از آن به عنوان غلتك و يا ستون حائل و غيره استفاده نشود .
2- سيلندرها طوري نگهداري شوند كه از قدرت مكانيكي آنها كاسته نشود . مثلاً خوردگي شديد لبههاي تيز و غيره .
3- سيلندرها از آتش و حرارت زياد دور نگه داشته شوند .
4- در محوطههاي كاري و بسته و يا ساختمان مسكوني از نگهداري سيلندرها به تعداد بيش از حد لازم خودداري شود . بهتر است آنها نزديك در ورودي گذاشته شوند و در مكانهايي كه راه عبور اضطراري مي باشند و يا به سختي مي توان به آنها دسترسي پيدا كرد ، قرار داده نشوند .
5- هر نوع سيلندر كه در مجاورت آتش قرار گرفته ، علامتگذاري و به شركت گاز تحويل داده شود . زيرا ممكن است استحكام خود را از دست داده و يا شكننده شوند .
6- سيلندرها در محلي با تهويه خوب ، دور از برف و باران و هر نوع احتمال آتشسوزي قرار داده شوند .
7- سيلندرها در مقابل افتادن محافظت شوند .
8- محتويات گاز قبل از مصرف شناسايي شوند .
9- برچسب و دستورات با دقت مطالعه شوند .
10- سيلندرها به وسايلي اتصال داده شوند كه براي مصرف خصوصي تدارك ديده شدهاند .
11- اتصالات تميز و در وضعيت خوبي نگهداري شوند ، وضع آنها هر چند گاه يكبار بررسي شود .
12- از وسايل مناسب استفاده شود ( طول مناسب ، اتصال مطمئن ) .
13-فقط در موقع استفاده از سيلندر شير باز شود .
14- هنگامي كه سيلندر در حال استفاده نيست ، شير بسته باشد .
15- سيلندرهاي غير لازم و بدون استفاده از محوطههاي بسته خارج شوند ( حتي براي فواصل زماني كوتاه ) .
16- در صورت امكان بايد ميزان اكسيژن هواي محوطه بسته حاوي گازهاي قابل اشتعال قبل از ورود و يا توقف طولاني امتحان شود .
17- از وجود گازهاي سنگيني كه مي توانند در سطوح پايينتر تجمع كنند ، آگاهي حاصل شود ، زيرا كه به كمك تهويه به سختي مي توان آنها را از محيط خارج كرد .
18- سيلندرها از مجاورت وسايل تحت فشار دور شوند . زيرا جريان برگشتي از گازها يا مايعات ديگر ، مي تواند منجر به حوادث جدي شود . از شيرهاي يك طرفه و باز و بسته مناسب استفاده شود .
19- سيلندرهاي خالي پس از بستن شير و گذاشتن درپوش به پر كننده آنها باز گردانيده شوند ، هميشه مقداري گاز تحت فشار داخل سيلندر باقي گذاشته شود تا از آلودگي به هوا و رطوبت جلوگيري به عمل آيد .
20- در صورت هر نوع اشكالي در سيلندرها به شركت گاز خبر داده شود .
21- از استيلن ، تنها در فشار كاسته شده مناسب استفاده شود .
22- در خطوط استيلن كه با هواي فشرده يا اكسيژن استفاده مي شود ، وسيله تشخيص شعله به كار برده شود .
23-حتماً كپسول اطفاي حريق و دستكشهاي نسوز در محوطه كاري موجود باشد .
24- سيلندرهاي گاز مايع در حالت عمودي نگهداري و استفاده شوند .
25- گازهاي سمي و محرك نظير كلر فقط توسط كساني به كار گرفته شود كه تجزيه و تجهيزات كافي دارند .
26- سيلندرهاي نامشخص انبار نشوند .
27- نصب ثابت همراه با اتصال سيلندرها در فضاهاي مركزي جداگانه در هنگامي كه معمولاً گازها مورد استفاده قرار مي گيرند ايمنترين روش مي باشد .
5- سوابق :
كليه سوابق مربوطه برابر روش اجرايي كنترل سوابق نگهداري مي گردد .
6- مدارك ذيربط :
· نظامنامه ايمني و بهداشت شغلي
·روش اجرايي كنترل عمليات
·دستورالعمل نحوه تهيه و توزيع لوازم حفاظت فردي
· آيين نامه اجرايي حفاظت كار وزارت كار و امور اجتماعي
7- پيوست :
ندارد
8- توزيع :
2- دامنة كار :
كليه كاركناني كه با سيلندرهاي گاز تحت فشار كار مي كنند.
3- مسئوليت ها :
· نظارت بر حسن اجراي دستورالعمل به عهده مديريت ايمني و بهداشت شغلي مي باشد .
· مسئوليت توجيه پرسنل و حصول اطمينان از حسن اجراي دستورالعمل بر عهده معاونت اجرايي و نيروي انساني ( پشتيباني خدمات ) و معاونت مكانيك مي باشد .
· مسئوليت مطالعه و رعايت دقيق مفاد دستورالعمل بر عهده كاربر مي باشد .
· مسئوليت لحاظ مورد ايمني در شرح مشاغل مرتبط با اين دستورالعمل بر عهده مديريت آموزش فني برنامه ريزي مي باشد .
4- شرح دستورالعمل :
v گاز ، سيلندرها ( GAS Cylinders ) :
به منظور نقل و انتقال آسان و نگهداري گازها معمولاً آنها را در سيلندرهاي فلزي تحت فشاري حدود چند اتمسفر تا 200 بار و حتي بيشتر نگهداري مي كنند . آلياژ فولاد از جمله فلزاتي است كه در سيلندرها بيشتر مورد استفاده قرار ميگيرد . البته آلومينيوم نيز در موارد زيادي مثل سيلندرهاي اطفاي حريق كاربرد دارند .
مخاطراتي كه ممكن است در حين كار با گازهاي تحت فشار پيش آيد ، به شرح زير است :
· مخاطرات معمولي كه در حين حمل اشياي سنگين مي تواند رخ دهد .
· مخاطرات مربوط به فشار يا انرژي ذخيره شده در گازها .
· مخاطرات ناشي از برخي خواص اختصاصي گازها كه مي تواند مواردي نظير آتشزايي ، سمي بودن يا اكسيده شدن و غيره باشد .
v ساخت سيلندر :
سيلندرهاي فولادي مي توانند بدون درز و يا به صورت جوشكاري شده باشند . سيلندرهاي بدون درز از آلياژهاي فولادي با كيفيت عالي ساخته شده اند و با دقت در حرارت پرورده شده تا بتوانند تركيب مطلوبي از سختي و مقاومت مواد را در فشارهاي بالا نشان دهند . آنها را مي توان به صورت شمش فولادي و يا لوله هاي بدون درز ، از كوره داغ شده بيرون آورد. سيلندرهاي جوشكاري شده از ورقههاي فولادي ساخته مي شوند ، قسمتهاي پرسي بالا و پائين سيلندرها به يك لوله بدون درز يا به صورت جوشكاري شده جوش داده مي شوند و سپس تحت عمليات حرارتي به منظور آزاد كردن فشار مواد قرار مي گيرند . سيلندرهاي جوشكاري شده در مواردي كه فشار كمي مورد نياز است ( نظير گازهاي مايع و يا گازهاي محلول مثل استيلن ) بسيار مورد استفاده قرار مي گيرند .
سيلندرهاي آلومينيومي از آلياژهاي خاصي كه تحت عمليات حرارتي قرار گرفتهاند ، در پرسهاي بزرگي تحت فشار ، قالبريزي مي شوند تا بدين ترتيب به استحكام مطلوب برسند .
سيلندرهاي گاز را بايد تحت استانداردهاي دقيق طراحي ، توليد و آزمايش كرد . هر سري سيلندري كه توليد مي شود براي تعيين كيفيت مصالح و حرارت ديدگي بايد مورد آزمايش قرار گرفته و سپس ، تعداد مشخصي آزمايش قدرت مكانيكي نيز انجام مي گيرد . معمولاً بررسيها با انجام يك دوره آزمايشها به صورت مصنوعي همراه مي شود ولي در همه موارد سيلندرها بايد بازبيني و به صورت هيدروليك تحت فشار خاصي آزمايش شوند و نهايتاً توسط بازرس مورد تأييد قرار گيرند. سپس اطلاعات شناسايي و علامت بازبيني به صورت دائمي بر روي گلويي سيلندر و يا در محل مناسب ديگري حك شوند .بيشتر استانداردهاي موجود به صورت كشوري مي باشد ، ولي كوششهايي در حال انجام است تا اين استانداردها به صورت بينالمللي مورد استفاده قرار گيرند .
v بازبيني دورهاي :
سيلندرهاي گاز در حين استفاده ممكن است دچار ضربديدگي و خوردگي داخلي و خارجي و يا حتي ، آتش سوزي شوند ؛ بنابراين ، طبق استانداردهاي ملي و يا بين المللي اگر طي مدت زماني مجدداً بازرسي و آزمايش نشوند ، نميتوانند پر شوند. بدين ترتيب بازرسي دورهاي سيلندرها انجام مي گيرد . فاصله زماني هر بازرسي با توجه به خدمات مورد استفاده بين 2 تا 10 سال است . مشاهده هر دو قسمت داخل و خارج سيلندرها همراه با آزمايش فشار هيدروليكي مبناي تأييد سيلندر براي استفاده در دوره بعدي مي باشد .
زمان آزمايش و بازبيني ( ماه و يا سال ) بر روي سيلندر ، حك شده است .
v سيلندرهاي مستعمل :
سيلندرهاي زيادي وجود دارند كه هر سال به هر دليلي بايد آنها را كنار گذاشت . در واقع طوري مستعمل مي شوند كه با نظارت دقيق نمي توان از آنها دوباره استفاده نمود . اين سيلندرها را بايد به وسيله برش و خرد كردن يا روشهاي ايمني ديگر از خط استفاده كنار گذاشت .
v شير سيلندرها :
شير و يا هر قسمت متصل به سيلندر را بايد به عنوان جزئي از سيلندر در نظر گرفت ، كه تحت شرايط كاري خوب بايد نگهداري شود . گلويي و شيارهاي خارجي سيلندر بايد سالم باشد و شير سيلندر به راحتي و بدون فشار اضافي محكم بسته شود .
شيرهاي باز و يا بسته معمولاً مجهز به يك وسيله آزاد كردن فشار هستند . ( رگولاتور ) اين وسيله مي تواند به صورت يك شير تنظيم يا ديسك فشار شكن و يا شاخه فلزي قابل ذوب و يا تركيبي از ديسك با شاخة قابل ذوب باشد . در هر كشوري يكي از انواع فوق را استفاده مي كنند ، ولي معمولاً براي سيلندرهاي گاز مايع شيرهاي ايمني متصل به فاز گاز به كار مي رود .
v مخاطرات و پيشگيري از آنها :
شيوه مختلف شماره گذاري حمل و نقل ، گازها را به انواع فشرده ، مايع و محلول تحت فشار تقسيم كرده است . به منظور رسيدن به هدف اين مقاله بهتر است كه نوع مخاطره احتمالي را تقسيم بندي كرد .
v فشار زياد :
اگر سيلندر يا دستگاه منفجر شود ، صدماتي را مي تواند به همراه داشته باشد كه به دليل قطعات پريده بر اثر انفجار يا فشار زياد گاز بوده است . هر قدر گاز بيشتر متراكم شده باشد ، ميزان انرژي ذخيره هم بيشتر است . اين مخاطره معمولاً با گازهاي متراكم تحت فشار به وجود مي آيند و اگر درجه حرارت بر اثر گرم كردن سيلندر بالا رود ، بر ميزان صدماتي ناشي از آنها افزوده خواهد شد . بدين ترتيب لازم است كه :
· از هر نوع ضربه مكانيكي به سيلندر جلوگيري شود .
· سيلندر را دور از حرارت نگهداريد .
· سيلندرها را از آتش بيرون بياوريد .
· سيلندرها را فقط به وسيلهاي وصل كنيد كه براي هدف خاصي تدارك ديده شده است .
· شير سيلندر را با كلاهك در طي حمل و نقل حفاظت كنيد .
· سيلندر را طوري قرار بدهيد كه از افتادن آن جلوگيري شود ، زيرا ممكن است شير آن بشكند .
· از دستكاري وسايل ايمني سيلندر ها خودداري كنيد .
· سيلندرها را با احتياط حمل كنيد ، طوري كه ضربه نخورند ، زيرا در آب و هواي سرد فولاد ممكن است در درجه پايين شكننده شود .
· مواظب خوردگي پوسته سيلندر باشيد كه از قدرت پوسته خارجي سيلندر مي كاهد .
v درجه حرارت پايين :
بيشتر گازهاي مايع تحت شرايط فشار اتمسفر تبخير مي شوند و به دماي پايين مي رسند . شخصي كه با چنين مايعي تماس حاصل كند ، مي تواند دچار جراحاتي شود كه به آن « سوختگي سرد » گفته مي شود . ( co2 مايع ذرات برف مانندي را هنگام انبساط پيدا مي كند ) ، بنابراين ، استفاده از دستكش و عينك ايمني توصيه مي شود .
v اكسيداسيون :
پديده اكسيداسيون معمولاً با اكسيژن ، كه يكي از گازهاي مهم تحت فشار مي باشد ، قابل رؤيت است . اكسيژن خودش به تنهايي نمي سوزد ولي عنصر اساسي براي سوختن است . هواي معمولي حاوي 21 درصد حجمي اكسيژن است . همه مواردي كه قابليت سوختن دارند ، در شرايط مناسب به راحتي مي سوزند و با افزايش غلظت اكسيژن ، احتراق شديدتر مي گردد . اين پديده با افزايش حتي كمي از اكسيژن تشديد مي شود و مراقبت ويژهاي لازم است تا از پراكنده شدن اكسيژن به محيط اطراف جلوگيري شود . در محيطهاي بسته هر نشت كوچكي مي تواند منجر به خطرهاي جبران ناپذيري شود .
خطر اكسيژن با افزايش فشار زياد مي شود تا جايي كه بيشتر فلزات كاملاً مي سوزند . موادي كه به صورت ذرات بسيار ريز مي باشند نيز مي توانند با اكسيژن سوخته و انفجار را شديد كنند . پوشش لباس نيز به اكسيژن آغشته است و خيلي سريع آتش مي گيرد ، به طوري كه سخت مي توان آن را از بين برد . روغن و گريس نيز با اكسيژن ، به عنوان عوامل خطر ساز شناخته شدهاند . دليلش آن است كه زود با اكسيژن واكنش نشان مي دهند . معمولاً در اغلب محيطها وجود دارند و درجه اشتعال آنها پايين بوده و آتش را مي توانند به فلز منتقل كنند . در وسايل داراي اكسيژن با فشار زياد ، درجه حرارت اشتعال به راحتي با يك شوك تراكمي كه در نتيجه باز كردن سريع شير سيلندر قابل دستيابي است ( تراكم آدياباتيك1 )
بنابراين ضروري است كه :
۱-شيرها را به آهستگي باز و بسته كنيد .
۲-تمام تجهيزات مربوط به اكسيژن را از روغن و گردوغبار تميز نگهداريد .
۳- از موادي استفاده كنيد كه ثابت شده است كه در كار با اكسيژن خطر ساز نيستند .
۴-از روغن كاري وسايل و سيلندر اكسيژن بپرهيزيد .
۵- از ورود به فضاهاي بستهاي كه پر از اكسيژن مي باشند خودداري كنيد و هواي موجود را آزمايش نماييد .
۶-از به كار بردن اكسيژن به جاي هواي فشرده و گازهاي فشرده ديگر جداً بپرهيزيد .
v قابليت اشتعال :
گازهاي قابل اشتعال داراي نقطة اشتعال كمتر از درجه حرارات معمولي محيط مي باشند و با هوا يا اكسيژن مخلوطهاي قابل انفجار تشكيل مي دهند كه قابليت انفجار آنها در محدوده خاصي از درجه حرارتها قرار مي گيرد ، كه حد پايين و حد بالاي انفجار ناميده مي شوند .
گازهاي فّرار ( همچنين از سوپاپهاي ايمني ) ممكن است با يك شعله كوتاهتر يا طولانيتر كه بستگي به فشار و مقدارگاز دارد مشتعل و سوزانده شوند . شعلهها ممكن است دوباره لوازم نزديك خود را گرم كند و باعث سوختن ، گداختن يا انفجار آنها شود . هيدروژن با يك شعله تقريباً نامرئي مي سوزد .
حتي نشتهاي كوچك مي تواند باعث تشكيل مخلوط انفجاري در فضاهاي بسته شود . برخي گازها مثل گازهاي نفتي مايع ( LPG ) ، بيشتر پروپان و بوتان از هوا سنگين تر بوده و تخليه آنها آسان نمي باشد ، به طوري كه در قسمتهاي پايين ساختمانها تجمع كرده و از طريق كانالها به اتاقها منتقل مي شوند . اين گازها ممكن است دير يا زود به عنوان يك منبع اشتعال در آيند و منفجر شوند .
احتراق مي تواند از منابع داغ به وقوع بپيوندد . اما جرقههاي الكتريكي ، حتي كوچكترين آنها هم منبع خطر هستند .
استيلن جايگاه خاصي را در ميان گازهاي قابل اشتعال دارد كه به علت خواص و كاربردهاي وسيع آن مي باشد .اگر حرارت ببيند گاز فوق ممكن است با افزايش حرارت حتي بدون وجود هوا شروع به تجزيه شدن نمايد ، اگر به پديده فوق اجازه يافتن داده شود منجر به انفجار سيلندر خواهد گرديد . سيلندرهاي استيلن به دلايل امنيتي ، با يك جسم بسيار متخلخل حاوي گاز پر مي شوند . حرارت هاي خارجي و يا گرماي مشعل جوشكاري و يا عوامل حرارتي ديگري كه براي ذوب به كار مي رود ، مي تواند باعث تجزيه گاز داخل سيلندر شود . در چنين مواردي اقدامات زير لازم است :
الف شير را ببنديد ( در صورت لزوم از دستكش ايمني استفاده كنيد ) و سيلندر را از محل آتش دور سازيد .
ب- اگر قسمتي از سيلندر داغ شده است ، آن را در داخل هر آب قابل دسترسي شهر ، نهر يا جوي آب يا هر آب خنك كنندهاي قرار دهيد و يا از فاصله مناسب با پاشيدن آب آن را خنك كنيد .
ت- اگر سيلندر خيلي داغ است ، به طوري كه نمي توان آن را جا به جا كرد ، به آن از فاصله مناسبي آب بپاشيد .
ث-عمل خنك كردن را تا خنك شدن كامل ادامه دهيد .
ج- شير را همان طور بسته نگه داريد ، زيرا جريان گاز به تجزيه شدت مي بخشد .
ح- سيلندرهاي استيلن در كشورهاي مختلف به فيوز ( شاخك قابل ذوب شدن ) مجهزند . اين فيوزها فشار گاز را با ذوب شدن در حرارت حدود 100 درجه سانتيگراد آزاد مي كنند و از انفجار جلوگيري مي نمايند . البته ، همان زمان خطر آتش گرفتن گاز آزاد شده نيز وجود دارد .
خ- احتياطهاي معمولي قابل اجرا در مورد گازهاي قابل اشتعال عبارتند از اين كه :
د- سيلندرها را از ديگر سيلندرهاي گازي جدا كرده و بر روي سطحي بالاتر از زمين با تهويه خوب نگهداري كنيد .
ذ- از سيلندر و تجهيزات نشت كننده استفاده نكنيد .
ر- از سيلندرهاي گاز مايع به صورت ايستاده نگهداري كنيد . در صورتي كه مايع به شير فشار آورد ، ميزان بيشتري ازگاز سيلندر به بيرون نشت مي كند . در اين حالت فشار به آهستگي كاهش خواهد يافت . در صورتي كه گاز شعلهور شود، شعله بسيار بلندي به وجود خواهد آمد .
ز- در صورت وجود نشتي از بوجود آمدن هر نوع منبع جرقهساز جلوگيري كنيد و هوا را به خوبي تهويه نماييد .
س- در صورتي كه گازهاي قابل احتراق در محل نگهداري يا استفاده شود ، از سيگار كشيدن افراد جلوگيري كنيد .
ش- بهترين روش اطفاي حريق معمولاً قطع جريان گاز مي باشد . به ندرت پيش مي آيد كه اطفاي شعله باعث تشكيل امر انفجاري شود كه مي تواند در تماس با جسم داغ شعلهور نشود .
v مسموميت :
بعضي از گازها اگر نه همه آنها ممكن است سمي باشند . در عين حال اين مواد باعث تحريك و ضايعات پوست و چشمها مي شوند . افرادي كه با اين گازها سروكار دارند ، بايد كاملاً آموزش ديده و از خطرهاي احتمالي و احتياطهاي لازم آگاه باشند كه سيلندرها بايد در محوطهاي كه كاملاً قابل تهويه باشد نگهداري شوند . هيچ نشتي قابل تحمل نيست . وسايل ايمني مناسب ( ماسك گاز يا وسايل تنفسي ) بايد مورد استفاده قرار گيرد .
v گازهاي خنثي :
گازهايي نظير آرگون ، دي اكسيد كربن ، هليوم و ازت به عنوان اتمسفرهاي محافظت كننده به منظور جلوگيري از واكنشهاي نامطلوب در جوشكاري ، صنايع شيميايي و كارگاههاي فولاد به كار مي روند . اين گازها به عنوان عوامل خطر ساز شناخته نشدهاند ليكن صدمات جدي بوجود خواهد آمد زيرا گاز اكسيژن عامل حيات و زندگي مي باشد .
وقتي هر گاز يا مخلوط گازي جايگزين هواي تنفسي شود به طوري كه جو تنفسي از لحاظ ميزان اكسيژن دچار كمبود شود ، خطر بروز اختناق پيش مي آيد . بر اثر كمبود اكسيژن بيهوشي و مرگ خيلي سريع مي تواند رخ دهد به طوري كه هيچ نوع علايم بروز بيماري ديده نمي شود .
قبل از ورود به محوطههاي بستهاي كه از لحاظ هواي تنفسي دچار كمبود اكسيژن هستند قبل از ورود بايد تهويه شوند. وقتي از وسايل تنفسي استفاده مي شود شخص داخل شونده بايد معاينه و بازرسي شود . وسايل تنفسي حتي درعمليات نجات نيز بايد به كار رود . ماسكهاي گازهاي معمولي در مقابل كمبود اكسيژن هيچ گونه حفاظتي انجام نمي دهند.
همه نكات ايمني كه در محوطههاي كوچك نام برديم ، بايد در محوطههاي بزرگ كه اغلب داراي تأسيسات خودكار اطفاي حريق مي باشند ، نيز رعايت شود و افرادي كه در چنين محل هايي حضور مي يابند بايد از خطر آگاهي يابند .
v پركردن سيلندرها :
پركردن سيلندرها احتياج به كمپرسورهاي فشار بالا و پمپهاي مايع دارد . پمپها ممكن است با مايعات سرد عمليات انجام دهند . جايگاههاي سيلندر پركني ممكن است انبار وسيع تانكهاي گازهاي مايع را هم شامل شود كه تحت فشار زياد يا سرماي زياد قرار دارند . افراد پركنندگان گاز بايد دقت كنند كه سيلندر براي پركردن وضع مناسبي داشته و گاز را طبق فشار استاندارد در سيلندرها پر كنند . وسايل پر كردن بايد بسته به نوع و فشار لازم براي هر گاز طراحي و به شيرهاي ايمني مجهز و امتحان شوند .
عدم آلودگي و استفاده از مواد خوب در استفاده با اكسيژن مواردي است كه بايد مورد توجه قرار گيرند . هنگام پركردن سيلندرها از گازهاي سمي و آتشزا رعايت نكات ايمني بسيار ضروري است . اولين شرط تهويه خوب همراه با تجهيزات و فن مناسب مي باشد .
سيلندرهايي كه توسط مصرف كنندگان با گازها و يا مايعات ديگر آلوده شدهاند ، خطر زيادي دارند . سيلندرهاي بدون فشار باقي مانده ممكن است قبل از پر شدن تخليه و يا داراي فشار منفي شوند . در مورد گازهاي طبي بايد دقت ويژهاي مبذول داشت تا سيلندرهاي گاز از هر نوع آلودگي عاري باشند .
v حمل ونقل :
حمل و نقل محلي سيلندرهاي گاز با استفاده از كاميون هاي داراي قلاب بلند كننده سيلندرها روبه مكانيزه شدن است. سيلندرها فقط با درپوش بايد جا به جا شده و بر روي وسيله نقليه طوري قرار مي گيرند كه از كاميون سقوط نكنند . همچنين سيلندرها نبايد مستقيم بر روي زمين پرتاب شوند . براي بلند كردن صحيح سيلندر گاز بايد از ابزار و چنگك مخصوص استفاده كرد . وسايل حمل مغناطيسي يا كلاههاي با شيارهاي نامطمئن را نبايد براي سيلندرها استفاده نمود.
وقتي تعداد زيادي از سيلندرها جمعآوري مي شوند ، بايد مراقبت ويژهاي را مبذول داشت تا از اصطكاك ميان نقاط تماس جلوگيري شود . هر صدمه وارده به واسطه حجم زياد محموله گاز بر ميزان خطر مي افزايد . بهترين روش آن است كه واحدهاي بزرگتر را به چند قسمت تقسيم كنند و شيرهاي از نوع بازـ بسته را در جايي قرار دهند كه بتوان در موقع ضروري از آنها استفاده كرد .
يكي از شايع ترين اتفاقاتي كه در مورد حمل و نقل و جابهجايي سيلندرها پيش مي آيد ، ضربه و جراحت است كه مربوط به سختي و سنگيني سيلندرهاست . براي اين كار بايد از كفشهاي ايمني استفاده كرد . در حمل و نقلهاي با فواصل دورتر بايد از چرخ دستي استفاده شود .
در شمارهگذاري مجموعه حمل و نقل بين المللي گازهاي تحت فشار به عنوان كالاهاي خطرناك دسته بندي مي شوند . اين شمارهها اطلاعات بيشتري را در مورد تعيين نوع گاز قابل حمل ، شرايط و مقررات مربوط به سيلندر فشار مجاز ، علامت گذاري و غيره را ارائه مي دهند .
v شناسايي محتويات سيلندر :
مهمترين لازمة كار ايمن با سيلندرهاي تحت فشار تعيين محتويات آنها مي باشد و علامت گذاري ، نصب بر چسب ، الگو و رنگ همه براي تعيين نوع گاز و نوع مصرف آن به كار مي رود . ملزومات علامت گذاري در استانداردهاي « ISO » ارائه شدهاند . شرايط علامت گذاري رنگي سيلندرهاي طبي از قوانين « ISO» پيروي مي نمايد . علامت گذاري رنگي براي گازهاي طبي در بسياري از كشورها معمول است . استاندارد كردن رنگها نيز در خيلي از كشورها براي گازهاي ديگر به كار مي روند و ليكن اين روش تشخيص كافي نمي باشد . و بالاخره بايد گفت كه فقط يك مدرك كتبي مي تواند مشخص كننده محتويات سيلندر باشد .
v شيرهاي تخليه استاندارد :
استفاده از شيرهاي تخليه خروجي استاندارد ، گروهي از گازها امكان اتصال سيلندرها و دستگاههايي را كه براي گازهاي مختلف ساخته شدهاند ، كاهش مي دهد . بدين ترتيب از مبدلهاي تطبيق دهنده نبايد استفاده كرد زيرا با اقدامات ايمني مطابقت ندارد . براي برقراري اتصالات فقط بايد از وسايل معمول استفاده كرده و براي اين كار نبايد به زور متوسل شد .
v رعايت هاي ضروري مصرف كنندگان :
به كارگيري گازهاي تحت فشار مستلزم رعايت همه اصول ايمني است كه در بخشهاي قبلي شرح داده شد ، اين امر تنها زماني ممكن است كه كاربر داراي دانستنيهاي اساسي در مورد گاز و وسايل مورد استفاده باشد ، در عين حال نكات زير را نيز مراعات نمايد .
1- از سيلندرهاي گاز تنها براي هدفهاي تعيين شده استفاده گردد و از آن به عنوان غلتك و يا ستون حائل و غيره استفاده نشود .
2- سيلندرها طوري نگهداري شوند كه از قدرت مكانيكي آنها كاسته نشود . مثلاً خوردگي شديد لبههاي تيز و غيره .
3- سيلندرها از آتش و حرارت زياد دور نگه داشته شوند .
4- در محوطههاي كاري و بسته و يا ساختمان مسكوني از نگهداري سيلندرها به تعداد بيش از حد لازم خودداري شود . بهتر است آنها نزديك در ورودي گذاشته شوند و در مكانهايي كه راه عبور اضطراري مي باشند و يا به سختي مي توان به آنها دسترسي پيدا كرد ، قرار داده نشوند .
5- هر نوع سيلندر كه در مجاورت آتش قرار گرفته ، علامتگذاري و به شركت گاز تحويل داده شود . زيرا ممكن است استحكام خود را از دست داده و يا شكننده شوند .
6- سيلندرها در محلي با تهويه خوب ، دور از برف و باران و هر نوع احتمال آتشسوزي قرار داده شوند .
7- سيلندرها در مقابل افتادن محافظت شوند .
8- محتويات گاز قبل از مصرف شناسايي شوند .
9- برچسب و دستورات با دقت مطالعه شوند .
10- سيلندرها به وسايلي اتصال داده شوند كه براي مصرف خصوصي تدارك ديده شدهاند .
11- اتصالات تميز و در وضعيت خوبي نگهداري شوند ، وضع آنها هر چند گاه يكبار بررسي شود .
12- از وسايل مناسب استفاده شود ( طول مناسب ، اتصال مطمئن ) .
13-فقط در موقع استفاده از سيلندر شير باز شود .
14- هنگامي كه سيلندر در حال استفاده نيست ، شير بسته باشد .
15- سيلندرهاي غير لازم و بدون استفاده از محوطههاي بسته خارج شوند ( حتي براي فواصل زماني كوتاه ) .
16- در صورت امكان بايد ميزان اكسيژن هواي محوطه بسته حاوي گازهاي قابل اشتعال قبل از ورود و يا توقف طولاني امتحان شود .
17- از وجود گازهاي سنگيني كه مي توانند در سطوح پايينتر تجمع كنند ، آگاهي حاصل شود ، زيرا كه به كمك تهويه به سختي مي توان آنها را از محيط خارج كرد .
18- سيلندرها از مجاورت وسايل تحت فشار دور شوند . زيرا جريان برگشتي از گازها يا مايعات ديگر ، مي تواند منجر به حوادث جدي شود . از شيرهاي يك طرفه و باز و بسته مناسب استفاده شود .
19- سيلندرهاي خالي پس از بستن شير و گذاشتن درپوش به پر كننده آنها باز گردانيده شوند ، هميشه مقداري گاز تحت فشار داخل سيلندر باقي گذاشته شود تا از آلودگي به هوا و رطوبت جلوگيري به عمل آيد .
20- در صورت هر نوع اشكالي در سيلندرها به شركت گاز خبر داده شود .
21- از استيلن ، تنها در فشار كاسته شده مناسب استفاده شود .
22- در خطوط استيلن كه با هواي فشرده يا اكسيژن استفاده مي شود ، وسيله تشخيص شعله به كار برده شود .
23-حتماً كپسول اطفاي حريق و دستكشهاي نسوز در محوطه كاري موجود باشد .
24- سيلندرهاي گاز مايع در حالت عمودي نگهداري و استفاده شوند .
25- گازهاي سمي و محرك نظير كلر فقط توسط كساني به كار گرفته شود كه تجزيه و تجهيزات كافي دارند .
26- سيلندرهاي نامشخص انبار نشوند .
27- نصب ثابت همراه با اتصال سيلندرها در فضاهاي مركزي جداگانه در هنگامي كه معمولاً گازها مورد استفاده قرار مي گيرند ايمنترين روش مي باشد .
5- سوابق :
كليه سوابق مربوطه برابر روش اجرايي كنترل سوابق نگهداري مي گردد .
6- مدارك ذيربط :
· نظامنامه ايمني و بهداشت شغلي
·روش اجرايي كنترل عمليات
·دستورالعمل نحوه تهيه و توزيع لوازم حفاظت فردي
· آيين نامه اجرايي حفاظت كار وزارت كار و امور اجتماعي
7- پيوست :
ندارد
8- توزيع :
شما دسترسی جهت مشاهده فایل پیوست این پست را ندارید.
Re: درخواست مقاله سیلندرهای تحت فشار
خيلي خيلي تشكر مي كنم .كمك بزركي بود. مرسي
چه زیباست بخاطر تو زیستن ...و برای تو ماندن... به پای تو بودن... و به عشق تو سوختن !
چه کسی حاضر است؟
کاربران حاضر در این انجمن: کاربر جدیدی وجود ندارد. و 0 مهمان