خوردگی فلزات و افزایش ریسک ایمنی و آلودگی زیست محیطی
ارسال شده: 25 سپتامبر 2009 01:07
[JUSTIFY]چکیده:
خوردگي يكي از معضلات اساسي صنعت است كه متأسفانه هنوز هم آنچنانكه بايد و شايد مورد توجه قرار نگرفته است. خوردگي نه تنها موجب اتلاف ماده و انرژي و تباه شدن سرمايه‌گذاريها مي‌شود، بلكه داراي خطرات جدي ايمني و زيست محيطي نيز مي‌باشد. خوردگي يك پديده فراگیران و جهاني بوده و موجب تخريب و تغيير ماهيت موادي مي‌شود كه در طبيعت موجودند و يا به طور مصنوعي ساخته مي‌شوند. تمام مواد با نسبتهای مختلف خورده می شوند. همچنين كليه محيطها ممكن است خاصيت خورندگي داشته باشند. علت اينكه امروزه بر روي مسأله خوردگي اين چنين تأكيد مي‌شود به خاطر زيان‌هاي اقتصادي ناشي از آن(مخارج تعمير و نگهداري، تعطيلي كارخانه، ضرر ناشي از نشت محصولات خطرناك يا از بين رفتن محصولات با ارزش و آلوده شدن محصول)، بروز حوادث از قبيل آتش‌سوزي و انفجار، خسارات مالي و جاني در مواردي مانند انهدام كشتي، سكوي دريايي و مواردي مانند آن مي‌باشد. با نشت و وارد شدن مواد سمي و خطرناك در محيط زيست و به مخاطره افتادن سلامتي انسان و محيط زيست، ديگر تخمين زيانها در قالب اعداد و ارقام نمي‌گنجد.
کلمات کلیدی: خوردگی – حوادث – ایمنی – آلودگی زیست محیطی
1- مقدمه
خوردگی یکی از معدود مواردی است که هنر خود را نه تنها در مراحل طراحی، ساخت و تولید و بهره برداری نمایان می سازد، بلکه مبالغ عظیمی را نیز در مرحله حفاظت و نگهداری به خود اختصاص می دهد. در يك نمايشگاه در شهر بروكسل، روي يك تابلو نوشته شده بود ”در حالي كه مشغول خواندن اين جمله هستيد، 760 كيلوگرم آهن خورده مي‌شود”. زيانهايي كه از ناحيه خوردگي متوجه صنايع شده عامل توجه به اين علم مي‌باشد. عدم آگاهي نسبت به عوامل و فاكتورهاي ايجاد كننده خوردگي و آشنا نبودن به روشهاي حفاظتي تجهيزات و تأسيسات صنعتي باعث گشته كه انهدام و نابودي فلزات در صنايع به عنوان يك واقعيت مسلم و يك پديده اجتناب ناپذير مطرح باشد. بي‌اطلاعي از اهميت و نقش خوردگي در زندگي و محيط كار، سالانه ميلياردها دلار به اقتصاد جهان ضرر مي‌زند. نتايج حاصل از بررسي‌هاي انجام گرفته در صنايع مختلف ايران نشانگر اين حقيقت است كه تنها تعداد محدود و انگشت‌شماري از كارخانه‌ها و صنايع به چگونگي مطالعه و برآورد تقريبي هزينه‌هاي ناشي از خوردگي آگاهي كافي دارند. اكثر صنايع و كارخانه‌ها قادر به اعلام هيچگونه اطلاعات و آماري در ارتباط با مسائل اقتصادي خوردگي نبوده و در بسياري از موارد خسارتها و هزينه‌هاي ناشي از خوردگي در قالب خرجهاي تعميراتي نهفته است. به عنوان مثال اقداماتي چون تعويض لوله‌هاي خورده شده و يا تعويض پليت‌هاي بدنه كشتي كه بايد به عنوان آخرين راهكار كنترل خوردگي انجام شود، به عنوان تنها راه بر طرف كردن مشكل خوردگي انجام مي‌شود.
علت اينكه امروزه بر روي مسأله خوردگي اين چنين تأكيد مي‌شود به خاطر زيان‌هاي اقتصادي ناشي از آن(مخارج تعمير و نگهداري، تعطيلي كارخانه، ضرر ناشي از نشت محصولات خطرناك يا از بين رفتن محصولات باارزش و آلوده شدن محصول، بروز حوادث از قبيل آتش‌سوزي و انفجار، خسارات مالي و جاني در مواردي مانند انهدام كشتي، سكوي دريايي و مواردي مانند آن مي‌باشد. با نشت و وارد شدن مواد سمي و خطرناك در محيط زيست و به مخاطره افتادن سلامتي انسان و محيط زيست، ديگر تخمين‌زيانها در قالب اعداد و ارقام نمي‌گنجد.
2- تاريخچه فناوري خوردگي در جهان:
شايد اولين سند مكتوب درباره زنگ‌زدگي مطالبي باشد كه پلينی فيلسوف بزرگ يوناني (79 ـ 23 ميلادي) درباره ادوات جنگي ساخته شده از آهن و زنگ‌زدگي آن براي امپراطور زمان خويش نگاشت.
همفري ديوي (H.Davy) دانشمند بزرگ انگليسي به بررسي اصول خوردگي در اثر تماس فلزات غير همنام (خوردگي گالوانيكي) پرداخته و در سال 1824 نتايج آزمايشهاي خود را درباره چگونگي حفاظت كاتدي بدنه كشتي با نصب آندهاي فدا شونده منتشر ساخت. آزمايشهاي اين دانشمند پايه‌هاي علمي و اجرايي حفاظت كاتدي را به وجود آورد و سبب توسعه و گسترش كاربرد آهن گالوانيزه گرديد.
مايكل فاراداي دانشمند ديگر انگليسي در سالهاي 40ـ1830 ميلادي رابطه بين فعاليتهاي شيميايي و جريانات الكتريكي و نسبت بين مقدار فلز حل شده و جريان برق را كشف نمود و با اعلام اين مطلب كه انحلال فلزات ماهيت الكتروشيميايي دارد، قدم بزرگي در شناخت خوردگي و ماهيت آن برداشت.
در سال 1847 ميلادي، ريچارد آدي نشان داد كه خوردگي ناشي از اثر اكسيژن بر روي آهن و در معرض سيالي در حال حركت سبب ايجاد جريان الكتريكي مي‌گردد.
همگام با پيشرفتهاي علمي در تبيين هر چه بيشتر اصول خوردگي؛ در سال 1906 ميلادي در انجمن آمريكايي براي آزمايش و مواد (ASTM)، كميته‌اي جهت هماهنگي و اجراي آزمايشهاي مخصوص خوردگي تشكيل گرديد كه همزمان با شروع اين اقدامات، سازمانهاي ديگري نيز فعاليتهاي خود را در زمينه بررسي مسائل خوردگي و چگونگي تدوين راههاي جلوگيري يا كنترل آن آغاز نمودند.[/JUSTIFY]
شما ميتوانيد متن كامل مقاله دوست عزيزم آقاي مهندس طاهري را از لينك ذيل دانلود نماييد:
مقاله خوردگی فلزات و افزایش ريسك ايمني
خوردگي يكي از معضلات اساسي صنعت است كه متأسفانه هنوز هم آنچنانكه بايد و شايد مورد توجه قرار نگرفته است. خوردگي نه تنها موجب اتلاف ماده و انرژي و تباه شدن سرمايه‌گذاريها مي‌شود، بلكه داراي خطرات جدي ايمني و زيست محيطي نيز مي‌باشد. خوردگي يك پديده فراگیران و جهاني بوده و موجب تخريب و تغيير ماهيت موادي مي‌شود كه در طبيعت موجودند و يا به طور مصنوعي ساخته مي‌شوند. تمام مواد با نسبتهای مختلف خورده می شوند. همچنين كليه محيطها ممكن است خاصيت خورندگي داشته باشند. علت اينكه امروزه بر روي مسأله خوردگي اين چنين تأكيد مي‌شود به خاطر زيان‌هاي اقتصادي ناشي از آن(مخارج تعمير و نگهداري، تعطيلي كارخانه، ضرر ناشي از نشت محصولات خطرناك يا از بين رفتن محصولات با ارزش و آلوده شدن محصول)، بروز حوادث از قبيل آتش‌سوزي و انفجار، خسارات مالي و جاني در مواردي مانند انهدام كشتي، سكوي دريايي و مواردي مانند آن مي‌باشد. با نشت و وارد شدن مواد سمي و خطرناك در محيط زيست و به مخاطره افتادن سلامتي انسان و محيط زيست، ديگر تخمين زيانها در قالب اعداد و ارقام نمي‌گنجد.
کلمات کلیدی: خوردگی – حوادث – ایمنی – آلودگی زیست محیطی
1- مقدمه
خوردگی یکی از معدود مواردی است که هنر خود را نه تنها در مراحل طراحی، ساخت و تولید و بهره برداری نمایان می سازد، بلکه مبالغ عظیمی را نیز در مرحله حفاظت و نگهداری به خود اختصاص می دهد. در يك نمايشگاه در شهر بروكسل، روي يك تابلو نوشته شده بود ”در حالي كه مشغول خواندن اين جمله هستيد، 760 كيلوگرم آهن خورده مي‌شود”. زيانهايي كه از ناحيه خوردگي متوجه صنايع شده عامل توجه به اين علم مي‌باشد. عدم آگاهي نسبت به عوامل و فاكتورهاي ايجاد كننده خوردگي و آشنا نبودن به روشهاي حفاظتي تجهيزات و تأسيسات صنعتي باعث گشته كه انهدام و نابودي فلزات در صنايع به عنوان يك واقعيت مسلم و يك پديده اجتناب ناپذير مطرح باشد. بي‌اطلاعي از اهميت و نقش خوردگي در زندگي و محيط كار، سالانه ميلياردها دلار به اقتصاد جهان ضرر مي‌زند. نتايج حاصل از بررسي‌هاي انجام گرفته در صنايع مختلف ايران نشانگر اين حقيقت است كه تنها تعداد محدود و انگشت‌شماري از كارخانه‌ها و صنايع به چگونگي مطالعه و برآورد تقريبي هزينه‌هاي ناشي از خوردگي آگاهي كافي دارند. اكثر صنايع و كارخانه‌ها قادر به اعلام هيچگونه اطلاعات و آماري در ارتباط با مسائل اقتصادي خوردگي نبوده و در بسياري از موارد خسارتها و هزينه‌هاي ناشي از خوردگي در قالب خرجهاي تعميراتي نهفته است. به عنوان مثال اقداماتي چون تعويض لوله‌هاي خورده شده و يا تعويض پليت‌هاي بدنه كشتي كه بايد به عنوان آخرين راهكار كنترل خوردگي انجام شود، به عنوان تنها راه بر طرف كردن مشكل خوردگي انجام مي‌شود.
علت اينكه امروزه بر روي مسأله خوردگي اين چنين تأكيد مي‌شود به خاطر زيان‌هاي اقتصادي ناشي از آن(مخارج تعمير و نگهداري، تعطيلي كارخانه، ضرر ناشي از نشت محصولات خطرناك يا از بين رفتن محصولات باارزش و آلوده شدن محصول، بروز حوادث از قبيل آتش‌سوزي و انفجار، خسارات مالي و جاني در مواردي مانند انهدام كشتي، سكوي دريايي و مواردي مانند آن مي‌باشد. با نشت و وارد شدن مواد سمي و خطرناك در محيط زيست و به مخاطره افتادن سلامتي انسان و محيط زيست، ديگر تخمين‌زيانها در قالب اعداد و ارقام نمي‌گنجد.
2- تاريخچه فناوري خوردگي در جهان:
شايد اولين سند مكتوب درباره زنگ‌زدگي مطالبي باشد كه پلينی فيلسوف بزرگ يوناني (79 ـ 23 ميلادي) درباره ادوات جنگي ساخته شده از آهن و زنگ‌زدگي آن براي امپراطور زمان خويش نگاشت.
همفري ديوي (H.Davy) دانشمند بزرگ انگليسي به بررسي اصول خوردگي در اثر تماس فلزات غير همنام (خوردگي گالوانيكي) پرداخته و در سال 1824 نتايج آزمايشهاي خود را درباره چگونگي حفاظت كاتدي بدنه كشتي با نصب آندهاي فدا شونده منتشر ساخت. آزمايشهاي اين دانشمند پايه‌هاي علمي و اجرايي حفاظت كاتدي را به وجود آورد و سبب توسعه و گسترش كاربرد آهن گالوانيزه گرديد.
مايكل فاراداي دانشمند ديگر انگليسي در سالهاي 40ـ1830 ميلادي رابطه بين فعاليتهاي شيميايي و جريانات الكتريكي و نسبت بين مقدار فلز حل شده و جريان برق را كشف نمود و با اعلام اين مطلب كه انحلال فلزات ماهيت الكتروشيميايي دارد، قدم بزرگي در شناخت خوردگي و ماهيت آن برداشت.
در سال 1847 ميلادي، ريچارد آدي نشان داد كه خوردگي ناشي از اثر اكسيژن بر روي آهن و در معرض سيالي در حال حركت سبب ايجاد جريان الكتريكي مي‌گردد.
همگام با پيشرفتهاي علمي در تبيين هر چه بيشتر اصول خوردگي؛ در سال 1906 ميلادي در انجمن آمريكايي براي آزمايش و مواد (ASTM)، كميته‌اي جهت هماهنگي و اجراي آزمايشهاي مخصوص خوردگي تشكيل گرديد كه همزمان با شروع اين اقدامات، سازمانهاي ديگري نيز فعاليتهاي خود را در زمينه بررسي مسائل خوردگي و چگونگي تدوين راههاي جلوگيري يا كنترل آن آغاز نمودند.[/JUSTIFY]
شما ميتوانيد متن كامل مقاله دوست عزيزم آقاي مهندس طاهري را از لينك ذيل دانلود نماييد:
مقاله خوردگی فلزات و افزایش ريسك ايمني