تاریخچه و برنامه‌های روز جهانی بهداشت

[naderloo]

[align=justify]راهپيمايي خانوادگي:
در روز جمعه در 9 آوريل 2010، شهرها در منطقه مديترانه شرقي خواسته مي‌شوند كه خيابانهاي خاصي بسته شود و در آن مكانها، فعاليتهاي فكري وجسمي بمنظور ارتقاء سلامت انجام گيرد. راهپيمايي خانوادگي مي‌تواند قبل و بعد از نماز جمعه انجام گيرد و براي مثال، از مردم خواسته شود كه با پاي پياده به محل برگزاري نماز جمعه بيايند. اين فعاليت مي‌تواند براساس اولويتها و بافت‌هاي هر شهر انجام گيرد. وليكن يك فعاليت مشترك در تمام شهرها، بستن يك يا چند خيابان شهر وانجام فعاليتهاي فكري و جسمي و راهپيمايي به مسافت 10كيلومتر و غيره باشد.

انجام رفتارهاي مناسب زندگي:
در روز جمعه، 9 آوريل 2010، از تمام شهروندان، 150 شهر دوستدار سلامت خواسته مي‌شود، زود بخوابند و زود از خواب بيدار شوند. خانواده‌ها تشويق مي‌شوند يكسري ورزشهاي جسمي را در پاركها انجام دهند و سپس يك صبحانه سالم با چربي كم و ويتامينهاي زياد، ميوه‌ها و سبزيجات صرف كنند. نمونه‌اي از اين مثالها، فعاليت جسمي نيويورك و برنامه تغذيه مي‌باشد. براي دريافت اطلاعات بيشتر سايت http://www.nyc.gov/html/cdp/cdp.pan.shtml مراجعه نماييد.
2- برنامه‌هاي روز جهاني بهداشت در سال 2010 1-2- اهداف 2-2- اقدامات در برنامه روز جهاني بهداشت 3-2- فعاليت­هاي پيشنهادي: «طرح هزار شهر، هزار زندگي»
روزهاي بدون دخانيات:

روز كاشتن درخت و گل و حفاظت از محيط:
در روز 9 آوريل، به منظور كمك به بهبود محيط سالم، هر خانواده در شهرهاي دوستدار سلامت يك درخت يا گل مي‌كارد. همچنين، خانواده‌ها و افراد تشويق مي‌شوند جلو خانه‌ها، مغازه‌ها و محل زندگي را تميز نمايند و در برنامه نظافت شهر شركت كنند. براي دريافت اطلاعات بيشتر به سايت زير مراجعه نماييد:http://infopedia.nl.sg/articles/SIP 135 2005-02-02html

روزهاي تغذيه سالم:
روزهاي 7 و 9 آوريل 2010 بعنوان روزهاي تغذيه سالم اعلام شده است و خانواده‌ها به خوردن غذا و ميوه‌ها تشويق مي‌شوند و از خوردن چربيها، گوشت قرمز و غذاي ناسالم اجتناب نمايند. براي مثال، شهر نيويورك كارگاههاي رايگان را در اين زمينه برگزار مي‌نمايد . براي دريافت اطلاعات بيشتر به سايت ذيل مراجعه فرماييد: http://www.nyc.ogv/html/doh/html/cdp-pa ... carts-shml

همبستگي اجتماعي:
همبستگي اجتماعي از طريق تشويق به ديد و بازديد خانواده‌ها و همسايگان و ديدار از يتيم‌خانه‌ها، بيمارستانها و خانواده‌هاي فقير حاصل مي‌شود. همچنين كمك به يكديگر براي حل مشكلات خانواده‌ها مي‌تواند باعث همبستگي اجتماعي گردد.

روزهاي رانندگي سالم بي‌خطر:

مراسم ارتقاي سلامت در مدارس:
از تاريخ 1 الي 7 آوريل 2010 (به مدت يك هفته) برنامه ويژه ارتقاي سلامت بايد در مدارس اجراء شود. اين برنامه‌ها مي‌تواند انجام ورزشهاي جسمي، تغذيه سالم و عدم استفاده از فست‌فودها و رعايت نظافت باشد. در طي اين هفته بايد مسابقات نقاشي، مقاله‌نويسي و كارهاي هنري كه مي‌تواند سلامت را در شهرهاي دوستدار سلامت بهبود بخشد، برگزار شود.

انجام غربالگري جسمي رايگان:
از تاريخ 2 الي 7 آوريل، تمام مراكز بهداشتي عمومي و خصوصي علاقمند به طور رايگان آماده ارائه خدمات در زمينه آزمايشات غربالگري براي مردان و زنان بالاي چهل سال مي‌باشند. آزمايشات غربالگري عبارت است از: اندازه‌گيري فشار خون، وزن، قد و آزمايشات جسمي مي‌باشد، همچنين در صورت نياز آزمايشات قند خون و كلسترول انجام مي‌گيرد.

سازماندهي مراسم هم‌انديشي شهرداران و افراد جامعه:
در تاريخ 9 آوريل 2010، براي تمام شهروندان فرصتي بوجود مي‌آيد كه در مورد موضوعات اولويت‌دار بهداشتي به بحث و گفتگو پرداخته و به تبادل اطلاعات در زمينه‌هاي بهداشتي پرداخته و در زمينه برنامه‌ريزيهاي شهري و در فرايند انجام اقدامات جمعي براي از بين بردن مشكلات اجتماعي – اقتصادي و بهداشتي به مسئولين كمك نمايند. اين مراسم هم‌انديشي مي‌تواند در سالنهاي بزرگ شهر، پاركها يا هر مكاني كه مسئولين تصميم مي‌گيرند، برگزار گردد. اين مراسم هم‌انديشي بايد بعنوان نقطه شروع براي گرد هم آوردن شهرداران و افراد جامعه براي سنجش نيازها و برنامه‌ريزي ميان مدت براي توسعه شهرها در نظر گرفته شود.

حفظ امنيت بهداشت عمومي در شهرها:
بسياري از شهرها در كشورهاي با درآمد كم و متوسط در منطقه، بسيار مستعد به بحرانها و وضعيت‌هاي اضطراري مي‌باشند. اين شهرها در معرض بحرانهاي طبيعي (نظير زلزله) و بحرانهاي بشرساخت (نظير زدو خوردها، حوادث محيطي و شيميايي) مي‌باشند و در اين شهرها خدمات براي مقابله با اين بحرانها ضعيف و با تأخير انجام مي‌گيرد. مراسمهاي روز جهاني بهداشت، فرصت مناسبي را براي افزايش آگاهي در زمينه امنيت سلامت در شهرها را فراهم مي‌نمايد. برنامه شهرهاي سالم، مناسبترين كار براي ارتقاء سلامت و از بين بردن مشكلات در زمينه امنيت سلامت در شهرها مي‌باشد. مرتبط‌ترين نقش برنامه همكاري سازمان جهاني بهداشت با شهرها در ارتباط با امنيت سلامت، كمك به انجام برنامه‌ريزي و ارتقاء آگاهي مي‌باشد. در اين روز موضوعات ذيل مي‌تواند مورد تاكيد قرار گيرد:

با توجه به توليد مواد و وسايل مختلف در سطح جهاني براي روز جهاني بهداشت، مواد و وسايل ذيل مي‌تواند براي استفاده در روز جهاني بهداشت در سطح منطقه توليد و استفاده شود:
7 و 9 آوريل بعنوان روزهاي بدون دخانيات در شهرهاي دوستدار سلامت اعلام شده است (ارتقاء آگاهي در زمينه خطرات ناشي از سيگار كشيدن توسط افراد تحصيل كرده جامعه، گروههاي جوانان و زنان، رسانه‌هاي محلي و مدارس و غيره). روز بدون دخانيات، لينكهايي را براي دريافت اطلاعات در زمينه سازماندهي مراسم روزهاي بدون دخانيات آماده نموده است (براي دريافت اطلاعات بيشتر به سايت ذيل مراجعه نماييد: http://www.nosmokingday.org.uk/organizers/how.htm 7 و 9 آوريل 2010 بعنوان، روزهاي رانندگي بي‌خطر ناميده شده است. در اين روزها از رانندگان خواسته مي‌شود از بوق ماشين استفاده نكرده، در عبور و مرور به حق ديگران احترام بگذارند و با رعايت اصول و قوانين رانندگي به اداره پليس كمك كنند. 1- سكونت و سلامت ساختمانها و خانه‌ها 2- سلامت و دسترسي به مراكز بهداشتي و بيمارستانها 3-پيشگيري از خطرات حاد و مزمن خطرات در محيط 4- آمادگي، ارزيابي و پاسخگويي در وضعيتهاي اضطراري (بحرانهاي طبيعي و بشرساخت، شيوع بيماري‌هاي اپيدميك و پاندميك و حوادث شيميايي در محيط) 5- حوادث مربوط به عبور و مرور، آسيب‌ها، خشونت و جنايت 4-2-ارتباطات و مواد و وسايل ارتباطي براي مراسم روز جهاني بهداشت در سال 2010

* ايجاد يك هويت براي روز جهاني بهداشت از طريق بوجود آوردن يك لوگو و شعار كه در پوسترها، سربرگها، برچسبها، پرچمها، بنرها و غيره مورد استفاده قرار گيرد. هويت (لوگو) بايد در كنار لوگو سازمان جهاني بهداشت مورد استفاده قرار گيرد.
* ايجاد مجموعه دستورالعملهاي الكترونيك قابل استفاده در سطح منطقه (نظير لوگوها بصورت pdf، تاريخچه، خلاصه‌اي از پيامهاي كليدي، نوشتن داستانهاي مورد علاقه مناسب براي روز جهاني بهداشت)
* توليد بروشورها حاوي داستانهاي مرتبط و مورد علاقه انسانها و پيامهاي كليدي براي مراسمهاي روز جهاني بهداشت
* ساختن وب سايت روز جهاني بهداشت و مواد چند رسانه‌اي مرتبط نظير ويدئو كليپ از مديركل سازمان جهاني بهداشت، مدير منطقه مديترانه شرقي، نمايندگان سازمان جهاني بهداشت و پخش ويدئويي رويدادهاي زنده.
* انجام مسابقات مربوط به سلامت در شهرهاي منطقه و ارسال مقالات تصويري مربوط به روز جهاني بهداشت به دفتر مركزي سازمان جهاني بهداشت و وب‌سايت‌هاي منطقه‌اي.
* پخش فيلمهاي كوتاه/ تبليغات در كانالهاي محلي و شبكه خبر با تاكيد بر تأثيرات محيطهاي شهري ناسالم در مقايسه با نمونه‌هاي موفق محيطهاي شهري سالم، قبل از برگزاري مراسم روز جهاني بهداشت.
* توليد فيلمهاي طولاني‌تر در مورد وضعيت و مشكلات بهداشت در شهرها و خطرات در شهرهاي منطقه بمنظور ارتقاي آگاهي مردم در مورد تأثيرات وضعيت محيط شهري روي سلامت
* قرار دادن سايت روز جهاني بهداشت با اطلاعات ذيل:

1-اعلام برندگان افرادي كه در زمينه سلامت شهري در سطوح جهاني موفقيتي را داشته‌اند. 2- كليپهايي در مورد گزارشاتي كه از سطح شهرهاي بزرگ در سراسر دنيا تهيه مي‌شود. 3- اعلاميه ها و معيارها براي شهرهايي كه قرار است در World Expo 2010 بعنوان شهر نمونه انتخاب شوند.
* ارتباطات رسانه‌اي (پرسش و پاسخ، ارائه مشاوره، توليد خبري، اختصاص زمانهايي براي سخنراني مديركل و افراد ديگر، كنفرانس مطبوعاتي و غيره).

شاخص­ها در سطوح كشوري را مورد بررسي قرار دهيد:
5-2- محدوديت­هاي زماني براي برگزاري موفق روز جهاني بهداشت 11 تير الي 11 مهر: ارتباط با وزارت بهداشت و وزارت كشور و توجيه شهرداران در مورد شهر دوستدار سلامت و تشويق آنها به امضاء كردن تفاهمنامه، كه از يك طرف شهرداران و از طرف ديگر مديران بخش سلامت اين تفاهمنامه را امضاء مي‌نمايند (حداقل 15 شهر در منطقه بايد اين تفاهمنامه را امضاء نمايند) 11 مهر الي 11 آذر: شكل دادن كميته دوستدار سلامت و توافق در مورد فعاليتهاي كميته تدوين شرح وظايف و مشخص نمودن مسئوليتها و وظايف براي هر فرد، تشويق سازمانهاي مردم نهاد و گروههاي جامعه و دانشگاهها و غيره جهت همكاري و همچنين تامين بودجه براي كميته براي اجراي مداخلات. 11 آذر الي 11 اسفند: تصميم در مورد راهبردهاي ارتباطي، استفاده از رسانه‌هاي محلي و برنامه‌ريزي براي انجام تبليغات 18 فروردين: آغاز برنامه‌هاي روز جهاني بهداشت. 6-2: شاخص­ها
* تعداد شهرهايي كه با امضاي تفاهمنامه به طرح جهاني «هزار شهر، هزار زندگي» مي‌پيوندند.
* تعداد سازمانهاي مردم نهاد، دانشگاهها، افراد جامعه در مراحل برگزاري روز جهاني بهداشت همكاري مي‌كنند.
* تعداد راهپيماييهاي خانوادگي كه به مناسبت روز جهاني بهداشت در سال 2010 برگزار مي‌شود.
* تعداد مراسمهايي كه در زمينه شيوه‌هاي زندگي سالم برگزار مي‌شود.
* تعداد برنامه‌هايي كه در زمينه سلامت محيط در شهرها نظير درختكاري و كاشتن گلها انجام مي‌گيرد.
* تعداد سيگاري‌هايي كه از 2 الي 7 آوريل 2010، سيگار كشيدن را ترك نموده‌اند.
* تعداد تصادفات جاده‌اي از تاريخ 2 الي 7 آوريل 2010 در مقايسه با همين تاريخ در سال 2009 رخ داده است.
* تعداد مدارسي كه در فعاليتهاي روز جهاني بهداشت در سال 2010 شركت داشته‌اند.
* تعداد غربالگريهايي كه در روز جهاني بهداشت در سال 2010 انجام گرفته است.
* تعداد جلسات هم‌انديشي شهرداران با مردم.

شاخص­هاي نتيجه:
- تعداد شهرها با كميته‌هاي بين بخشي فعال در سطح شهر
- تعداد پاركها با تجهيزات لازم براي فعاليتهاي جسمي مجهز شده‌اند، تجهيزات ورزشي براي جوانان و افراد علاقمند
- تعداد افرادي كه حداقل 30 دقيقه در طول روز ورزش مي‌كنند.
- تعداد حوادث جاده‌اي، مجروحين و مرگ و مير
- شيوع فشارخون، ديابت و بيماري قلب و عروقي
- تعداد افرادي كه سيگار را ترك كرده‌اند
- دانش، نگرشها و عملكرد بچه‌هاي مدرسه‌اي در ارتباط شيوه‌هاي زندگي سالم
- تعداد افراد جامعه كه در زمينه پيشرفت شهري فعال مي‌باشند

يكي از مشخصه‌هاي خاص در بسياري از كشورهاي منطقه‌ مديترانه شرقي، شهرنشيني سريع مي‌باشد. شهرنشيني سريع بخاطر رشد سريع جمعيت و سياستهاي اقتصادي و توسعه بوجود مي‌آيد كه اين امر سبب شده است كه فعاليتهاي اقتصادي مبتني بر كشاورزي به فعاليتهاي اقتصادي وي تبديل شود. اگرچه نرخ رشد جمعيت منطقه در سالهاي اخير كاهش يافته، اما هنوز ميزان رشد بالاست. اخيراً در 11 از 22 كشورهاي منطقه، رشد ساليانه جمعيت بين 2/2 الي 4/8 درصد بوده است.
در طي 4 الي 5 دهه گذشته، منطقه شاهد رشد طولي سريع خانه‌ها، از مركز به حومه شهرها بوده است. در طي دو دهه گذشته علاوه بر رشد نامنظم خانه‌ها در شهر، خانه‌ها با طبقات زياد بوجود آمده است. خانه‌هاي ويلايي يك طبقه به آسمان خراشها تبديل شده‌اند و معماران، طرحهاي خانه‌ها را بصورت بلوكها با طبقات و واحدهاي زياد طراحي مي‌كنند كه اين امر مي‌تواند اثرات منفي روي سلامت افراد داشته باشند.
در كشورهاي توليدكننده نفت و با درآمد بالا در منطقه، كه 6 درصد جمعيت منطقه را تشكيل مي‌دهند عليرغم اين امر كه داراي محيط مناسب شهري و مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي خوبي مي‌باشند، مشكلات سلامتي ناشي از شيوه زندگي، خصوصاً در نواحي شهري، بعنوان مشكل و يك اولويت مهم براي آنها در نظر گرفته مي‌شود.
در اين شهرها چاقي، ديابت و فشارخون بصورت اپيدميك درآمده است. در اين كشورها، رژيمهاي غذايي و شيوه‌هاي زندگي بدون تحريك كه با هواي گرم همراه مي‌شود، باعث مشكلات و چالشهاي بهداشتي مي‌گردد.
شهرها در كشورهاي كم درآمد و با درآمد متوسط، چالشهاي جدي بهداشتي شهرنشيني به وضوح در آنها ديده مي‌شود. چالشهاي بهداشتي در اين شهرها عبارتند از:

چهارچوب تكميلي براي تدوين برنامه‌هاي بلند مدت سلامت در شهرها
يك چهارچوب تكميلي مقدماتي براي شروع گفتگو و مشاوره با كشورهاي عضو و شركاي بين‌المللي در زمينه تدوين راهبردها و برنامه‌هاي جامع سلامت شهري در سطوح محلي، ملي و منطقه‌اي در حال بوجود آمدن مي‌باشد. اين چهارچوب مي‌تواند با مشاورت كشورهاي عضو، بيشتر مورد بررسي و تجديدنظر قرار گيرد:
- ارتباطات و ارتقاء آگاهي
- تدوين راهبرد، روش، تكنيهاي ارتقاء آگاهي و درگير نمودن افراد جامعه

ارزيابي، تحقيق و اطلاعات:
شناسايي نيازها و ظرفيت سازي بعد از اينكه نيازها شناسايي شده است. مشخص نمودن اولويتها در سطح محلي و حمايت از مداخلات محلي بمنظور از بين بردن كمبودها و شكافها.

مشاركت و فعال سازي منابع:
ايجاد گفتگو بين شركا با هدف افزايش تأمين منابع براي بخش خصوصي، محلي و بين‌المللي بمنظور گسترش سلامت شهري. بوجود آوردن گروههاي مركب از كارشناسان محيطي و سلامت شهري و درگير نمودن شخصيتهاي ملي، رهبران و صاحبنظران.

اصول راهنماي چهارچوب فوق‌الذكر:
3- برنامه ريزي ميان مدت و بلندمدت براي توسعه برنامه‌هاي بهداشتي شهري 1-3- اهداف: v آغاز گفتگو با افراد جامعه و آماده نمودن يك راهبرد جامع براي پيشبرد سلامت شهري در برنامه‌هاي ملي استراتژيك حال و آينده v توسعه برنامه شهرهاي سالم و كمك به تأسيس / تقويت شبكه‌هاي منطقه‌اي و ملي شهرهاي سالم 2-3- شهرنشيني و سلامت در منطقه v شرايط محيطي ناسالم (ميزان بالاي آلودگي، سيستمهاي نامناسب مديريت دفع مواد زايد و بهداشت) v نابرابري در زمينه توانايي پرداخت براي مراقبتها و درمانها در بخشهاي خصوصي v سيستمهاي معيوب بهداشتي در بخش خصوصي و دولتي كه اين بخشها نمي‌توانند خدمات بهداشتي مقرون به صرفه، عادلانه و دائم را ارائه دهند. v در اولويت قرار ندادن بهداشت در مديريت شهري و توسعه v فقر v نبود فرصتهاي شغلي كافي v عدم كارايي مديريت شهري و خدمات رساني ومديريت شهري v عدم امنيت غذايي و رژيم غذايي و سبك زندگي ناسالم v نبود فضا، پاركهاي عمومي، تسهيلات تفريحي و ورزشي، خصوصاً براي كودكان
* رويكردهاي مبتني بر جامعه
* مشاركت و اقدام بين بخشي
* درگير نمودن جوانان، كودكان و زنان
* استفاده ابتكاري از رسانه‌هاي الكترونيك، به خصوص براي ارتقاي آگاهي
* برقراري عدالت
* رويكرد كلي نگر و تمركز ويژه روي عوامل اجتماعي مؤثر بر سلامت

محدوديت زماني براي تدوين برنامه‌هاي سلامت شهري

* نهايي نمودن چهارچوب : آخر فوريه 2010
* تدوين برنامه‌هاي دقيق براي هر جزء: آخر ژوئن 2010
* ارائه برنامه در كميته منطقه‌اي: اكتبر 2010
* اولين جلسه وزراي منطقه بمنظور افتتاح برنامه: نوامبر 2010

(ترجمه مطالب سازمان جهانی بهداشت (who)
[/align]