کنترل بیولوژیک مگس خانگی

[HADI21S]

کنترل بیولوژیک مگس خانگی ( Musca domestica )

[JUSTIFY]مگس خانگی با نام علمی Musca domestica
در سرتاسر جهان هر جا که انسان وجود دارد و دامهای اهلی نگهداری میشوند و یا موارد زائد و ضایعات حاصل از تولید فراورده‌های غذایی رویهم انباشته می شود بعنو ان یک مزاحم برای مردم شناخته شده است . علاوه بر این حشره مزبور سبب انتقال آلودگی‌های بیماری زا به انسان و مواد غذایی مورد مصرف او گردیده و از طرفی این آفت برای مردمی که از نظر بهداشتی در شرایط نامطلوب زندگی می کنند بدلیل حشرو نشر دائم با انسان مشکل مضاعف بوجود می‌آورد . در حالیکه وجود مگس در سطوح مرفهی که از سطح بهداشتی بالاتری برخوردار هستند قابل پذیرش نیست . کنترل بیولوژیک مگس خانگی خصوصا" با استفاده از زنبورهای پارازتیوئید می تواند یکی از اجزای اصلی برنامه های مبازه تلفیقی با مگس خانگی در تاسیسات مرغداری و مرغداریهای صنعتی باشد.

رهاسازیهای مقدماتی (Inoculative release). و مداوم (sustained release) برخی زنبورهای پارازتیوئیدهای بومی از خانواده پترومالیده در آمریکا میزان پارازیتیسم شفیره‌های مگس خانگی را در سالنهای مرغداری افزایش داده است . بسیاری از مطالعات در سالهای اخیر در خصوص رهاسازی انبوه میکرو زنبورهای پارازیتوئید خصوصا" گونه های (pteromalidae) muscidifurax,spalagia(spalangidae) انجام شده است و در برخی از کشورها از جمله در آمریکا و هند این زنبورها بعنوان عامل بیولوژیک جهت کنترل مگسها توزیع می‌گردند. در طی بازدیدهای مکرری که در تابستان (مرداد) ۸۷ از انستیتوی دامپروری حیدرآباد واقع در حومه کرج صورت پذیرفت تعداد 10547 عدد شیفره مگس خانگی جمع آوری گردید که پس از نگهداری در آزمایشکاه از تعدادی از آنهاحدود 1645 عدد زنبور پارازیتوئید از سه گونه مختلف Nasonia vitripennismuscidifurax raptor spalangia endius
خارج گردید که میزان پارازیتیسم طبیعی از جنس آنها مشخص گردید. زنبورهای m.raptor خارج شده از این شفیره‌ها در قفسه‌های پلاکسی گلاس پرورش داده شدند. چون برای ازدیاد زنبوران M raptor. نیاز فراوان به شفیره مگس خانگی بود از این جهت در آزمایشگاه اقدام به پرورش و نگهداری مگس بالغ و لارو آن برای بدست آوردن شفیره گردید. که پس از جمع آوری مرتبا" در اختیار زنبوران پارازیتوئید M.raptor قرار گرفت . در پیرو ازدیاد جمعیت زنبوران به تعداد 2500 عدد زنبور در مجموع 5 قفس پل.کسی گلاس ، اقدام به ذخیره سازی مرحله پیش شفیره این زنبوران در انکوباتور گردید. بهترین سن برای ذخیره سازی زنبوران پارازیتوئید M.raptor
طبق تجربیات ایران پور، شده آخر لاوری (prepuae) بود. سپس شفیره‌های مگس پارازیته و ذخیره شده که حاوی زنبوران، پارازیتوئید M. raptor بودند، بر علیه شفیره مگس خانگی مورد رهاسازی قرار گرفتند. برای رهاسازی زنبورهای پارازیتوئید هر چند که در برنامه ریزی اولیه قرار بود عملیات در فضای باز و در محوطه‌ای واقع در جنب مرغداری یا گاوداری و یا در قفس هائی در محدوده فضای باز اطراف ساختمان اداری سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران انجام شود ولی بعلت فرار رسیدن فصل سرما، این عملیات در دو اتاق واقع در ساختمان قدیمی بخش کشاورزی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران انجام شد. در هر یک از دو اتاق مورد نظر نور کافی از طریق پنجره‌های رو به شمال تامین بود. درجه حرارت هر یک از دو اتاق بوسیله بخاری برقی دو کیلووات در کلیه ساعات شبانه روز در سطح 28+-2 درجه سانتیگراد فراهم گردید. قبل از رهاسازی کف هر دو اتاق بوسیله نایلون ضخیم پوشانیده شد. برای ارزیابی میزان پارازیتیسم شفیره‌های مگس خانگی بوسیله زنبوران پارازیتوئید دو رهاسازی از زنبور M.raptor در اتاقهای شماره 1و2 صورت پذیرفت . در آزمایش اول نسبت زنبورهای پارازیتوئید M.raptor به لارو مگس خانگی 0/9 به1 (893 عدد زنبور و 1000عدد لاروسن سوم مگس خانگی) بود. در خاتمه عملیات برای ارزیابی کارایی زنبوران ار شفیره‌های مگس نمونه برداریهای تصادفی (30cm2) از دو محل مختلف فضولات دامی در اتاقهای شماره او2 بطور جداگانه صورت پذیرفت حجم‌های فضولات مورد نمونه برداری در تشتی محتوی آب ریخته شد و سپس شفیره‌های شناور در سطح آن جمع آوری و در داخل ظروف پتری قرار گرفته و شمارش می گردیدند. درصد پارازیتیسم نزد شفیره‌ها حاصل از آزمایش اول (نسبت 0/9درصد به 1 زنبور پارازیتوئید و لارو مگس خانگی) 30/1 درصد بدست آمد که از این میزان 13/8 درصد آن P.I.M و 16/3 درصد آن مربوط به تخمگذاری و خروج موفق زنبوران پارازیتوئید می‌باشد. درصد پارازیتیسم حاصل از آزمایش دوم نسبت 2/15 به 1 زنبور پارازیتوئید و لارو مگس خانگی 91/1 درصد بود که 42/5 درصد آن P.I.M و 48/6 درصد آن مربوط به پارازیتیسم شفیره‌ها و خروج موفق زنبوران پارازیتوئید از داخل شفیره‌های پارازیته شده بود. برای تعیین درصد پارازیتیسم شفیره‌های مگس خانگی از طریق تخمین جمعیت مگسهای بالغ در آزمایشهای شماره 1و2، ابتدا مگسهای بالغ و در حال پرواز موجود در هر یک از اتاقهای رهاسازی، بوسیله توری حشره‌گیری صید و شمارش و سپس حذف گردید که در آزمایش اول تعداد مگسهای صید شده و شمارش گردیده بالغ بر 683 مگس بودند. باین ترتیب از محاسبه بقیه شفیره‌های باقیمانده از 1000عدد لارو که 317 شفیره بود، درصد شفیره‌های پارازیته شده 31/7 درصد بالغ گردید. در آزمایش دوم تعداد مگسهای صید شده و شمارش گردیده بالغ بر 94 مگس بود که در نتیجه درصد پارازیتیسم شفیره‌ها 90/6 درصد حاصل گردید. در اتاق شاهد در پیرو آزمایشات شماره 1و2 تعداد 1000 عدد لاروسن سوم مگس خانگی در داخل فضولات دامی موجود در هر یک از اتاقهای شماره 1و2 بترتیب رهاسازی گردید. نمونه برداریهای تصادفی که از فضولات دامی در هر دو اتاق پس از 8 روز انجام شد نشان داد که در آزمایش اول نتیجه اتاق شاهد از طریق نمونه برداری شفیره‌ها 99/1 درصد بود که دلالت داشت که 991 عدد از لاروها بطور طبیعی به مگس بالغ تبدیل گشته‌اند بود. در آزمایش دوم نتیجه اتاق شاهد از طریق نمونه برداری شفیره‌ها 98/8 درصد بدست آمد که دلالت داشت که 988 عدد ار لاروها بطور طبیعی به مگس بالغ تبدیل گشته‌اند.[/JUSTIFY]