ohsas18000
ارسال شده: 02 نوامبر 2010 15:36
استاندارد ايمني و بهداشت شغليOHSAS 18001: 2007)
1ـ دامنه كاربرد ( SCOPE
مشخصات اين سري ارزيابي بهداشت حرفه اي و ايمني ( OHSAS 18001
الزاماتي را براي يك سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني ( OH & S)
معين مي نمايد تا يك سازمان بتواند با كنترل ریسک های ايمني و بهداشت شغلي ، عملكرد ايمني و بهداشت شغلي خود را بهبود بخشد .
این استاندارد , نه معیارهای عملکرد ايمني و بهداشت شغلي خاصی را بیان می کند و نه مشخصات تفصیلی برای طراحی یک سیستم مدیریتی را ارائه می نماید.
این استاندارد OHSAS
در هر سازمانی که مایل به انجام موارد زیر باشد , کاربرد دارد :
الف ) ايجاد يك سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني به منظور حذف يا كاهش ريسك های مربوط به كاركنان و ساير طرفهاي ذينفع كه ممكن است در معرض ريسك های بهداشتي و ايمني ناشي از فعاليتهاي سازمان باشند .
ب ) استقرار ، حفظ و بهبود مستمر يك سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني
ج ) حصول اطمينان خود سازمان از انطباق با خط مشي بهداشت شغلي و ايمني كه خود بیان كرده است
د ) اثبات انطباق توسط استاندارد ايمني و بهداشت شغلي به وسیله :
1)تعیین وضعیت خود و خود اظهاری , یا
2)درخواست تایید انطباق از طرف های ذی نفع سازمان مانند مشتریان , یا
3) درخواست تایید خود اظهاری توسط يك طرف برون سازمانی , یا
4) درخواست صدورگواهي نامه / ثبت سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني خود توسط يك طرف برون سازمانی
تمام الزامات مندرج در این استاندارد OHSAS 18001
به منظور لحاظ شدن درهر سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني در نظر گرفته شده اند .
گستره كاربرد آن به عواملي مانند خط مشي بهداشت شغلي و ايمني سازمان، ماهيت فعاليت وریسک ها ، و پيچيدگيعملیات آن بستگي دارد .
این استاندارد به منظور توجه به بهداشت شغلي و ايمني و نه توجه به دیگر حوزه های بهداشت شغلي و ايمني نظیر برنامه های سلامت/ تندرستی کارکنان , ایمنی محصول , خسارت به اموال یا پیامدهای محیط زیستی در نظر گرفته شده است.
2ـ انتشارات مرجع (
Reference Publications
ساير مراجع و انتشاراتي كه مي تواند اطلاعات و راهنمايي هايي را ارائه نمايد در کتاب شناسی فهرست شده اند . توصیه مي شود كه آخرين ویرایش های انتشارات مورد مشاوره ( استفاده) قرار گیرد. به ویژه مراجع زیر می بایست مد نظر قرار گیرند:
OHSAS 18002
سیستم های مدیریت بهداشت شغلي و ايمني – خطوط راهنما برای استقرار OHSAS 18001
سازمان بین المللی کار : 2001،
خطوط راهنمای سیستم های مدیریت بهداشت شغلي و ايمني (OSH-MS
3ـواژگان و تعاريف ( Terms & Definitions
3ـ1ـ ریسک قابل قبول
ریسکی که تاسطحی کاهش پیدا کرده است که م یتواند توسط سازمانی که به تعهدات قانونی خود و خط مشی ایمنی و بهداشت شغلی ( 3-16) خود توجه دارد ، تحمل گردد.
3-2- ممیزی
فرایند سیستماتیک , مستقل و مستندشده ای که برای به دست آوردن شواهد ممیزی و ارزیاب یانها مبتنی بر واقعیت به منظور تعیین میزان براورده شدن معیارهای ممیزی انجام می پذیرد.{ISO 9000:2005 3.9.1
یادآوری 1: مستقل ، لزوما به معنی خارج از سازمان نیست . بسیاری موارد ، به ویژه در سازمان ها یکوچک تر ، استقلال را می توان به واسطه نداشتن مسئولیت در فعالیت موردممیزی نشان داد.
یادآوری2: برای راهنمایی بیشتر درباره (شواهد ممیزی) و ( معیارهای ممیزی) به ISO 19011 مراحعه شود.
3-3- بهبود مستمر ( Continual Improvement
فرآيند تکرار پذیر ارتقاي سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني براي دستيابي به بهبودهايي در عملكرد كلي بهداشتي و ايمني ، در راستاي خط مشي بهداشتي و ايمني سازمان .
یادآوری 1: این فرایند لازم نیست که در تمامی زمینه های فعالیت سازمان ] هم زمان صورت پذیرد.
یادآوری 2: اقتباس از ISO 14001:2004.3.2
3-4: اقدام اصلاحی (Corrective Action
اقدامی که به منظور حذف علت یک عدم انطباق کشف شده یا دیگر وضعیت های نامطلوب انجام می شود.
یادآوری 1: هر عدم انطباق می تواند بیشا زا یک علت داشته باشد.
یاداوری 2: اقدام اصلاحی برای پیشگیری از رخداد مجدد انجام می شود . در حالی که اقدام پیشگیرانه برای پیشگیری از رخداد صورت می گیرد.
3-5: مدرک ( document
اطلاعات و رسانه های پشتیبان آن .
یادآوری : رسانه می تواند کاغذی , مغناطیسی , الکترونیکی یا لوح نوری رایانه ای , عکس یا نمونه اصلی ، یا ترکیبی از اینها باشد ( ISO 14001:2004 3.4
3-6: خطر ( Hazard
منبع ، وضعيت يااقدامی که دارای پتانسیل آسیب به صورت مصدومیت یا بیماری و يا تركيبي از آنها می باشد.
3-7- شناسایی خطر
Hazard Identification
فرایند تشخیص وجود یک خطر و تعریف خصوصیات آن
3-8-بیماری
شرایط قابل تشخیص نامطلوب جسمی یا ذهنی که از یک فعالیت کاری ناشی می گردد و / یا بر اثر آن و /یا شرایط مرتبط با آن بدتر می شود.
3-9-رویداد
اتفاق ( های ) مرتبط با کار که به موجب آن یک مصدومیت یا بیماری (صرف نظر از وخامت آن ) یا مرگ و میر رخ داده یا می تواند رخ بدهد.
یادآوری 1: یک حادثه رویدادی است که منجر به مصدومیت ، بیماری یا مرگ و میر می شود.
یادآوری 2: رویدادی که به موجب آن مصدومیت ، بیماری یا مرگ و میر رخ ندهد , ممکن است به عنوان یک ( شبه حادثه ) ، ( شبه سانحه ) ، (اتفاق ختم به خیر) ، یا رخداد خطرناک) مورد اشاره قرار میگیرد.
یادآوری 3: یک وضعیت اضطراری ( به 4-4-7 رجوع شود) نوع خاصی از رویداد است.
3-10- طرف های ذی نفع ( Interested Parties
فرد يا گروه داخل یا خارج محیط کار كه به عملكرد بهداشت شغلي و ايمني يك سازمان مرتبط مي باشد و يا از آن تاثير مي پذيرد .
3-11- عدم انطباق ( Nonconformance
برآورده نشدن یک الزام (ISO 9000:2005. 3.6.2: ISO 14001:2004.3.15
یادآوری: یک عدم انطباق می تواند هرگونه انحراف از موارد زیر باشد:
استانداردهاي كاري ، دستورالعملهای تخصصی ، روشهاي اجرايي ، الزامات قانونی حائز اهمیت و غیره
الزامات سیستم مدیریت بهداشت شغلي و ايمني
3-12- بهداشت شغلي و ايمني(OH&S
شرايط و عواملي كه مي تواند بر بهداشت و ايمني كاركنان یا دیگر كارگران( از جمله کارگران موقتي ، پرسنل پيمانكار)، ميهمانان و مراجعه كنندگان و يا هر فرد ديگري در محل كار تاثير بگذارد یا می تواند تاثیر بگذارد .
يادآوري : سازمان ها می توانند موضوع الزامات قانونی مربوط به ایمنی و بهداشت افرادی باشد که فراتر از محدوده بی واسطه محیط کار قرار دارند یا آن هایی که در معرض فعالیت ها یمحیط کار هستند .
3-13- سیستم مدیریت بهداشت شغلي و ايمني
بخشي از كل سيستم مديريت كه برای ایجاد و استقرار خط مشی ايمني و بهداشت شغلی و مدیریت نمودن بر ریسک هاي ايمني و بهداشت شغلی آن مورد استفاده قرار میگیرد.
یادآوری 1: یک سیستم مدیریت مجموعه ای از عناصر به هم مرتبط است که برای ایجاد خط مشی و اهداف و دستیابی به آن اهداف به کار می رود.
یادآوری 2: یک سیستم مدیریت شامل ساختار سازماني ، فعاليتهاي طرح ريزي( برای مثال شامل ارزیابی ریسک و تعیین اهداف ) ، مسئوليتها ، روشها ، فرآيندها و منابع مي باشد .
یادآوری 3: اقتباس از ISO 14001:2004 . 3.8
3-14- هدف ایمنی و بهداشت شغلی(
OH&S Objectives
نقطه مطلوب ايمني و بهداشت شغلی در قالب عملكرد بهداشت شغلي و ايمني که یک سازمان خود را مقيد به حصول آنها مي داند .
يادآوري : اهداف می بایست تا آن جا که کاربرد داشته باشد كمي باشند
یادآ.وری 2: 4-3-3 الزام می کند که اهداف ايمني و بهداشت شغلی سازگار با خط مشی ايمني و بهداشت شغلی باشند.
3-15- عملکرد ايمني و بهداشت شغلی
OH&S Performance
نتايج قابل اندازه گيري مدیریت یک سازمان مربوط به كنترل ريسكهاي بهداشتي و ايمني خود.
يادآوري1 : اندازه گيري عملكرد ايمني و بهداشت شغلی شامل اندازه گيري اثربخشی کنترل های سازمان است.
یادآوری2: درارتباط با سیستم های مدیریت ايمني و بهداشت شغلی ، اهداف ايمني و بهداشت شغلی و دیگر الزامات عملکرد ايمني و بهداشت شغلی سازمان نیز اندازه گیری شوند.
3-16- خط مشی ايمني و بهداشت شغلی( OH&S POLICY
جهت گیری و گرایش کلی سازمان در ارتباط با عملکرد ايمني و بهداشت شغلی خود که به طور رسمی توسط مدیریت عالی بیان شده است.
یادآو.ری 1: خط مشی ايمني و بهداشت شغلی چارچوبی برای اقدام و تعیین اهداف ايمني و بهداشت شغلی فراهم می نماید.
یادآوری 3: اقتباس از ISO 14001:2004 3.11
3-17-سازمان( Organization
شركت ، بنگاه ، اداره ، مجتمع اقتصادی ، نهاد مسئول ، انجمن يا بخش يا تركيبي از آنها ، اعم از ثبت شده يا نشده ، دولتي ، عمومي يا خصوصي كه داراي وظايف و تشكيلات اداري خاص خود باشند .
یادآوری 1: در سازمان هایی که بیش از یک واحد کار یدارند ، هر واحد کاری مستقل را می توان به عنوان یک سازمان تعریف نمود.
3-18- ادقام پیشگیرانه
اقدامی که برای حذف علت یک عدم انطباق بالقوه یادیگر وضعیت های بالقوه نامطلوب انجام پذیرد.
یادآوری 1: هر عدم انطباق بالقوه می تواند بیش از یک علت داشته باشد .
یادآوری 2: اقدام پیشگیرانه برا یپیشگیری از یک رخداد انجام می شود د رحالی که اقدام اصلاحی برای پیشگیری از رخداد مجدد صورت می پذیرد.
3-19-روش اجرایی ( PROCEDURE
روش مشخص شده برا ی انجام یک فعالیت یا یک فرایند
یادآوری: روش ها یاجرایی می توانند مدون باشند یا نباشند.( ISO 9000:2005 3.4.5
3-20- سوابق ( RECORD
مدرک که بیان کننده نتایج کسب شده یا فراهم آورنده شواهد فعالیتهای صورت گرفته باشد.
3-21- ریسک
ترکیبی از احتمال رخداد یک اتفاق خطرناک یا قرار گرفتن در معرض آن و وخامت مصدومیت یا بیماری که میتواند به موجب آن اتفاق یا قرار گرفتن در معرض آن پدید آید.
3-22-ارزیابی ریسک
فرایند ارزشیابی ریسک ( های) ناشی از خطر (ها) ، با در نظر گرفتن کفایت تمامی کنترل ها ی موجود و تصمیم گیری در این باره که ریسک ( ها ) قابل قبول می باشند یا خیر.
3-23- محیط کار
هرگونه محل فیزیکی که در آن فعالیت ها یمربوط به کار تحت کنترل سازمان انجام می شوند.
یادآوری : به هنگام توجه به آنچه محیط کار ار تشکیل می دهند سازمان می بایست تاثیرات ايمني و بهداشت شغلی بر پرسنلی که ، برا یمثال در حال سفر یا جابجایی ( مانند رانندگی، پرواز , سفر دریایی یا ریلی) ، در حال کار در محل یک کارفرما یا مشتری یا در حال کار در منزل هستند را در نظر گیرد.
4ـ الزامات سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي:
4ـ1ـ الزامات عمومي :
سازمان بايد يك سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني مطابق با الزامات این استاندارد ، ايجاد مستند و نگهداری نماید و به طور مستمر بهبود بدهد و چگونگی تحقق این الزامات را نیز مشخص سازد .
سازمان باید دامنه کاربرد سیستم مدیریت ايمني و بهداشت شغلی خود را تعریف و مدون نماید
4ـ2ـ خط مشي ايمني و بهداشت شغلي ( OH & S Policy
مديريت ارشد بايد خط مشي بهداشت شغلي و ايمني سازمان را تعريف و تصویب نمايد . مديريت مذكور بايد اطمينان يابد كه این خط مشي مطابق با دامنه کاربرد سیستم مدیریت ايمني و بهداشت شغلی آن بوده و :
الف ) متناسب با ماهيت و گستردگي و ميزان ريسكهاي ايمني و بهداشت شغلی سازمان است.
ب ) شامل تعهد به پیشگیری از مصدومیت و بیماری و بهبود مستمر مدیریت ايمني و بهداشت شغلی و عملکرد ايمني و بهداشت شغلی است .
ج ) شامل تعهد به دست کم انطباق با الزامات قانونی قابل کاربرد و دیگر الزاماتی است که سازمان در ارتباط با خطرات ايمني و بهداشت شغلی خود ، نسبت به رعایت آنها موظف گردیده است
د )چارچوبی برای تعیین و بازنگری اهداف ايمني و بهداشت شغلی فراهم می نماید .
ه ) مدون ، مستقر و نگهداری شده است.
و ) به تمامی افرادی که تحت کنترل سازمان کار می کنند، با هدف آگاه کردن آنان ا زتعهدات ايمني و بهداشت شغلی فردی خود ، ابلاغ شده است.
ز ) در دسترس طرف ها ی ذی نفع قرار دارد . و .
ح) به طور متناوب مورد بازنگري قرار گيرد تا از ارتباط و تناسب آن با سازمان اطمينان حاصل شود .
4ـ3ـ طرح ريزي ( Planning
4ـ3ـ1ـ شناسايي خطر ، ارزيابي ريسك و تعیین كنترل ها(Hazard Identification , Risk Assessment and Determining Control
سازمان بايد روشهاي اجرايي براي شناسايي مداوم خطرات ، ارزيابي ريسك و تعیین كنترل هاي امورد نیاز ، اقدام به يجاد، استقرار و نگهداری روش(های ) اجرایی نماید . روش(های ) اجرایی شناسايي خطر ، ارزيابي ريسك بايد موارد زير را در نظر داشته باشد :
الف) فعاليتهاي عادي و غير عادي
ب) فعاليتهاي تمام كاركناني كه به محل كار دسترسي دارند ( شامل پيمانكاران و بازديد كنندگان )
ج) رفتار انسانی ، قابلیت ها و دیگر عوامل انسانی
د)خطرات شناسایی شده با منشا بیرونی محیط کار که قابلیت تاثیر گذاری نامطلوب بر ایمنی و بهداشت افراد تحت کنترل سازمان را درون محیط کار دارند.
ه) خطرات ایجاد شده در مجاورت محیط کار به واسطه فعالیت های مربوط به کار که تحت کنترل سازمان هستند.
یادآوری 1: ممکن است مناسب تر آن باشد که که چنین خطراتی به عنوان یک جنبه زیست محیطی ارزیابی شوند
و) زیر ساخت ها , تجهیزات و مواد موجود د رمحیط کار چه توسط سازمان يا سايرين تهيه شده است
ز) تغییرات انجام شده یا تغییرات پیشنهاد شده در سازمان ، فعالیت ها ، یا مواد مصرفی آن
ح) اصلاحات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی شامل تغییرات موقتی پیامدهای آنها بر عملیات , فرایندها و فعالیتها
ط) هرگونه تعهدات قانونی قابل کاربرد مربوط به ارزیابی ریسک و استقرار کنترل ها ی لازم
ی) طراحی محدوده های کار ی، فرایندها ، تاسیسات ، ماشین آلات و تجهیزات ، روش های اجرایی عملیاتی و سازمان کاری ، شامل تطبیق ان ها با قابلیت های انسانی.
متدولوژی سازمان برا یشناسایی خطر و ارزیابی ریسک باید :
الف) متناسب با دامنه کاربرد ، ماهیت و زمان بندی تعريف شود تا اطمينان حاصل گردد كه روش به كار رفته پیشگیرانه عمل میکند نه واکنشی. و
ب) شناسایی ، اولویت بندی و مستندسازی ریسک ها و به کارگیری کنترل ها را به طور متناسب میسر می سازد.
به منظور مدیریت تغییر ، سازمان باید خطرات ایمنی و بهداشت شغلی و ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی مرتبط با تغییرات در سازمان ، سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی یا فعالیت های آن را قبل از انچام چنین تغییراتی شناسایی نماید.
سازمان ابید اطمینان حاصل کند که نتایج این ارزیابی ها به هنگام تعیین کنترل ها در نظر گرفته می شوند.
هنگام تعیین کنترل ها با در نظر گرفتن تغییرات در موجود ، کاهش ریسک باید مطابق با سلسله مراتب زیر مورد توجه قرار گیرد:
الف ) حذف
ب) جایگزینی
ج) کنترل ها ی مهندسی
د) علایم /هشدارها و یا کنترل های اجرایی /اداری
ه)تجهیزات حفاظت فردی
سازمان باید نتایج شناسایی خطرات ، ارزیابی های ریسکم و کنترل ها یتعیین شده را مدون نماید و به روز نگهدارد.
سازمان باید اطمینان حاصل کند که ریسک ها ی ایمنی و بهداشت شغلی و کنترل های تعیین شده به هنگام ایجاد , استقرار و نگهداری سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی آن مورد نظر قرار گرفته است .
یادآوری 2: برا یراهنمایی بیشتر درباره شناسایی خطر , ارزیابی ریسک و تعیین کنترل ها به OHSAS 18002
رجوع شود.
4ـ3ـ2ـ الزامات قانوني و ساير الزامات ( Legal and Other Requirements
سازمان بايد روش(های) اجرايي براي شناسايي و دستيابي به الزامات قانوني و ساير الزامات بهداشت شغلي و ايمني كه قابل اعمال در آن باشد ( متناسب با مديريت بهداشت شغلي و ايمني ) ايجاد ، مستقر و نگهداری نمايد .
سازمان باید اطمینان حاصل کند که این الزامات قانوني و دیگر الزامات قابل کاربردئ که سازمان خود را موظف به رعایت ان ها می داند در ایجاد ، استقرار و نگهداری سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی مورد توجه قرار گرفته است . سازمان باید این اطلاعات را به روز نگهداری نماید.
سازمان باید الزامات قانوني و دیگر الزامات قابل کاربردئ که سازمان خود را موظف به رعایت ان ها می داند را به اطلاع كاركنان سازمان و ساير طرفهاي ذينفع مرتبط ابلاغ نماید.
4ـ3ـ3ـ اهداف و برنامه ها ( Objectives& Program
سازمان بايد اهداف بهداشت شغلي و ايمني مدوني در هر بخش و سطحي در درون سازمان كه مرتبط باشد ايجاد ، مستقر و نگهدار ی نماید.
اهداف باید تا آن جا که کاربرد داشته باشد قابل اندازه گیری بوده و با خط مشی ايمني و بهداشت شغلي ، از جمله تعهد به پیشگیر یاز مصدومیت و بیماری ، پیروی از الزامات قانونی و دیگر الزامات قابل کاربردئ که سازمان خود را موظف به رعایت ان ها می داند و بهبود مستمر ، سازگار باشند.
یک سازمان باید هنگام ایجاد و بازنگر ی اهداف خود ، الزامات قانونی و دیگر الزامات قابل کاربردئ که سازمان خود را موظف به رعایت ان ها می داند و ریسک های ايمني و بهداشت شغلي خود را در نظر داشته باشد. همچنین سازمان باید گزینه های فناوری خود ، الزامات مالی، عملیاتی و کسب و کار خود و دیدگاه های طرف ذی نفع را مورد توجه قرار دهد.
سازمان باید برنامه ( هایی ) را به منظور شناسایی به اهداف خود ایجاد ، مستقر و نگه داری کند . برنامه ها لااقل باید شامل موارد زیر باشد :
الف ) تعیین مسئولیت ها و اختیارات برا ی دستیابی به اهداف در سطح و بخش های مرتبط سازمان . و
ب) ملزومات و چارچوب زمانی دستیابی به اهداف
برنامه ها باید در فواصل زمانی منظم و برنامه ریزی شده بازنگری و در صورت لزوم تعدیل شوند تا این اطمینان حاصل گردد که دستیابی به اهداف صورت می گیرد.
4ـ4ـ اجرا و عمليات ( Implementation and Operation
4ـ4ـ1ـ منابع ، وظایف ، مسئولیت ،پاسخگویی و اختیار (
, resources, roles, responsibility, accountability and authority
مدیریت ارشد باید مسئولیت نهایی برای ایمنی و بهداشت شغلی و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را بر عهده گیرد. مدیریت ارشد باید تعهد خود را به وسیله موارد زیر اثبات نماید:
الف ) حصول اطمینان از در دسترس بودن منابع ضروری برای ایجاد , استقرار و نگهداری و بهبود مستمر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی
یادآوری 1: منابع شامل منابع انسانی و مهارت ها یتخصصی زیر ساخت سازمانی ، فناوری و منابع امالی است .
ب) تعریف وظایف ، تخصیص مسئولیت ها و پاسخگویی ها و تفویض اختیارات . به منظور تسهیل مدیریت اثربخش ایمنی و بهداشت شغلی ، وظایف ، مسئولیت ها ، پاسخگویی ها و اختیارات باید مدون و ابلاغ گردد.
سازمان باید عضو( هایی) از سطح مدیریت عالی را با مسئولیت مشخص برای ایمنی و بهداشت شغلی و با صرف نظر از دیگر مسئولیت ها ، وظایف و اختیرات تعریف شده برا ی موارد زیر منصوب نماید :
الف ) حصول اطمينان از اينكه الزامات مديريت بهداشت شغلي و ايمني بر طبق مشخصات OHSAS 18001
مي باشد . ( و اجرا و حفظ نيز مي گردد )
ب) حصول اطمینان از این که گزارش ها ی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی به منظور بازنگری به مدیریت ارشد ارائه شده و به عنوان مبنایی برای بهبود سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی مورد استفاده قرار میگیرد.
یادآوری 2: منصوب شده مدیریت ارشد ( برا ی مثال در یک سازمان بزرگ ، یک عضو هیئت مدیره یا کمیته اجرایی ) ممکن است برخی از وظایف خود را در حال یکه همچنان پاسخ گوی مسئولیت ها باشد به نماینده ( ها ی) مدیریت زیر دست تفویض نماید.
هویت منصوب شده مدیریت ارشد باید برای تمامی افرادی که تحت کنترل سازمان کار میکنند محرز باشد.
تمام یافراد با مسئولیت ها ی مدیریتی باید تعهد خود را به بهبود مستمر عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی اثبات کنند.
سازمان باید اطمینان حاصل کند که افراد در محیط کار مسئولیت در قبال جنبه های ایمنی و بهداشت شغلی تحت کنترل خود از جمله تبعیت از الزامات ایمنی و بهداشت شغلی قابل کاربرد در سازمان را بر عهده گرفته اند.
4ـ4ـ2ـ آموزش ، آگاهي و صلاحيت (Competence, Training & Awareness and
سازمان باید اطمینان حاصل کند که هر فرد ( افرادی) که تحت کنترل سازمان وظایفی را انجام م یدهند که می توانند پیامد ایمنی و بهداشت شغلی داشته باشند واجد صلاحيت بر اسا س داشتن تحصيلات ، آموزش و يا تجربه مناسب مي باشد . و باید سوابق مربوطه را نگهداری کند.
سازمان باید نیازهای اموزشی مرتبط با ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی خود و سیستمهای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی خود را شناسایی کند.
سازمان باید آموزش یا دیگر اقدامات را برای براورده نمودن این نیازها فراهم نماید. اثربخشی اموزش یا اقدامات انجام شده را ارزیابی کند و سوابق مربوطه را نگهدار ی کند.
سازمان بايد روش(هاي) اجرايي ايجاد ، مستقر و نگهداری کند تا مطمئن شود كه كاركنان در هر بخش و سطحي از موارد زير آگاه مي باشند :
الف ) عواقب بالفعل یا بالقوه ایمنی و بهداشت شغلی فعاليتهاي كاري آنان, رفتار آنها و مزایای ایمنی و بهداشت شغلی عملکرد فرد ی بهبود یافته
ب ) نقش و مسئوليتهاي خود در حصول انطباق با خط مشي و روشهاي اجرايي بهداشتي ـ ايمني و با نيازمنديهاي سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني و از جمله با الزامات آمادگي و واكنش در شرايط اضطراري
د ) عواقب بالقوه عدول از روشهاي اجرايي مشخص شده
روشهاي اجرايي آموزش بايد سطوح مختلف موارد زير را در نظر بگيرد :
الف ) مسئوليت ، توانايي ، سواد و مهارت ها ی کلامی و
ب ) ريسك
4ـ4ـ3ـ ارتباطات ، مشارکت و مشاوره
.participation and Consultation
Communication
4-4-3-1- ارتباطات
سازمان باید با توجه به خطرات ایمنی و بهداشت شغلی و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی خود ، روش ( های ) اجرایی برا یموارد زیر ایجاد , مستقر و نگهداری نماید :
الف ) ارتباطات داخلی میان سطوح و بخشهای مختلف سازمان
ب) ارتباطات با پیمانکاران و دیگر بازدید کنندگان محیط کار
ج ) دریافت ، مستند کردن و پاسخ گویی به ارتبطات دارای موضوعیت که از سوی طرف ها یذ ینفع بیرون از سازمان برقرار شده است .
4-4-3-2- مشارکت و مشاوره
سازمان باید روش ( های ) اجرایی برا یموارد زیر ایجاد ، مستقر و نگهداری نماید :
الف) مشارکت کارگران از طریق :
مشاركت مناسب در شناسايي خطر، ارزيابي هاي ريسك و تعيين كنترل آن ها
مشاركت مناسب در بررسي رويداد
مشاركت مناسب در تدوين و بازنگري خط مشي ها، اهداف ايمني و بهداشت شغلي
مشاوره در جايي كه تغييراتي صورت مي گيرد كه بر ايمني و بهداشت تاثير مي گذارد.
عمل نمودن به عنوان نماينده در خصوص موضوعات ايمني و ...
کارگران باید از ترتیبات مشارکت خود ، ا زجمله این که چه کسی نماینده ( ها ی) آنان در موضوعات ايمني و بهداشت شغلي آنان تاثیر می گذراد .
ب)
مشاوره با پيمانكاران در جايي كه تغييرات اعمال شده اي كه بر
OH&Sتاثير مي گذارد
سازمان باید اطمینان پیدا کند که طرف های ذی نغع مرتبط با خارج از سازمان د رزمان مقتضی درباره موضوعات ایمنی و بهداشت شغلی مورد مشاوره قرار میگیرند.
4ـ4ـ4ـ مستند سازي ( Documentation
مستندسازی سیستم مدیریت ايمني و بهداشت شغلي باید شامل موارد زیر باشد :
الف) خط‌مشي و اهداف OH&S
ب) تشريح دامنه كاربرد سيستم مديريت OH&S
ج) تشريح عناصراصلی سيستم مديريت OH&S
و روابط متقابل آنها و همچنين مرجع مستندات مرتبط،
د) مستندات به انضام سوابقي كه توسط اين استاندارد بين‌المللي الزام شده است، و
هـ) مستندات به انضمام سوابقي كه توسط سازمان ضروري تشخيص داده شده‌اند تا از موثر بودن طرح‌ريزي، اجرا و كنترل فرآيندهاي مرتبط با ريسك هاي ايمني و بهداشت شغلي خود اطمينان حاصل شود.
یادآوری : حایز اهمیت است که مستندسازی متناسب با سطح پیچیدگی ، خطرات و ریسک ها یمرتبط انجام گیرد و تا حداقل مورد نیاز برا ی اثربخشی و کارایی نگهدار ی گردد
4ـ4ـ5ـ كنترل مستندات (
مستنداتی که توسط سیستم مدیریت ايمني و بهداشت شغلي و این استاندارد الزام شده اند باید کنترل شوند .
1ـ دامنه كاربرد ( SCOPE
مشخصات اين سري ارزيابي بهداشت حرفه اي و ايمني ( OHSAS 18001
الزاماتي را براي يك سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني ( OH & S)
معين مي نمايد تا يك سازمان بتواند با كنترل ریسک های ايمني و بهداشت شغلي ، عملكرد ايمني و بهداشت شغلي خود را بهبود بخشد .
این استاندارد , نه معیارهای عملکرد ايمني و بهداشت شغلي خاصی را بیان می کند و نه مشخصات تفصیلی برای طراحی یک سیستم مدیریتی را ارائه می نماید.
این استاندارد OHSAS
در هر سازمانی که مایل به انجام موارد زیر باشد , کاربرد دارد :
الف ) ايجاد يك سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني به منظور حذف يا كاهش ريسك های مربوط به كاركنان و ساير طرفهاي ذينفع كه ممكن است در معرض ريسك های بهداشتي و ايمني ناشي از فعاليتهاي سازمان باشند .
ب ) استقرار ، حفظ و بهبود مستمر يك سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني
ج ) حصول اطمينان خود سازمان از انطباق با خط مشي بهداشت شغلي و ايمني كه خود بیان كرده است
د ) اثبات انطباق توسط استاندارد ايمني و بهداشت شغلي به وسیله :
1)تعیین وضعیت خود و خود اظهاری , یا
2)درخواست تایید انطباق از طرف های ذی نفع سازمان مانند مشتریان , یا
3) درخواست تایید خود اظهاری توسط يك طرف برون سازمانی , یا
4) درخواست صدورگواهي نامه / ثبت سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني خود توسط يك طرف برون سازمانی
تمام الزامات مندرج در این استاندارد OHSAS 18001
به منظور لحاظ شدن درهر سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني در نظر گرفته شده اند .
گستره كاربرد آن به عواملي مانند خط مشي بهداشت شغلي و ايمني سازمان، ماهيت فعاليت وریسک ها ، و پيچيدگيعملیات آن بستگي دارد .
این استاندارد به منظور توجه به بهداشت شغلي و ايمني و نه توجه به دیگر حوزه های بهداشت شغلي و ايمني نظیر برنامه های سلامت/ تندرستی کارکنان , ایمنی محصول , خسارت به اموال یا پیامدهای محیط زیستی در نظر گرفته شده است.
2ـ انتشارات مرجع (
Reference Publications
ساير مراجع و انتشاراتي كه مي تواند اطلاعات و راهنمايي هايي را ارائه نمايد در کتاب شناسی فهرست شده اند . توصیه مي شود كه آخرين ویرایش های انتشارات مورد مشاوره ( استفاده) قرار گیرد. به ویژه مراجع زیر می بایست مد نظر قرار گیرند:
OHSAS 18002
سیستم های مدیریت بهداشت شغلي و ايمني – خطوط راهنما برای استقرار OHSAS 18001
سازمان بین المللی کار : 2001،
خطوط راهنمای سیستم های مدیریت بهداشت شغلي و ايمني (OSH-MS
3ـواژگان و تعاريف ( Terms & Definitions
3ـ1ـ ریسک قابل قبول
ریسکی که تاسطحی کاهش پیدا کرده است که م یتواند توسط سازمانی که به تعهدات قانونی خود و خط مشی ایمنی و بهداشت شغلی ( 3-16) خود توجه دارد ، تحمل گردد.
3-2- ممیزی
فرایند سیستماتیک , مستقل و مستندشده ای که برای به دست آوردن شواهد ممیزی و ارزیاب یانها مبتنی بر واقعیت به منظور تعیین میزان براورده شدن معیارهای ممیزی انجام می پذیرد.{ISO 9000:2005 3.9.1
یادآوری 1: مستقل ، لزوما به معنی خارج از سازمان نیست . بسیاری موارد ، به ویژه در سازمان ها یکوچک تر ، استقلال را می توان به واسطه نداشتن مسئولیت در فعالیت موردممیزی نشان داد.
یادآوری2: برای راهنمایی بیشتر درباره (شواهد ممیزی) و ( معیارهای ممیزی) به ISO 19011 مراحعه شود.
3-3- بهبود مستمر ( Continual Improvement
فرآيند تکرار پذیر ارتقاي سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني براي دستيابي به بهبودهايي در عملكرد كلي بهداشتي و ايمني ، در راستاي خط مشي بهداشتي و ايمني سازمان .
یادآوری 1: این فرایند لازم نیست که در تمامی زمینه های فعالیت سازمان ] هم زمان صورت پذیرد.
یادآوری 2: اقتباس از ISO 14001:2004.3.2
3-4: اقدام اصلاحی (Corrective Action
اقدامی که به منظور حذف علت یک عدم انطباق کشف شده یا دیگر وضعیت های نامطلوب انجام می شود.
یادآوری 1: هر عدم انطباق می تواند بیشا زا یک علت داشته باشد.
یاداوری 2: اقدام اصلاحی برای پیشگیری از رخداد مجدد انجام می شود . در حالی که اقدام پیشگیرانه برای پیشگیری از رخداد صورت می گیرد.
3-5: مدرک ( document
اطلاعات و رسانه های پشتیبان آن .
یادآوری : رسانه می تواند کاغذی , مغناطیسی , الکترونیکی یا لوح نوری رایانه ای , عکس یا نمونه اصلی ، یا ترکیبی از اینها باشد ( ISO 14001:2004 3.4
3-6: خطر ( Hazard
منبع ، وضعيت يااقدامی که دارای پتانسیل آسیب به صورت مصدومیت یا بیماری و يا تركيبي از آنها می باشد.
3-7- شناسایی خطر
Hazard Identification
فرایند تشخیص وجود یک خطر و تعریف خصوصیات آن
3-8-بیماری
شرایط قابل تشخیص نامطلوب جسمی یا ذهنی که از یک فعالیت کاری ناشی می گردد و / یا بر اثر آن و /یا شرایط مرتبط با آن بدتر می شود.
3-9-رویداد
اتفاق ( های ) مرتبط با کار که به موجب آن یک مصدومیت یا بیماری (صرف نظر از وخامت آن ) یا مرگ و میر رخ داده یا می تواند رخ بدهد.
یادآوری 1: یک حادثه رویدادی است که منجر به مصدومیت ، بیماری یا مرگ و میر می شود.
یادآوری 2: رویدادی که به موجب آن مصدومیت ، بیماری یا مرگ و میر رخ ندهد , ممکن است به عنوان یک ( شبه حادثه ) ، ( شبه سانحه ) ، (اتفاق ختم به خیر) ، یا رخداد خطرناک) مورد اشاره قرار میگیرد.
یادآوری 3: یک وضعیت اضطراری ( به 4-4-7 رجوع شود) نوع خاصی از رویداد است.
3-10- طرف های ذی نفع ( Interested Parties
فرد يا گروه داخل یا خارج محیط کار كه به عملكرد بهداشت شغلي و ايمني يك سازمان مرتبط مي باشد و يا از آن تاثير مي پذيرد .
3-11- عدم انطباق ( Nonconformance
برآورده نشدن یک الزام (ISO 9000:2005. 3.6.2: ISO 14001:2004.3.15
یادآوری: یک عدم انطباق می تواند هرگونه انحراف از موارد زیر باشد:
استانداردهاي كاري ، دستورالعملهای تخصصی ، روشهاي اجرايي ، الزامات قانونی حائز اهمیت و غیره
الزامات سیستم مدیریت بهداشت شغلي و ايمني
3-12- بهداشت شغلي و ايمني(OH&S
شرايط و عواملي كه مي تواند بر بهداشت و ايمني كاركنان یا دیگر كارگران( از جمله کارگران موقتي ، پرسنل پيمانكار)، ميهمانان و مراجعه كنندگان و يا هر فرد ديگري در محل كار تاثير بگذارد یا می تواند تاثیر بگذارد .
يادآوري : سازمان ها می توانند موضوع الزامات قانونی مربوط به ایمنی و بهداشت افرادی باشد که فراتر از محدوده بی واسطه محیط کار قرار دارند یا آن هایی که در معرض فعالیت ها یمحیط کار هستند .
3-13- سیستم مدیریت بهداشت شغلي و ايمني
بخشي از كل سيستم مديريت كه برای ایجاد و استقرار خط مشی ايمني و بهداشت شغلی و مدیریت نمودن بر ریسک هاي ايمني و بهداشت شغلی آن مورد استفاده قرار میگیرد.
یادآوری 1: یک سیستم مدیریت مجموعه ای از عناصر به هم مرتبط است که برای ایجاد خط مشی و اهداف و دستیابی به آن اهداف به کار می رود.
یادآوری 2: یک سیستم مدیریت شامل ساختار سازماني ، فعاليتهاي طرح ريزي( برای مثال شامل ارزیابی ریسک و تعیین اهداف ) ، مسئوليتها ، روشها ، فرآيندها و منابع مي باشد .
یادآوری 3: اقتباس از ISO 14001:2004 . 3.8
3-14- هدف ایمنی و بهداشت شغلی(
OH&S Objectives
نقطه مطلوب ايمني و بهداشت شغلی در قالب عملكرد بهداشت شغلي و ايمني که یک سازمان خود را مقيد به حصول آنها مي داند .
يادآوري : اهداف می بایست تا آن جا که کاربرد داشته باشد كمي باشند
یادآ.وری 2: 4-3-3 الزام می کند که اهداف ايمني و بهداشت شغلی سازگار با خط مشی ايمني و بهداشت شغلی باشند.
3-15- عملکرد ايمني و بهداشت شغلی
OH&S Performance
نتايج قابل اندازه گيري مدیریت یک سازمان مربوط به كنترل ريسكهاي بهداشتي و ايمني خود.
يادآوري1 : اندازه گيري عملكرد ايمني و بهداشت شغلی شامل اندازه گيري اثربخشی کنترل های سازمان است.
یادآوری2: درارتباط با سیستم های مدیریت ايمني و بهداشت شغلی ، اهداف ايمني و بهداشت شغلی و دیگر الزامات عملکرد ايمني و بهداشت شغلی سازمان نیز اندازه گیری شوند.
3-16- خط مشی ايمني و بهداشت شغلی( OH&S POLICY
جهت گیری و گرایش کلی سازمان در ارتباط با عملکرد ايمني و بهداشت شغلی خود که به طور رسمی توسط مدیریت عالی بیان شده است.
یادآو.ری 1: خط مشی ايمني و بهداشت شغلی چارچوبی برای اقدام و تعیین اهداف ايمني و بهداشت شغلی فراهم می نماید.
یادآوری 3: اقتباس از ISO 14001:2004 3.11
3-17-سازمان( Organization
شركت ، بنگاه ، اداره ، مجتمع اقتصادی ، نهاد مسئول ، انجمن يا بخش يا تركيبي از آنها ، اعم از ثبت شده يا نشده ، دولتي ، عمومي يا خصوصي كه داراي وظايف و تشكيلات اداري خاص خود باشند .
یادآوری 1: در سازمان هایی که بیش از یک واحد کار یدارند ، هر واحد کاری مستقل را می توان به عنوان یک سازمان تعریف نمود.
3-18- ادقام پیشگیرانه
اقدامی که برای حذف علت یک عدم انطباق بالقوه یادیگر وضعیت های بالقوه نامطلوب انجام پذیرد.
یادآوری 1: هر عدم انطباق بالقوه می تواند بیش از یک علت داشته باشد .
یادآوری 2: اقدام پیشگیرانه برا یپیشگیری از یک رخداد انجام می شود د رحالی که اقدام اصلاحی برای پیشگیری از رخداد مجدد صورت می پذیرد.
3-19-روش اجرایی ( PROCEDURE
روش مشخص شده برا ی انجام یک فعالیت یا یک فرایند
یادآوری: روش ها یاجرایی می توانند مدون باشند یا نباشند.( ISO 9000:2005 3.4.5
3-20- سوابق ( RECORD
مدرک که بیان کننده نتایج کسب شده یا فراهم آورنده شواهد فعالیتهای صورت گرفته باشد.
3-21- ریسک
ترکیبی از احتمال رخداد یک اتفاق خطرناک یا قرار گرفتن در معرض آن و وخامت مصدومیت یا بیماری که میتواند به موجب آن اتفاق یا قرار گرفتن در معرض آن پدید آید.
3-22-ارزیابی ریسک
فرایند ارزشیابی ریسک ( های) ناشی از خطر (ها) ، با در نظر گرفتن کفایت تمامی کنترل ها ی موجود و تصمیم گیری در این باره که ریسک ( ها ) قابل قبول می باشند یا خیر.
3-23- محیط کار
هرگونه محل فیزیکی که در آن فعالیت ها یمربوط به کار تحت کنترل سازمان انجام می شوند.
یادآوری : به هنگام توجه به آنچه محیط کار ار تشکیل می دهند سازمان می بایست تاثیرات ايمني و بهداشت شغلی بر پرسنلی که ، برا یمثال در حال سفر یا جابجایی ( مانند رانندگی، پرواز , سفر دریایی یا ریلی) ، در حال کار در محل یک کارفرما یا مشتری یا در حال کار در منزل هستند را در نظر گیرد.
4ـ الزامات سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي:
4ـ1ـ الزامات عمومي :
سازمان بايد يك سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني مطابق با الزامات این استاندارد ، ايجاد مستند و نگهداری نماید و به طور مستمر بهبود بدهد و چگونگی تحقق این الزامات را نیز مشخص سازد .
سازمان باید دامنه کاربرد سیستم مدیریت ايمني و بهداشت شغلی خود را تعریف و مدون نماید
4ـ2ـ خط مشي ايمني و بهداشت شغلي ( OH & S Policy
مديريت ارشد بايد خط مشي بهداشت شغلي و ايمني سازمان را تعريف و تصویب نمايد . مديريت مذكور بايد اطمينان يابد كه این خط مشي مطابق با دامنه کاربرد سیستم مدیریت ايمني و بهداشت شغلی آن بوده و :
الف ) متناسب با ماهيت و گستردگي و ميزان ريسكهاي ايمني و بهداشت شغلی سازمان است.
ب ) شامل تعهد به پیشگیری از مصدومیت و بیماری و بهبود مستمر مدیریت ايمني و بهداشت شغلی و عملکرد ايمني و بهداشت شغلی است .
ج ) شامل تعهد به دست کم انطباق با الزامات قانونی قابل کاربرد و دیگر الزاماتی است که سازمان در ارتباط با خطرات ايمني و بهداشت شغلی خود ، نسبت به رعایت آنها موظف گردیده است
د )چارچوبی برای تعیین و بازنگری اهداف ايمني و بهداشت شغلی فراهم می نماید .
ه ) مدون ، مستقر و نگهداری شده است.
و ) به تمامی افرادی که تحت کنترل سازمان کار می کنند، با هدف آگاه کردن آنان ا زتعهدات ايمني و بهداشت شغلی فردی خود ، ابلاغ شده است.
ز ) در دسترس طرف ها ی ذی نفع قرار دارد . و .
ح) به طور متناوب مورد بازنگري قرار گيرد تا از ارتباط و تناسب آن با سازمان اطمينان حاصل شود .
4ـ3ـ طرح ريزي ( Planning
4ـ3ـ1ـ شناسايي خطر ، ارزيابي ريسك و تعیین كنترل ها(Hazard Identification , Risk Assessment and Determining Control
سازمان بايد روشهاي اجرايي براي شناسايي مداوم خطرات ، ارزيابي ريسك و تعیین كنترل هاي امورد نیاز ، اقدام به يجاد، استقرار و نگهداری روش(های ) اجرایی نماید . روش(های ) اجرایی شناسايي خطر ، ارزيابي ريسك بايد موارد زير را در نظر داشته باشد :
الف) فعاليتهاي عادي و غير عادي
ب) فعاليتهاي تمام كاركناني كه به محل كار دسترسي دارند ( شامل پيمانكاران و بازديد كنندگان )
ج) رفتار انسانی ، قابلیت ها و دیگر عوامل انسانی
د)خطرات شناسایی شده با منشا بیرونی محیط کار که قابلیت تاثیر گذاری نامطلوب بر ایمنی و بهداشت افراد تحت کنترل سازمان را درون محیط کار دارند.
ه) خطرات ایجاد شده در مجاورت محیط کار به واسطه فعالیت های مربوط به کار که تحت کنترل سازمان هستند.
یادآوری 1: ممکن است مناسب تر آن باشد که که چنین خطراتی به عنوان یک جنبه زیست محیطی ارزیابی شوند
و) زیر ساخت ها , تجهیزات و مواد موجود د رمحیط کار چه توسط سازمان يا سايرين تهيه شده است
ز) تغییرات انجام شده یا تغییرات پیشنهاد شده در سازمان ، فعالیت ها ، یا مواد مصرفی آن
ح) اصلاحات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی شامل تغییرات موقتی پیامدهای آنها بر عملیات , فرایندها و فعالیتها
ط) هرگونه تعهدات قانونی قابل کاربرد مربوط به ارزیابی ریسک و استقرار کنترل ها ی لازم
ی) طراحی محدوده های کار ی، فرایندها ، تاسیسات ، ماشین آلات و تجهیزات ، روش های اجرایی عملیاتی و سازمان کاری ، شامل تطبیق ان ها با قابلیت های انسانی.
متدولوژی سازمان برا یشناسایی خطر و ارزیابی ریسک باید :
الف) متناسب با دامنه کاربرد ، ماهیت و زمان بندی تعريف شود تا اطمينان حاصل گردد كه روش به كار رفته پیشگیرانه عمل میکند نه واکنشی. و
ب) شناسایی ، اولویت بندی و مستندسازی ریسک ها و به کارگیری کنترل ها را به طور متناسب میسر می سازد.
به منظور مدیریت تغییر ، سازمان باید خطرات ایمنی و بهداشت شغلی و ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی مرتبط با تغییرات در سازمان ، سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی یا فعالیت های آن را قبل از انچام چنین تغییراتی شناسایی نماید.
سازمان ابید اطمینان حاصل کند که نتایج این ارزیابی ها به هنگام تعیین کنترل ها در نظر گرفته می شوند.
هنگام تعیین کنترل ها با در نظر گرفتن تغییرات در موجود ، کاهش ریسک باید مطابق با سلسله مراتب زیر مورد توجه قرار گیرد:
الف ) حذف
ب) جایگزینی
ج) کنترل ها ی مهندسی
د) علایم /هشدارها و یا کنترل های اجرایی /اداری
ه)تجهیزات حفاظت فردی
سازمان باید نتایج شناسایی خطرات ، ارزیابی های ریسکم و کنترل ها یتعیین شده را مدون نماید و به روز نگهدارد.
سازمان باید اطمینان حاصل کند که ریسک ها ی ایمنی و بهداشت شغلی و کنترل های تعیین شده به هنگام ایجاد , استقرار و نگهداری سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی آن مورد نظر قرار گرفته است .
یادآوری 2: برا یراهنمایی بیشتر درباره شناسایی خطر , ارزیابی ریسک و تعیین کنترل ها به OHSAS 18002
رجوع شود.
4ـ3ـ2ـ الزامات قانوني و ساير الزامات ( Legal and Other Requirements
سازمان بايد روش(های) اجرايي براي شناسايي و دستيابي به الزامات قانوني و ساير الزامات بهداشت شغلي و ايمني كه قابل اعمال در آن باشد ( متناسب با مديريت بهداشت شغلي و ايمني ) ايجاد ، مستقر و نگهداری نمايد .
سازمان باید اطمینان حاصل کند که این الزامات قانوني و دیگر الزامات قابل کاربردئ که سازمان خود را موظف به رعایت ان ها می داند در ایجاد ، استقرار و نگهداری سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی مورد توجه قرار گرفته است . سازمان باید این اطلاعات را به روز نگهداری نماید.
سازمان باید الزامات قانوني و دیگر الزامات قابل کاربردئ که سازمان خود را موظف به رعایت ان ها می داند را به اطلاع كاركنان سازمان و ساير طرفهاي ذينفع مرتبط ابلاغ نماید.
4ـ3ـ3ـ اهداف و برنامه ها ( Objectives& Program
سازمان بايد اهداف بهداشت شغلي و ايمني مدوني در هر بخش و سطحي در درون سازمان كه مرتبط باشد ايجاد ، مستقر و نگهدار ی نماید.
اهداف باید تا آن جا که کاربرد داشته باشد قابل اندازه گیری بوده و با خط مشی ايمني و بهداشت شغلي ، از جمله تعهد به پیشگیر یاز مصدومیت و بیماری ، پیروی از الزامات قانونی و دیگر الزامات قابل کاربردئ که سازمان خود را موظف به رعایت ان ها می داند و بهبود مستمر ، سازگار باشند.
یک سازمان باید هنگام ایجاد و بازنگر ی اهداف خود ، الزامات قانونی و دیگر الزامات قابل کاربردئ که سازمان خود را موظف به رعایت ان ها می داند و ریسک های ايمني و بهداشت شغلي خود را در نظر داشته باشد. همچنین سازمان باید گزینه های فناوری خود ، الزامات مالی، عملیاتی و کسب و کار خود و دیدگاه های طرف ذی نفع را مورد توجه قرار دهد.
سازمان باید برنامه ( هایی ) را به منظور شناسایی به اهداف خود ایجاد ، مستقر و نگه داری کند . برنامه ها لااقل باید شامل موارد زیر باشد :
الف ) تعیین مسئولیت ها و اختیارات برا ی دستیابی به اهداف در سطح و بخش های مرتبط سازمان . و
ب) ملزومات و چارچوب زمانی دستیابی به اهداف
برنامه ها باید در فواصل زمانی منظم و برنامه ریزی شده بازنگری و در صورت لزوم تعدیل شوند تا این اطمینان حاصل گردد که دستیابی به اهداف صورت می گیرد.
4ـ4ـ اجرا و عمليات ( Implementation and Operation
4ـ4ـ1ـ منابع ، وظایف ، مسئولیت ،پاسخگویی و اختیار (
, resources, roles, responsibility, accountability and authority
مدیریت ارشد باید مسئولیت نهایی برای ایمنی و بهداشت شغلی و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را بر عهده گیرد. مدیریت ارشد باید تعهد خود را به وسیله موارد زیر اثبات نماید:
الف ) حصول اطمینان از در دسترس بودن منابع ضروری برای ایجاد , استقرار و نگهداری و بهبود مستمر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی
یادآوری 1: منابع شامل منابع انسانی و مهارت ها یتخصصی زیر ساخت سازمانی ، فناوری و منابع امالی است .
ب) تعریف وظایف ، تخصیص مسئولیت ها و پاسخگویی ها و تفویض اختیارات . به منظور تسهیل مدیریت اثربخش ایمنی و بهداشت شغلی ، وظایف ، مسئولیت ها ، پاسخگویی ها و اختیارات باید مدون و ابلاغ گردد.
سازمان باید عضو( هایی) از سطح مدیریت عالی را با مسئولیت مشخص برای ایمنی و بهداشت شغلی و با صرف نظر از دیگر مسئولیت ها ، وظایف و اختیرات تعریف شده برا ی موارد زیر منصوب نماید :
الف ) حصول اطمينان از اينكه الزامات مديريت بهداشت شغلي و ايمني بر طبق مشخصات OHSAS 18001
مي باشد . ( و اجرا و حفظ نيز مي گردد )
ب) حصول اطمینان از این که گزارش ها ی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی به منظور بازنگری به مدیریت ارشد ارائه شده و به عنوان مبنایی برای بهبود سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی مورد استفاده قرار میگیرد.
یادآوری 2: منصوب شده مدیریت ارشد ( برا ی مثال در یک سازمان بزرگ ، یک عضو هیئت مدیره یا کمیته اجرایی ) ممکن است برخی از وظایف خود را در حال یکه همچنان پاسخ گوی مسئولیت ها باشد به نماینده ( ها ی) مدیریت زیر دست تفویض نماید.
هویت منصوب شده مدیریت ارشد باید برای تمامی افرادی که تحت کنترل سازمان کار میکنند محرز باشد.
تمام یافراد با مسئولیت ها ی مدیریتی باید تعهد خود را به بهبود مستمر عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی اثبات کنند.
سازمان باید اطمینان حاصل کند که افراد در محیط کار مسئولیت در قبال جنبه های ایمنی و بهداشت شغلی تحت کنترل خود از جمله تبعیت از الزامات ایمنی و بهداشت شغلی قابل کاربرد در سازمان را بر عهده گرفته اند.
4ـ4ـ2ـ آموزش ، آگاهي و صلاحيت (Competence, Training & Awareness and
سازمان باید اطمینان حاصل کند که هر فرد ( افرادی) که تحت کنترل سازمان وظایفی را انجام م یدهند که می توانند پیامد ایمنی و بهداشت شغلی داشته باشند واجد صلاحيت بر اسا س داشتن تحصيلات ، آموزش و يا تجربه مناسب مي باشد . و باید سوابق مربوطه را نگهداری کند.
سازمان باید نیازهای اموزشی مرتبط با ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی خود و سیستمهای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی خود را شناسایی کند.
سازمان باید آموزش یا دیگر اقدامات را برای براورده نمودن این نیازها فراهم نماید. اثربخشی اموزش یا اقدامات انجام شده را ارزیابی کند و سوابق مربوطه را نگهدار ی کند.
سازمان بايد روش(هاي) اجرايي ايجاد ، مستقر و نگهداری کند تا مطمئن شود كه كاركنان در هر بخش و سطحي از موارد زير آگاه مي باشند :
الف ) عواقب بالفعل یا بالقوه ایمنی و بهداشت شغلی فعاليتهاي كاري آنان, رفتار آنها و مزایای ایمنی و بهداشت شغلی عملکرد فرد ی بهبود یافته
ب ) نقش و مسئوليتهاي خود در حصول انطباق با خط مشي و روشهاي اجرايي بهداشتي ـ ايمني و با نيازمنديهاي سيستم مديريت بهداشت شغلي و ايمني و از جمله با الزامات آمادگي و واكنش در شرايط اضطراري
د ) عواقب بالقوه عدول از روشهاي اجرايي مشخص شده
روشهاي اجرايي آموزش بايد سطوح مختلف موارد زير را در نظر بگيرد :
الف ) مسئوليت ، توانايي ، سواد و مهارت ها ی کلامی و
ب ) ريسك
4ـ4ـ3ـ ارتباطات ، مشارکت و مشاوره
.participation and Consultation
Communication
4-4-3-1- ارتباطات
سازمان باید با توجه به خطرات ایمنی و بهداشت شغلی و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی خود ، روش ( های ) اجرایی برا یموارد زیر ایجاد , مستقر و نگهداری نماید :
الف ) ارتباطات داخلی میان سطوح و بخشهای مختلف سازمان
ب) ارتباطات با پیمانکاران و دیگر بازدید کنندگان محیط کار
ج ) دریافت ، مستند کردن و پاسخ گویی به ارتبطات دارای موضوعیت که از سوی طرف ها یذ ینفع بیرون از سازمان برقرار شده است .
4-4-3-2- مشارکت و مشاوره
سازمان باید روش ( های ) اجرایی برا یموارد زیر ایجاد ، مستقر و نگهداری نماید :
الف) مشارکت کارگران از طریق :
مشاركت مناسب در شناسايي خطر، ارزيابي هاي ريسك و تعيين كنترل آن ها
مشاركت مناسب در بررسي رويداد
مشاركت مناسب در تدوين و بازنگري خط مشي ها، اهداف ايمني و بهداشت شغلي
مشاوره در جايي كه تغييراتي صورت مي گيرد كه بر ايمني و بهداشت تاثير مي گذارد.
عمل نمودن به عنوان نماينده در خصوص موضوعات ايمني و ...
کارگران باید از ترتیبات مشارکت خود ، ا زجمله این که چه کسی نماینده ( ها ی) آنان در موضوعات ايمني و بهداشت شغلي آنان تاثیر می گذراد .
ب)
مشاوره با پيمانكاران در جايي كه تغييرات اعمال شده اي كه بر
OH&Sتاثير مي گذارد
سازمان باید اطمینان پیدا کند که طرف های ذی نغع مرتبط با خارج از سازمان د رزمان مقتضی درباره موضوعات ایمنی و بهداشت شغلی مورد مشاوره قرار میگیرند.
4ـ4ـ4ـ مستند سازي ( Documentation
مستندسازی سیستم مدیریت ايمني و بهداشت شغلي باید شامل موارد زیر باشد :
الف) خط‌مشي و اهداف OH&S
ب) تشريح دامنه كاربرد سيستم مديريت OH&S
ج) تشريح عناصراصلی سيستم مديريت OH&S
و روابط متقابل آنها و همچنين مرجع مستندات مرتبط،
د) مستندات به انضام سوابقي كه توسط اين استاندارد بين‌المللي الزام شده است، و
هـ) مستندات به انضمام سوابقي كه توسط سازمان ضروري تشخيص داده شده‌اند تا از موثر بودن طرح‌ريزي، اجرا و كنترل فرآيندهاي مرتبط با ريسك هاي ايمني و بهداشت شغلي خود اطمينان حاصل شود.
یادآوری : حایز اهمیت است که مستندسازی متناسب با سطح پیچیدگی ، خطرات و ریسک ها یمرتبط انجام گیرد و تا حداقل مورد نیاز برا ی اثربخشی و کارایی نگهدار ی گردد
4ـ4ـ5ـ كنترل مستندات (
مستنداتی که توسط سیستم مدیریت ايمني و بهداشت شغلي و این استاندارد الزام شده اند باید کنترل شوند .