جزئيات آئين‌نامه مديريت زباله‌هاي بيمارستاني
ارسال شده: 18 می 2011 15:10
با سلام و خسته نباشید خدمت همه اعضا انجمن خصوصا جناب آقای مهندس نادرلو ، می خواستم بپرسم در خصوص دمای اتاقک پسماند در بیمارستانها آیا دستورالعمل مکتوبی در مورد دمای داخلی اتاقک نگهداری پسماند وجود دارد یا خیر؟ با نظر به اینکه در دستورالعمل وزارت خانه فقط نوشته شده محل نگهداري نبايد امكان فساد، گنديدن با تجزيه زيستي پسماندها . آیا می شود به جای دمای یخچال 4 درجه سانتی گراد 15 درجه دمای داخلی اتاقک را ثابت نگهداریم ؟؟؟؟
[CENTER][FONT=Times New Roman,serif][FONT=Tahoma]جزئيات آئين‌نامه مديريت زباله‌هاي بيمارستاني[/FONT] [/FONT][/CENTER]
[RIGHT][FONT=Tahoma,sans-serif]كميسيون امور زيربنايي، صنعت و محيط زيست در جلسه مورخ 19/12/1386 بنابه پيشنهاد شماره 39169-1 مورخ 1/7/1386 سازمان حفاظت محيط زيست و به استناد ماده (11) قانون مديريت پسماندها - مصوب 1383 - و با رعايت جز (3) بند (ج) مصوبه شماره 56061/1901 مورخ 24/4/1386 شوراي عالي اداري، ضوابط و روشهاي مديريت اجرايي پسماندهاي پزشكي و پسماندهاي وابسته را به شرح زير تصويب كرد: [/FONT][/RIGHT]
[RIGHT][FONT=Tahoma,sans-serif]PVC
، استفاده از رنگهاي كم‌خطرتر به جاي رنگهاي با پايه فلزي.
ث- اولويت استفاده از:
1- پاك‌كننده‌هاي زيست تجزيه‌پذير.
2- مواد شيميايي ايمن‌تر.
3- استفاده از مواد با پايه آب به جاي مواد با پايه حلال.
ماده 12- هر واحد بايد برنامه عملياتي مديريت پسماند پزشكي ويژه خود را تهيه و در صورت مراجعه نمايندگان سازمان يا وزارت ارائه دهد.
ماده 13- توليدكنندگان پسماند پزشكي مؤظفند پسماندهاي توليدي خود را شناسايي و آمار توليد را به تفكيك «عفوني»، «تيز و برنده»، «شيميايي - دارويي» و «عادي» به صورت روزانه ثبت نمايند.
ماده 14- توليدكنندگان بايد پسماندهاي پزشكي ويژه را به منظور اطمينان از حمل‌ونقل بي‌خطر، كاهش حجم پسماندهاي پزشكي ويژه، كاهش هزينه‌هاي مديريت پسماند و بهينه‌سازي و اطمينان از امحا، از جريان پسماندهاي عادي مجزا نمايند.
تبصره - تفكيك انواع مختلف پسماندهاي پزشكي برحسب چهار دسته اصلي از يكديگر ضروري است.
ماده 15- كليه پسماندهايي كه روش امحاي آنها يكسان مي‌باشند نياز به جداسازي و تفكيك از يكديگر ندارند.
ماده 16- پسماندهاي حاوي فلزت سنگين خطرناك بايد به طور جداگانه تفكيك شود.
ماده 17- در صورت مخلوط شدن پسماند عادي با يكي از پسماندهاي عفوني، شيميايي، راديواكتيو و نظاير آن خارج كردن آن ممنوع است.
ماده 18- پسماندهاي پزشكي بلافاصله پس از توليد بايد در كيسه‌ها، ظروف يا محفظه‌هايي قرار داده شوند كه شرايط مندرج دراين بخش را دارا باشند.
تبصره - در صورتي كه از روش اتوكلاو براي تصفيه پسماند استفاده مي‌شود لازم است كه كيسه پلاستيكي پسماندهاي عفوني و
Safety Box
قابل اتوكلاو كردن باشد.
ماده 19- بسته‌بندي پسماند پزشكي ويژه بايد به‌گونه‌اي صورت پذيرد كه امكان هيچ‌گونه نشت و سوراخ و پاره شدن را نداشته باشد.
تبصره - از آنجايي كه بسته‌هاي حاوي پسماند، معمولاً حجم زيادي را اشغال مي‌كنند، اين بسته‌ها نبايد پيش از تصفيه يا دفع فشرده شوند.
ماده 20- اعضا و اندامهاي قطع شده بدن و جنين مرده طبق احكام شرع جمع‌آوري و تفكيك مي‌گردد.
ماده 21- پسماندهاي تفكيك شده بايد در ظروف و كيسه‌هاي مورد تأييد قرار داده شوند.
ماده 22- كليه پسماندهاي تيز و برنده بايد در ظروف (
Satety Box
) جمع‌آوري و نگهداري شود كه اين ظروف بايد داراي ويژگيهاي زير باشند:
الف- به آساني سوراخ يا پاره نشوند.
ب- بتوان به آساني درب آن را بست و مهروموم نمود.
پ- دهانه ظرف بايد به اندازه‌اي باشد كه بتوان پسماند را بدون اعمال فشار دست، در ظروف انداخت و خارج كردن آنها از ظرف ممكن نباشد.
ت- ديواره‌هاي ظرف نفوذناپذير باشد و سيالات نتوانند از آن خارج شوند.
ث- پس از بستن درب، از عدم خروج مواد از آن اطمينان حاصل شود.
ج- حمل‌ونقل ظرف آسان و راحت باشد.
ماده 23- از كيسه‌هاي پلاستيكي براي جمع‌آوري و نگهداري پسماندهاي تيز و برنده استفاده نشود.
ماده 24- دستگاه متراكم‌كننده و فشرده‌ساز و خردكننده نبايد در مورد پسماندهاي پزشكي استفاده شود مگر آنكه قبل از استفاده از دستگاه فوق و يا همزمان، ضدعفوني و يا بيخطرسازي پسماندها، انجام شده باشد. ظروف جمع‌آوري پسماندهاي تيز و برنده نيز نبايد به وسيله هيچ دستگاهي متراكم شوند.
ماده 25- كيسه‌هاي پلاستيكي حدقل بايد داراي ويژگيهاي زير باشند:
الف- براي جمع‌آوري و نگهداري پسماندهاي غير از پسماندهاي تيز و برنده استفاده شوند.
ب- بيش از دو سوم ظرفيت پر نشوند تا بتوان در آنها را به خوبي بست.
پ- با منگنه و يا روشهاي سوراخ كننده ديگر بسته نشوند.
ماده 26- ظروف با ديواره‌هاي سخت حداقل بايد داراي ويژگيهاي زير باشند:
الف- در برابر نشت، ضربه‌هاي معمولي و شكستگي و خوردگي مقاوم باشند.
ب- بايد پس از هر بار استفاده بررسي و كنترل شود تا از تميز بودن، سالم بودن و عدم نشت اطمينان حاصل شود.
پ- ظروف معيوب نبايستي مورد استفاده مجدد قرار گيرند.
ماده 27- معايعات، محصولات خوني و سيالات بدن نبايد در كيسه‌هاي پلاستيكي ريخته و حمل شوند مگر آنكه در ظروف يا كيسه‌هاي مخصوص باشند.
ماده 28- جنس ظروف نگهداري پسماند بايد با روش تصفيه يا امحا سازگاري داشته باشد، همچنين ظروف پلاستيكي بايد از پلاستيك‌هاي فاقد تركيب‌هاي هالوژن ساخته شده باشند.
ماده 29- پسماندهاي سيتوتوكسيك بايد در ظروف محكم و غيرقابل نشت نگهداري شوند.
ماده 30- پسماندهاي پزشكي بايد پس از جمع‌آوري در ظروف و كيسه‌هاي تأييد شده براي نگهداري و حمل، در داخل سطل با رنگهاي مشخص قرار داده شوند. اين سطلها در صورتي‌كه قابل استفاده مجدد باشند بايد پس از هر بار خالي شدن، شسته و ضدعفوني شوند.
تبصره- جهت رفع آلودگي و گندزدايي از سطلها، از روشهاي زير استفاده مي‌شود:
الف- شستشو با آب داغ حداقل 82 درجه سانتيگراد (180 درجه فاز نهايت) به مدت حداقل 15 ثانيه.
ب- گندزدايي با مواد شيميايي زير به مدت دست كم سه دقيقه:
1- محلول هيپوكلريت 500
ppm
كلر قابل دسترس.
2- محلو فنل 500
ppm
عامل فعال.
3- محلول يد 100
ppm
يد قابل دسترس.
4- محلول آمونيوم كواترنري 400
ppm
عامل فعال.
5- ساير مواد گندزداي داراي مجوز با طيف متوسط.
ماده 31- از سطوح شيب‌دار نبايد براي انتقال و جابه‌جايي پسماندهاي عفوني استفاده كرد.
ماده 32- مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مؤظف است با همكاري وزارت و ساير دستگاههاي اجرايي حسب مورد، استانداردهاي ماده (3) قانون و ماده (16) آيين‌نامه اجرايي قانون مديريت پسماندها مربوط به پسماندهاي پزشكي را ظرف سه ماه تهيه كند.
ماده 33- برچسب‌گذاري بايد داراي ويژگيهاي زير باشد:
الف- هيچ كيسه محتوي پسماند نبايد بدون داشتن برچسب و تعيين نوع محتواي كيسه از محل توليد خارج شود.
ب- كيسه‌ها يا ظروف حاوي پسماند بايد برچسب‌گذاري شوند.
پ- برچسب‌ها با اندازه قابل خواندن بايد بر روي ظرف يا كيسه چسبانده و يا به صورت چاپي درج شوند.
ت- برچسب در اثر تماس يا حمل، نبايد به آساني جدا يا پاك شود.
ث- برچسب بايد از هر طرف قابل مشاهده باشد.
ج- نماد خطر مشخص‌كننده نوع پسماند بايد به شكل مندرج در جدول شماره (2) پيوست شماره (3) كه به مهر «پيوست تصويب نامه هيئت وزيران» تأييد شده است براي پسماند عفوني و پسماند راديواكتيو و پسماند سيتوتوكسيك باشد.
ح- بر روي برچسب بايد مشخصات زير ذكر شود:
1- نام، نشاني و شماره تماس توليدكننده.
2- نوع پسماند.
3- تاريخ توليد و جمع‌آوري.
4- تاريخ تحويل.
5- نوع ماده شيميايي.
6- تاريخ بيخطرسازي.
ماده 34- مسئولان حمل‌ونقل پسماند، مؤظفند از تحويل گرفتن پسماندهاي فاقد برچسب خودداري نمايند.
ماده 35- وقتي سه چهارم ظروف و كيسه‌هاي محتوي پسماند پزشكي ويژه، پر شد بايد پس از بستن، آنها را جمع‌آوري نمود.
ماده 36- پسماندهاي عفوني و عادي بايد همه روزه (يا در صورت لزوم چند بار در روز) جمع‌آوري و به محل تعيين شده براي ذخيره موقت پسماند، حمل شوند.
ماده 37- بايد جاي كيسه‌ها و ظروف مصرف شده بلافاصله كيسه‌ها و ظروفي از همان نوع قرارداده شود.
ماده 38- سطلهاي زباله پس از خارج كردن كيسه پر شده پسماند، بلافاصله شستشو و گندزدايي شوند.
فصل ششم - نگهداري
ماده 39- نگهداري پسماندهاي پزشكي بايد جدا از ساير پسماندهاي عادي انجام شود.
ماده 40- محل ذخيره و نگهداري موقت بايد در داخل مركز توليد زباله طراحي شود.
ماده 41- جايگاه نگهداري پسماند بايد داراي شرايط زير باشد:
الف- پسماندهاي پزشكي بايد در محل به دور از تأثير عوامل جوي نگهداري شوند و وضعيت كلي بسته‌بندي يا ظرف آنها در برابر شرايط نامساعد آب و هوايي مثل باران، برف، گرما، تابش خورشيد و نظاير آن محافظت شود.
ب- جايگاههاي نگهداري پسماندها بايد به‌گونه‌اي ساخته شوند كه نسبت به رطوبت نفوذناپذير بوده و قابليت نگهداري آسان با شرايط بهداشتي مناسب را فراهم آورد.
پ- جايگاههاي نگهداري بايد دور از محل خدمت كاركنان، آشپزخانه، سيستم تهويه و تبريد و محل رفت‌وآمد پرسنل، بيماران و مراجعان باشد.
ت- ورود و خروج حشرات، جوندگان، پرندگان و... به محل نگهداري پسماندها ممكن نباشد.
ث- محل نگهداري پسماند بايد داراي تابلوي گويا و واضح باشد.
ج- محل نگهداري نبايد امكان فساد، گنديدن با تجزيه زيستي پسماندها را فراهم كند.
چ- انبارداري اين پسماندها نبايد به شيوه‌اي باشد كه ظروف يا كيسه‌ها پاره و محتويات آنها در محيط رها شود.
ح- امكان كنترل دما در انبار نگهداري و نيز نور كافي وجود داشته باشد.
خ- سيستم تهويه مناسب با كنترل خروجي وجود داشته باشد. سيستم تهويه آن كنترل شود و جريان هواي طبيعي از آن به بخشهاي مجاور وجود نداشته باشد.
د- امكان تميز كردن و ضدعفوني محل و آلودگي زدايي وجود داشته باشد.
ذ- فضاي كافي در اختيار باشد تا از روي هم‌ريزي پسماند جلوگيري شود.
ر- داراي سقف محكم و سيستم فاضلاب مناسب باشد.
ز- دسترسي و حمل‌ونقل پسماند آسان باشد.
س- امكان بارگيري با كاميون، وانت و ساير خودروهاي باربري وجود داشته باشد.
ش- انبار داراي ايمني مناسب باشد.
ص- محل بايستي مجهز به سيستم آب گرم و سرد و كف‌شوي باشد.
ض- چنانچه بيخطرسازي در محل اتاقك نگهداري توليد انجام مي‌شود بايد فضاي كافي براي استقرار سيستم‌هاي مورد نظر در محل نگهداري پسماند فراهم باشد.
ماده 42- محل نگهداري براي واحد كوچك مي‌تواند شامل سطلهاي داراي سيستم حفاظتي واقع در اين محل امن باشد.
ماده 43- بازديد از محل به منظور جلوگيري از نشت و با ايجاد عفونت توسط توليدكننده صورت پذيرد.
ماده 45- در صورت عدم وجود سيستم سردكننده، زمان نگهداري موقت (فاصله زماني بين توليد و تصفيه يا امحا) نبايد از موارد زير تجاوز كند:
الف- شرايط آب و هوايي معتدل: 72 ساعت در فصل سرد و 48 ساعت در فصل گرم.
ب- شرايط آب و هوايي گرم: 48 ساعت در فصل سرد و 24 ساعت در فصل گرم.
ماده 46- انواع پسماندهاي پزشكي ويژه بايد جدا از يكديگر در محل نگهداري شوند و محل نگهداري هر نوع پسماند بايد با علامت مشخصه تعيين شود. به‌خصوص پسماندهاي عفوني، سيتوتوكسيك، شيميايي، راديواكتيو به هيچ‌وجه در تماس با يكديگر قرار نگيرند.
فصل هفتم - حمل‌ونقل
ماده 47- حمل‌ونقل در واحد توليدكننده پسماند بايد به صورت زير صورت پذيرد:
الف- حمل پسماند در درون مركز توليد پسماند به صورتي طراحي گردد كه با استفاده از چرخ دستي يا گاري براي بارگيري و تخليه آسان پسماند، امكان‌پذير باشد.
ب- فاقد لبه‌هاي تيز و برنده باشد، به‌گونه‌اي كه كيسه‌ها يا ظروف را پاره نكند.
پ- شستشوي آن آسان باشد.
ت- وسايل هر روز نظافت و ضدعفوني شوند.
ث- از چرخ‌دستي پسماند براي حمل مواد ديگر استفاده نشود و نشت‌ناپذير باشد.
ج- از سيستم پرتاب براي انتقال زباله به محل نگهداري استفاده نشود.
ماده 48- تعويض وسيله حمل پسماند از انتهاي بخش در بيمارستان براي انتقال به محل نگهداري موقت ضروري است.
ماده 49- در واحدهايي كه حجم توليد پسماند كم است مانند مطب‌ها مي‌توان از سطل زباله قابل شستشو، غير قابل‌نشت، مقاوم و مجهز به كيسه‌هاي مقاوم براي حمل زباله استفاده شود.
ماده 50- توليدكننده پسماند مي‌توان حمل پسماند به محل امحا را از طريق قرارداد به شركتهاي صالح واگذار كند، نظارت بر حسن انجام كار برعهده توليدكننده منطبق با ماده (7) قانون مديريت پسماندها خواهد بود.
ماده 51- جابه‌جايي، حمل‌ونقل و بارگيري بسته‌ها و ظروف بايد به‌گونه‌اي صورت پذيرد كه وضعيت بسته‌بندي و ظروف ثابت مانده و دچار نشت، پارگي، شكستگي و بيرون‌ريزي پسماند نشوند.
ماده 52- حمل‌ونقل فرامرزي پسماند، تابع قوانين و ضوابط كنوانسيون بازل است.
ماده 53- بارگيري بايد با شرايط زير صورت پذيرد:
الف- واحد امحاكننده، از دريافت پسماندهاي فاقد بر چسب اكيداً خودداري نمايد.
ب- كارگران بايد در مراحل مختلف بارگيري و تخليه مجهز به پوشش مناسب مطابق دستورالعمل ماده (5) قانون مديريت پسماندها كه توسط وزارت تدوين شده است باشند.
پ- كيسه‌ها و ظروف را مي‌توان مستقيماً در خودرو قرار داد.
ماده 54- خودرو حمل‌كننده پسماند بايد داراي ويژگيهاي زير باشد:
الف- كاملاً سرپوشيده باشد.
ب- قسمت بار نفوذناپذير و نشت‌ناپذير باشد.
پ- قسمت بار دو جداره بوده و داراي سيستم جمع‌آوري و نگهداري شيرابه باشد.
ت- قسمت بار داراي سيستم ايمني، ضد حريق و ضد سرقت باشد.
ث- بر روي بدنه خودرو در دو سمت و در سمت عقب، نماد بين‌المللي نوع پسماند و نام شركت حمل‌كننده و شماره مجوز خودرو درج شود.
ج- از خودرو حمل پسماند براي حمل مواد ديگر با پسماندهاي عادي استفاده نشود.
چ- اندازه خودرو متناسب با حجم پسماند باشد.
ح- ارتفاع دروني خودرو حدود 2/2 متر باشد.
خ- اتاق راننده از قسمت بار مجزا باشد.
د- امكان نظافت و ضدعفوني كردن داشته باشد. كف‌پوش خودرو از جنس فرش يا موكت نباشد و حتي‌الامكان پوششي يكپارچه و بدون درز داشته باشد.
ذ- در حين حمل‌ونقل و در زمان عدم استفاده قسمت بار قفل شود.
ماده 55- خودروهايي كه قسمت باركش آنه قابل جدا شدن است، ارجح مي‌باشند، به اين ترتيب مي‌توان قسمت بار را در واحد بارگيري قرار داد و يا از آن به عنوان انبار استفاده كرده و پس از پر شدن، آن را با يك باركش خالي، تعويض نمود.
ماده 56- در مواردي كه زمان نگهداري يا حمل طولاني‌تر از زمانهاي مندرج در ماده (46) است، بايد از كاميونهاي با سيستم سردكننده استفاده كرد.
ماده 57- از مسيرهاي كم‌ترافيك و كم‌حادثه براي رساندن پسماند به محل امحا استفاده شود.
ماده 58- حمل‌ونقل پسماند پزشكي صرفاً توسط شركتهاي صلاحيت‌دار و براساس مجوز و فرمهايي صورت گيرد كه توسط وزارت و سازمان صادر مي‌شود و در صورت نياز و درخواست بايد به مسئولان نظارتي اعم از وزارت، سازمان و مأموران راهنمايي و رانندگي ارائه گردد.
تبصره- حمل‌وانتقال پسماند پزشكي توسط پست ممنوع است.
ماده 59- حمل پسماند، صرفاً به مقصد نهايي مشخص شده در مجوز و بدون اتلاف زمان صورت پذيرد.
ماده 60- جابجايي و حمل‌ونقل پسماندهاي تفكيك شده پزشكي ويژه با پسماندهاي عادي ممنوع است.
فصل هشتم - بيخطرسازي، تصفيه و امحا
ماده 61- انتخاب روش بيخطرسازي و امحاي پسماندهاي پزشكي ويژه بستگي به عوامل مختلفي از جمله نوع پسماند، كارايي روش ضدعفوني، ملاحظات زيست محيطي و بهداشتي، شرايط اقليمي، شرايط جمعيتي، ميزان پسماند و نظاير آن دارد.
ماده 62- هر توليدكننده پسماند پزشكي ويژه مي‌بايست يكي يا تلفيقي از روشهاي بيخطرسازي، تصفيه و امحا را انتخاب و پس از تأييد وزارت به اجرا گذارد.
ماده 63- مكان استقرار سيستم مورد استفاده در خصوص سيستم‌هاي متمركز بايد از نظر فني و خروجي آلاينده‌ها به تأييد سازمان برسد.
ماده 64- بيخطرسازي پسماندهاي عفوني و تيز و برنده توسط مراكز عمده توليدكننده پسماند پزشكي ويژه (مانند بيمارستانها) و در شهرهاي متوسط و بزرگ بايد در محل توليد انجام شود تا مخاطرات ناشي از حمل‌ونقل و هزينه‌هاي مربوطه به حداقل برسد. در شهرهاي كوچك و روستاها و مراكز كوچك، پسماندها مي‌توانند در سايت مركزي بي‌خطر گردند.
ماده 65- ساير مراكز توليد پسماند پزشكي ويژه (اعم از درمانگاهها، مراكز بهداشت،آزمايشگاهها، مراكز تزريق، راديولوژي‌ها، داندانپزشكيها، فيزيوتراپي‌ها، مطب‌ها و ساير مراكز توليد پسماند پزشكي) مي‌توانند در سايت‌هاي منطقه‌اي يا مركزي، زباله توليدي را بي‌خطر كنند و يا از امكانات بي‌خطرساز بيمارستانهاي مجاور استفاده كنند.
ماده 66- تحويل پسماند به واحدهاي مركزي تصفيه يا دفع فاقد مجوز دريافت نمايند.
ماده 67- واحدهاي متمركز بي‌خطرساز پسماند بايد از وزارت و سازمان مجوز دريافت كنند.
ماده 68- مطابق ماده (7) قانون مديريت پسماندها پس از تبديل پسماند پزشكي ويژه به عادي،سازوكار مديريت آن همانند پسماند عادي صورت مي‌‌گيرد.
ماده 69- هر روش تبديل پسماند پزشكي ويژه به عادي بايد داراي ويژگيهاي زير باشد:
الف- دستگاه بايد قابليت غيرفعال‌سازي ميكروبي اسپورهاي باكتري (
Microbial inactivation efficacy
) به ميزان حداقل تا (6) كاهش لگاريتمي در پايه (10) را داشه باشد. (6
log10
)
ب- محصولات جانبي سمي يا خطرناك در حين بيخطرسازي توليد نگردد.
پ- خطر و احتمال انتقال بيماري و عفونت را حذف نمايد.
ت- مستندات مربوط به انجام فرآيند و بررسي صحت عملكرد دستگاه وجود داشته باشد.
ث- خروجي هر روش بايستي براي انسان و محيط زيست بي‌خطر بوده و به‌راحتي و بدون انجام فرآيند ديگري قابل دفع باشد.
ج- از لحاظ ايمني داراي شرايط مناسب باشد و در كليه مراحل كار، ايمني سيستم حفظ شود.
چ- مقرون به‌صرفه باشد.
ح- توسط جامعه قابل پذيرش باشد.
خ- از نظر بهداشتي و ايمني براي كاركنان و كاربران و.... بي‌خطر باشد و يا حداقل خطر را ايجاد نكند.
د- در راستاي عمل به تعهدات بين‌المللي كشور باشد.
ذ- كليه روشهاي مورد استفاده بايد در قالب مديريت پسماند به تأييد مراجع صالح برسد.
ر- در زمانهاي اپيدمي و خاص وزارت معيار جديد و موقت متناسب با شرايط و حداقل تا (6) كاهش لگاريتمي در پايه (10) باكتريهاي شاخص را اعلام مي‌نمايد.
ز- اعضا و اندامهاي قطع شده بايستي مجزا جمع‌آوري و براي دفع به گورستان محل حمل شده و به روش خاص خود دفن شود.
تبصره- ضوابط و معيارهاي روشهاي عمده تصفيه در پيوست شماره (2) كه به مهر «پيوست تصويب‌نامه هيئت وزيران» تأييد شده است خواهد بود.
ماده 70- نصب هرگونه زباله‌سوز اعم از متمركز و غير متمركز در شهرها ممنوع است.
ماده 71- استقرار هرگونه سيستم تصفيه يا امحاي مركزي منوط به انجام مطالعات ارزيابي اثرات زيست‌محيطي خواهد بود.
ماده 72- با تغيير فناوري و روي كارآمدن فناوريهاي نو، واحدهاي توليدكننده مؤظف به بررسي كارآيي اين فناوريها و در صورت تأييد، استفاده از آنها به جاي روشهاي قديمي‌تر مي‌باشند.
ماده 73- اين ضوابط به عنوان ضوابط جايگزين هر نوع ضابطه قبلي در اين خصوص تلقي شده و در صورت وجود موارد مشابه، اين ضوابط معتبر و قابل اجرا است.
[/FONT][/RIGHT]
[RIGHT]
«ضوابط و روشهاي مديريت اجرايي پسماندهاي پزشكي و پسماندهاي وابسته»[/RIGHT]
[RIGHT]
فصل اول - اهداف
ماده 1- اجراي اين ضوابط در جهت دستيابي به اهداف زير است:
الف - حفظ سلامت عمومي و محيط زيست در مقابل اثرات نامطلوب پسماندهاي پزشكي.
ب- اطمينان از مديريت اجرايي مناسب و ضابطه‌مند پسماندهاي پزشكي.
پ- ايجاد رويه‌‌اي مناسب و ضابطه‌مند براي توليد، حمل، نگهداري، تصفيه، امحا و دفع پسماندهاي پزشكي.
فصل دوم - تعاريف
ماده 2- عبارات و اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار مي‌روند:
الف- قانون مديريت پسماندها: منظور قانون مديريت پسماندها - مصوب 1383 - است.
ب- سازمان: سازمان حفاظت محيط زيست.
پ- وزارت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي.
ت- پسماندهاي پزشكي ويژه: به كليه پسماندهاي عفوني و زيان‌آور ناشي از بيمارستانها، مراكز بهداشتي، درماني، آزمايشگاههاي تشخيص طبي، و ساير مراكز مشابه كه به دليل بالا بودن حداقل يكي از خواص خطرناك از قبيل سميت، بيماري‌زايي، قابليت انفجار يا اشتغال، خورندگي و مشابه آن كه به مراقبت ويژه (مديريت خاص) نياز دارند، گفته مي‌شود.
ث- چهار دسته اصلي پسماند پزشكي: 1- پسماند عفوني 2- پسماند تيز و برنده 3- پسماند شيميايي و دارويي 4- پسماند عادي.
ج- بيخطرسازي:اقداماتي كه ويژگي خطرناك بودن پسماند پزشكي را رفع كند.
چ- ساير تعاريف مندرج در اين ضوابط همان تعاريف قانون و آيين‌نامه اجرايي مديريت پسماندها خواهد بود.
فصل سوم- حدود و اختيارات
ماده 3- وزارت، مسئول نظارت بر اجراي ضوابط و روشهاي مصوب است.
ماده 4- اجراي ضوابط و روشهاي مصوب براي كليه اشخاص حقيقي و حقوقي كه پسماندهاي پزشكي را در هر شكلي توليد، تفكيك، جداسازي، جمع‌آوري، دريافت، ذخيره، حمل، تصفيه، دفع و يا مديريت مي‌نمايند الزامي است.
ماده 5- مديريت‌هاي اجرايي پسماند مؤظفند براساس معيارها و ضوابط وزارت ترتيبي اتخاذ كنند تا سلامت، بهداشت و ايمني عوامل اجرايي تحت نظارت آنها تأمين و تضمين شود.
ماده 6- توليدكنندگان پسماند مؤظف‌اند در جهت كاهش ميزان توليد پسماند برنامه عملياتي داشته باشد.
ماده 7- كليه اشخاص حقيقي و حقوقي كه مبادرت به تأسيس مركز درماني اعم از بيمارستان، درمانگاه و كلينيك مي‌نمايند، مؤظفند برنامه مديريت اجرايي پسماند واحد ياد شده را به تأييد وزارت برسانند.
ماده 8- پسماندهاي پزشكي ويژه براساس تعريف مندرج در قانون، تا قبل از زماني كه تبديل به پسماند عادي شوند، به عنون پسماند ويژه محسوب مي‌شوند.
فصل چهارم - طبقه‌بندي پسماندهاي پزشكي
ماده 9- طبقه‌بندي پسماندهاي پزشكي به شرح زير است:
الف- عادي (شبه خانگي).
ب- پسماندهاي ناشي از مراقبت‌هاي پزشكي (پسماندهاي پزشكي ويژه).
فصل پنجم - تفكيك، بسته‌بندي و جمع‌آوري
ماده 10- كليه مراكز توليدكننده پسماند پزشكي (اعم از بيمارستانها، درمانگاهها، مراكز بهداشت، آزمايشگاهها، مراكز تزريق، راديولوژي‌ها، داندانپزشكيها، فيزيوتراپي‌ها، مطب‌ها و ساير مراكز توليد پسماند پزشكي)، مراكز تزريق، راديولوژي‌ها، داندانپزشكيها، فيزيوتراپي‌ها، مطب‌ها و ساير مراكز توليد پسماند پزشكي) مؤظفند در مبدأ توليد، پسماندهاي عادي و پسماندهاي پزشكي ويژه خود را با رعايت موارد زير جمع‌آوري، تفكيك و بسته‌بندي كنند.
ماده 11- به منظور مديريت بهينه پسماند، مراكز توليدكننده پسماند پزشكي (اعم از بيمارستانها، درمانگاهها، مراكز بهداشت، آزمايشگاهها، مراكز تزريق، راديولوژي‌ها، داندانپزشكيها، فيزيوتراپي‌ها، مطب‌ها و ساير مراكز توليد پسماند پزشكي) مؤظفند اقدامات زير را انجام دهند:
الف- ترجيح بر استفاده از كالاهايي با توليد پسماند كمتر و غيرخطرناك (در مورد پسماندهاي عادي (شبه‌خانگي) بيمارستاني، كالاهايي با توليد پسماند قابل بازيافت).
ب- مديريت و نظارت مناسب بر مصرف.
پ- جداسازي دقيق پسماند عادي از پزشكي ويژه در مبدأ توليد پسماند.
ت- ترجيح بر استفاده از محصولات كم خطرتر به جاي[/RIGHT]
<!-- End_Module_28494 -->
[CENTER][FONT=Times New Roman,serif][FONT=Tahoma]جزئيات آئين‌نامه مديريت زباله‌هاي بيمارستاني[/FONT] [/FONT][/CENTER]
[RIGHT][FONT=Tahoma,sans-serif]كميسيون امور زيربنايي، صنعت و محيط زيست در جلسه مورخ 19/12/1386 بنابه پيشنهاد شماره 39169-1 مورخ 1/7/1386 سازمان حفاظت محيط زيست و به استناد ماده (11) قانون مديريت پسماندها - مصوب 1383 - و با رعايت جز (3) بند (ج) مصوبه شماره 56061/1901 مورخ 24/4/1386 شوراي عالي اداري، ضوابط و روشهاي مديريت اجرايي پسماندهاي پزشكي و پسماندهاي وابسته را به شرح زير تصويب كرد: [/FONT][/RIGHT]
[RIGHT][FONT=Tahoma,sans-serif]PVC
، استفاده از رنگهاي كم‌خطرتر به جاي رنگهاي با پايه فلزي.
ث- اولويت استفاده از:
1- پاك‌كننده‌هاي زيست تجزيه‌پذير.
2- مواد شيميايي ايمن‌تر.
3- استفاده از مواد با پايه آب به جاي مواد با پايه حلال.
ماده 12- هر واحد بايد برنامه عملياتي مديريت پسماند پزشكي ويژه خود را تهيه و در صورت مراجعه نمايندگان سازمان يا وزارت ارائه دهد.
ماده 13- توليدكنندگان پسماند پزشكي مؤظفند پسماندهاي توليدي خود را شناسايي و آمار توليد را به تفكيك «عفوني»، «تيز و برنده»، «شيميايي - دارويي» و «عادي» به صورت روزانه ثبت نمايند.
ماده 14- توليدكنندگان بايد پسماندهاي پزشكي ويژه را به منظور اطمينان از حمل‌ونقل بي‌خطر، كاهش حجم پسماندهاي پزشكي ويژه، كاهش هزينه‌هاي مديريت پسماند و بهينه‌سازي و اطمينان از امحا، از جريان پسماندهاي عادي مجزا نمايند.
تبصره - تفكيك انواع مختلف پسماندهاي پزشكي برحسب چهار دسته اصلي از يكديگر ضروري است.
ماده 15- كليه پسماندهايي كه روش امحاي آنها يكسان مي‌باشند نياز به جداسازي و تفكيك از يكديگر ندارند.
ماده 16- پسماندهاي حاوي فلزت سنگين خطرناك بايد به طور جداگانه تفكيك شود.
ماده 17- در صورت مخلوط شدن پسماند عادي با يكي از پسماندهاي عفوني، شيميايي، راديواكتيو و نظاير آن خارج كردن آن ممنوع است.
ماده 18- پسماندهاي پزشكي بلافاصله پس از توليد بايد در كيسه‌ها، ظروف يا محفظه‌هايي قرار داده شوند كه شرايط مندرج دراين بخش را دارا باشند.
تبصره - در صورتي كه از روش اتوكلاو براي تصفيه پسماند استفاده مي‌شود لازم است كه كيسه پلاستيكي پسماندهاي عفوني و
Safety Box
قابل اتوكلاو كردن باشد.
ماده 19- بسته‌بندي پسماند پزشكي ويژه بايد به‌گونه‌اي صورت پذيرد كه امكان هيچ‌گونه نشت و سوراخ و پاره شدن را نداشته باشد.
تبصره - از آنجايي كه بسته‌هاي حاوي پسماند، معمولاً حجم زيادي را اشغال مي‌كنند، اين بسته‌ها نبايد پيش از تصفيه يا دفع فشرده شوند.
ماده 20- اعضا و اندامهاي قطع شده بدن و جنين مرده طبق احكام شرع جمع‌آوري و تفكيك مي‌گردد.
ماده 21- پسماندهاي تفكيك شده بايد در ظروف و كيسه‌هاي مورد تأييد قرار داده شوند.
ماده 22- كليه پسماندهاي تيز و برنده بايد در ظروف (
Satety Box
) جمع‌آوري و نگهداري شود كه اين ظروف بايد داراي ويژگيهاي زير باشند:
الف- به آساني سوراخ يا پاره نشوند.
ب- بتوان به آساني درب آن را بست و مهروموم نمود.
پ- دهانه ظرف بايد به اندازه‌اي باشد كه بتوان پسماند را بدون اعمال فشار دست، در ظروف انداخت و خارج كردن آنها از ظرف ممكن نباشد.
ت- ديواره‌هاي ظرف نفوذناپذير باشد و سيالات نتوانند از آن خارج شوند.
ث- پس از بستن درب، از عدم خروج مواد از آن اطمينان حاصل شود.
ج- حمل‌ونقل ظرف آسان و راحت باشد.
ماده 23- از كيسه‌هاي پلاستيكي براي جمع‌آوري و نگهداري پسماندهاي تيز و برنده استفاده نشود.
ماده 24- دستگاه متراكم‌كننده و فشرده‌ساز و خردكننده نبايد در مورد پسماندهاي پزشكي استفاده شود مگر آنكه قبل از استفاده از دستگاه فوق و يا همزمان، ضدعفوني و يا بيخطرسازي پسماندها، انجام شده باشد. ظروف جمع‌آوري پسماندهاي تيز و برنده نيز نبايد به وسيله هيچ دستگاهي متراكم شوند.
ماده 25- كيسه‌هاي پلاستيكي حدقل بايد داراي ويژگيهاي زير باشند:
الف- براي جمع‌آوري و نگهداري پسماندهاي غير از پسماندهاي تيز و برنده استفاده شوند.
ب- بيش از دو سوم ظرفيت پر نشوند تا بتوان در آنها را به خوبي بست.
پ- با منگنه و يا روشهاي سوراخ كننده ديگر بسته نشوند.
ماده 26- ظروف با ديواره‌هاي سخت حداقل بايد داراي ويژگيهاي زير باشند:
الف- در برابر نشت، ضربه‌هاي معمولي و شكستگي و خوردگي مقاوم باشند.
ب- بايد پس از هر بار استفاده بررسي و كنترل شود تا از تميز بودن، سالم بودن و عدم نشت اطمينان حاصل شود.
پ- ظروف معيوب نبايستي مورد استفاده مجدد قرار گيرند.
ماده 27- معايعات، محصولات خوني و سيالات بدن نبايد در كيسه‌هاي پلاستيكي ريخته و حمل شوند مگر آنكه در ظروف يا كيسه‌هاي مخصوص باشند.
ماده 28- جنس ظروف نگهداري پسماند بايد با روش تصفيه يا امحا سازگاري داشته باشد، همچنين ظروف پلاستيكي بايد از پلاستيك‌هاي فاقد تركيب‌هاي هالوژن ساخته شده باشند.
ماده 29- پسماندهاي سيتوتوكسيك بايد در ظروف محكم و غيرقابل نشت نگهداري شوند.
ماده 30- پسماندهاي پزشكي بايد پس از جمع‌آوري در ظروف و كيسه‌هاي تأييد شده براي نگهداري و حمل، در داخل سطل با رنگهاي مشخص قرار داده شوند. اين سطلها در صورتي‌كه قابل استفاده مجدد باشند بايد پس از هر بار خالي شدن، شسته و ضدعفوني شوند.
تبصره- جهت رفع آلودگي و گندزدايي از سطلها، از روشهاي زير استفاده مي‌شود:
الف- شستشو با آب داغ حداقل 82 درجه سانتيگراد (180 درجه فاز نهايت) به مدت حداقل 15 ثانيه.
ب- گندزدايي با مواد شيميايي زير به مدت دست كم سه دقيقه:
1- محلول هيپوكلريت 500
ppm
كلر قابل دسترس.
2- محلو فنل 500
ppm
عامل فعال.
3- محلول يد 100
ppm
يد قابل دسترس.
4- محلول آمونيوم كواترنري 400
ppm
عامل فعال.
5- ساير مواد گندزداي داراي مجوز با طيف متوسط.
ماده 31- از سطوح شيب‌دار نبايد براي انتقال و جابه‌جايي پسماندهاي عفوني استفاده كرد.
ماده 32- مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مؤظف است با همكاري وزارت و ساير دستگاههاي اجرايي حسب مورد، استانداردهاي ماده (3) قانون و ماده (16) آيين‌نامه اجرايي قانون مديريت پسماندها مربوط به پسماندهاي پزشكي را ظرف سه ماه تهيه كند.
ماده 33- برچسب‌گذاري بايد داراي ويژگيهاي زير باشد:
الف- هيچ كيسه محتوي پسماند نبايد بدون داشتن برچسب و تعيين نوع محتواي كيسه از محل توليد خارج شود.
ب- كيسه‌ها يا ظروف حاوي پسماند بايد برچسب‌گذاري شوند.
پ- برچسب‌ها با اندازه قابل خواندن بايد بر روي ظرف يا كيسه چسبانده و يا به صورت چاپي درج شوند.
ت- برچسب در اثر تماس يا حمل، نبايد به آساني جدا يا پاك شود.
ث- برچسب بايد از هر طرف قابل مشاهده باشد.
ج- نماد خطر مشخص‌كننده نوع پسماند بايد به شكل مندرج در جدول شماره (2) پيوست شماره (3) كه به مهر «پيوست تصويب نامه هيئت وزيران» تأييد شده است براي پسماند عفوني و پسماند راديواكتيو و پسماند سيتوتوكسيك باشد.
ح- بر روي برچسب بايد مشخصات زير ذكر شود:
1- نام، نشاني و شماره تماس توليدكننده.
2- نوع پسماند.
3- تاريخ توليد و جمع‌آوري.
4- تاريخ تحويل.
5- نوع ماده شيميايي.
6- تاريخ بيخطرسازي.
ماده 34- مسئولان حمل‌ونقل پسماند، مؤظفند از تحويل گرفتن پسماندهاي فاقد برچسب خودداري نمايند.
ماده 35- وقتي سه چهارم ظروف و كيسه‌هاي محتوي پسماند پزشكي ويژه، پر شد بايد پس از بستن، آنها را جمع‌آوري نمود.
ماده 36- پسماندهاي عفوني و عادي بايد همه روزه (يا در صورت لزوم چند بار در روز) جمع‌آوري و به محل تعيين شده براي ذخيره موقت پسماند، حمل شوند.
ماده 37- بايد جاي كيسه‌ها و ظروف مصرف شده بلافاصله كيسه‌ها و ظروفي از همان نوع قرارداده شود.
ماده 38- سطلهاي زباله پس از خارج كردن كيسه پر شده پسماند، بلافاصله شستشو و گندزدايي شوند.
فصل ششم - نگهداري
ماده 39- نگهداري پسماندهاي پزشكي بايد جدا از ساير پسماندهاي عادي انجام شود.
ماده 40- محل ذخيره و نگهداري موقت بايد در داخل مركز توليد زباله طراحي شود.
ماده 41- جايگاه نگهداري پسماند بايد داراي شرايط زير باشد:
الف- پسماندهاي پزشكي بايد در محل به دور از تأثير عوامل جوي نگهداري شوند و وضعيت كلي بسته‌بندي يا ظرف آنها در برابر شرايط نامساعد آب و هوايي مثل باران، برف، گرما، تابش خورشيد و نظاير آن محافظت شود.
ب- جايگاههاي نگهداري پسماندها بايد به‌گونه‌اي ساخته شوند كه نسبت به رطوبت نفوذناپذير بوده و قابليت نگهداري آسان با شرايط بهداشتي مناسب را فراهم آورد.
پ- جايگاههاي نگهداري بايد دور از محل خدمت كاركنان، آشپزخانه، سيستم تهويه و تبريد و محل رفت‌وآمد پرسنل، بيماران و مراجعان باشد.
ت- ورود و خروج حشرات، جوندگان، پرندگان و... به محل نگهداري پسماندها ممكن نباشد.
ث- محل نگهداري پسماند بايد داراي تابلوي گويا و واضح باشد.
ج- محل نگهداري نبايد امكان فساد، گنديدن با تجزيه زيستي پسماندها را فراهم كند.
چ- انبارداري اين پسماندها نبايد به شيوه‌اي باشد كه ظروف يا كيسه‌ها پاره و محتويات آنها در محيط رها شود.
ح- امكان كنترل دما در انبار نگهداري و نيز نور كافي وجود داشته باشد.
خ- سيستم تهويه مناسب با كنترل خروجي وجود داشته باشد. سيستم تهويه آن كنترل شود و جريان هواي طبيعي از آن به بخشهاي مجاور وجود نداشته باشد.
د- امكان تميز كردن و ضدعفوني محل و آلودگي زدايي وجود داشته باشد.
ذ- فضاي كافي در اختيار باشد تا از روي هم‌ريزي پسماند جلوگيري شود.
ر- داراي سقف محكم و سيستم فاضلاب مناسب باشد.
ز- دسترسي و حمل‌ونقل پسماند آسان باشد.
س- امكان بارگيري با كاميون، وانت و ساير خودروهاي باربري وجود داشته باشد.
ش- انبار داراي ايمني مناسب باشد.
ص- محل بايستي مجهز به سيستم آب گرم و سرد و كف‌شوي باشد.
ض- چنانچه بيخطرسازي در محل اتاقك نگهداري توليد انجام مي‌شود بايد فضاي كافي براي استقرار سيستم‌هاي مورد نظر در محل نگهداري پسماند فراهم باشد.
ماده 42- محل نگهداري براي واحد كوچك مي‌تواند شامل سطلهاي داراي سيستم حفاظتي واقع در اين محل امن باشد.
ماده 43- بازديد از محل به منظور جلوگيري از نشت و با ايجاد عفونت توسط توليدكننده صورت پذيرد.
ماده 45- در صورت عدم وجود سيستم سردكننده، زمان نگهداري موقت (فاصله زماني بين توليد و تصفيه يا امحا) نبايد از موارد زير تجاوز كند:
الف- شرايط آب و هوايي معتدل: 72 ساعت در فصل سرد و 48 ساعت در فصل گرم.
ب- شرايط آب و هوايي گرم: 48 ساعت در فصل سرد و 24 ساعت در فصل گرم.
ماده 46- انواع پسماندهاي پزشكي ويژه بايد جدا از يكديگر در محل نگهداري شوند و محل نگهداري هر نوع پسماند بايد با علامت مشخصه تعيين شود. به‌خصوص پسماندهاي عفوني، سيتوتوكسيك، شيميايي، راديواكتيو به هيچ‌وجه در تماس با يكديگر قرار نگيرند.
فصل هفتم - حمل‌ونقل
ماده 47- حمل‌ونقل در واحد توليدكننده پسماند بايد به صورت زير صورت پذيرد:
الف- حمل پسماند در درون مركز توليد پسماند به صورتي طراحي گردد كه با استفاده از چرخ دستي يا گاري براي بارگيري و تخليه آسان پسماند، امكان‌پذير باشد.
ب- فاقد لبه‌هاي تيز و برنده باشد، به‌گونه‌اي كه كيسه‌ها يا ظروف را پاره نكند.
پ- شستشوي آن آسان باشد.
ت- وسايل هر روز نظافت و ضدعفوني شوند.
ث- از چرخ‌دستي پسماند براي حمل مواد ديگر استفاده نشود و نشت‌ناپذير باشد.
ج- از سيستم پرتاب براي انتقال زباله به محل نگهداري استفاده نشود.
ماده 48- تعويض وسيله حمل پسماند از انتهاي بخش در بيمارستان براي انتقال به محل نگهداري موقت ضروري است.
ماده 49- در واحدهايي كه حجم توليد پسماند كم است مانند مطب‌ها مي‌توان از سطل زباله قابل شستشو، غير قابل‌نشت، مقاوم و مجهز به كيسه‌هاي مقاوم براي حمل زباله استفاده شود.
ماده 50- توليدكننده پسماند مي‌توان حمل پسماند به محل امحا را از طريق قرارداد به شركتهاي صالح واگذار كند، نظارت بر حسن انجام كار برعهده توليدكننده منطبق با ماده (7) قانون مديريت پسماندها خواهد بود.
ماده 51- جابه‌جايي، حمل‌ونقل و بارگيري بسته‌ها و ظروف بايد به‌گونه‌اي صورت پذيرد كه وضعيت بسته‌بندي و ظروف ثابت مانده و دچار نشت، پارگي، شكستگي و بيرون‌ريزي پسماند نشوند.
ماده 52- حمل‌ونقل فرامرزي پسماند، تابع قوانين و ضوابط كنوانسيون بازل است.
ماده 53- بارگيري بايد با شرايط زير صورت پذيرد:
الف- واحد امحاكننده، از دريافت پسماندهاي فاقد بر چسب اكيداً خودداري نمايد.
ب- كارگران بايد در مراحل مختلف بارگيري و تخليه مجهز به پوشش مناسب مطابق دستورالعمل ماده (5) قانون مديريت پسماندها كه توسط وزارت تدوين شده است باشند.
پ- كيسه‌ها و ظروف را مي‌توان مستقيماً در خودرو قرار داد.
ماده 54- خودرو حمل‌كننده پسماند بايد داراي ويژگيهاي زير باشد:
الف- كاملاً سرپوشيده باشد.
ب- قسمت بار نفوذناپذير و نشت‌ناپذير باشد.
پ- قسمت بار دو جداره بوده و داراي سيستم جمع‌آوري و نگهداري شيرابه باشد.
ت- قسمت بار داراي سيستم ايمني، ضد حريق و ضد سرقت باشد.
ث- بر روي بدنه خودرو در دو سمت و در سمت عقب، نماد بين‌المللي نوع پسماند و نام شركت حمل‌كننده و شماره مجوز خودرو درج شود.
ج- از خودرو حمل پسماند براي حمل مواد ديگر با پسماندهاي عادي استفاده نشود.
چ- اندازه خودرو متناسب با حجم پسماند باشد.
ح- ارتفاع دروني خودرو حدود 2/2 متر باشد.
خ- اتاق راننده از قسمت بار مجزا باشد.
د- امكان نظافت و ضدعفوني كردن داشته باشد. كف‌پوش خودرو از جنس فرش يا موكت نباشد و حتي‌الامكان پوششي يكپارچه و بدون درز داشته باشد.
ذ- در حين حمل‌ونقل و در زمان عدم استفاده قسمت بار قفل شود.
ماده 55- خودروهايي كه قسمت باركش آنه قابل جدا شدن است، ارجح مي‌باشند، به اين ترتيب مي‌توان قسمت بار را در واحد بارگيري قرار داد و يا از آن به عنوان انبار استفاده كرده و پس از پر شدن، آن را با يك باركش خالي، تعويض نمود.
ماده 56- در مواردي كه زمان نگهداري يا حمل طولاني‌تر از زمانهاي مندرج در ماده (46) است، بايد از كاميونهاي با سيستم سردكننده استفاده كرد.
ماده 57- از مسيرهاي كم‌ترافيك و كم‌حادثه براي رساندن پسماند به محل امحا استفاده شود.
ماده 58- حمل‌ونقل پسماند پزشكي صرفاً توسط شركتهاي صلاحيت‌دار و براساس مجوز و فرمهايي صورت گيرد كه توسط وزارت و سازمان صادر مي‌شود و در صورت نياز و درخواست بايد به مسئولان نظارتي اعم از وزارت، سازمان و مأموران راهنمايي و رانندگي ارائه گردد.
تبصره- حمل‌وانتقال پسماند پزشكي توسط پست ممنوع است.
ماده 59- حمل پسماند، صرفاً به مقصد نهايي مشخص شده در مجوز و بدون اتلاف زمان صورت پذيرد.
ماده 60- جابجايي و حمل‌ونقل پسماندهاي تفكيك شده پزشكي ويژه با پسماندهاي عادي ممنوع است.
فصل هشتم - بيخطرسازي، تصفيه و امحا
ماده 61- انتخاب روش بيخطرسازي و امحاي پسماندهاي پزشكي ويژه بستگي به عوامل مختلفي از جمله نوع پسماند، كارايي روش ضدعفوني، ملاحظات زيست محيطي و بهداشتي، شرايط اقليمي، شرايط جمعيتي، ميزان پسماند و نظاير آن دارد.
ماده 62- هر توليدكننده پسماند پزشكي ويژه مي‌بايست يكي يا تلفيقي از روشهاي بيخطرسازي، تصفيه و امحا را انتخاب و پس از تأييد وزارت به اجرا گذارد.
ماده 63- مكان استقرار سيستم مورد استفاده در خصوص سيستم‌هاي متمركز بايد از نظر فني و خروجي آلاينده‌ها به تأييد سازمان برسد.
ماده 64- بيخطرسازي پسماندهاي عفوني و تيز و برنده توسط مراكز عمده توليدكننده پسماند پزشكي ويژه (مانند بيمارستانها) و در شهرهاي متوسط و بزرگ بايد در محل توليد انجام شود تا مخاطرات ناشي از حمل‌ونقل و هزينه‌هاي مربوطه به حداقل برسد. در شهرهاي كوچك و روستاها و مراكز كوچك، پسماندها مي‌توانند در سايت مركزي بي‌خطر گردند.
ماده 65- ساير مراكز توليد پسماند پزشكي ويژه (اعم از درمانگاهها، مراكز بهداشت،آزمايشگاهها، مراكز تزريق، راديولوژي‌ها، داندانپزشكيها، فيزيوتراپي‌ها، مطب‌ها و ساير مراكز توليد پسماند پزشكي) مي‌توانند در سايت‌هاي منطقه‌اي يا مركزي، زباله توليدي را بي‌خطر كنند و يا از امكانات بي‌خطرساز بيمارستانهاي مجاور استفاده كنند.
ماده 66- تحويل پسماند به واحدهاي مركزي تصفيه يا دفع فاقد مجوز دريافت نمايند.
ماده 67- واحدهاي متمركز بي‌خطرساز پسماند بايد از وزارت و سازمان مجوز دريافت كنند.
ماده 68- مطابق ماده (7) قانون مديريت پسماندها پس از تبديل پسماند پزشكي ويژه به عادي،سازوكار مديريت آن همانند پسماند عادي صورت مي‌‌گيرد.
ماده 69- هر روش تبديل پسماند پزشكي ويژه به عادي بايد داراي ويژگيهاي زير باشد:
الف- دستگاه بايد قابليت غيرفعال‌سازي ميكروبي اسپورهاي باكتري (
Microbial inactivation efficacy
) به ميزان حداقل تا (6) كاهش لگاريتمي در پايه (10) را داشه باشد. (6
log10
)
ب- محصولات جانبي سمي يا خطرناك در حين بيخطرسازي توليد نگردد.
پ- خطر و احتمال انتقال بيماري و عفونت را حذف نمايد.
ت- مستندات مربوط به انجام فرآيند و بررسي صحت عملكرد دستگاه وجود داشته باشد.
ث- خروجي هر روش بايستي براي انسان و محيط زيست بي‌خطر بوده و به‌راحتي و بدون انجام فرآيند ديگري قابل دفع باشد.
ج- از لحاظ ايمني داراي شرايط مناسب باشد و در كليه مراحل كار، ايمني سيستم حفظ شود.
چ- مقرون به‌صرفه باشد.
ح- توسط جامعه قابل پذيرش باشد.
خ- از نظر بهداشتي و ايمني براي كاركنان و كاربران و.... بي‌خطر باشد و يا حداقل خطر را ايجاد نكند.
د- در راستاي عمل به تعهدات بين‌المللي كشور باشد.
ذ- كليه روشهاي مورد استفاده بايد در قالب مديريت پسماند به تأييد مراجع صالح برسد.
ر- در زمانهاي اپيدمي و خاص وزارت معيار جديد و موقت متناسب با شرايط و حداقل تا (6) كاهش لگاريتمي در پايه (10) باكتريهاي شاخص را اعلام مي‌نمايد.
ز- اعضا و اندامهاي قطع شده بايستي مجزا جمع‌آوري و براي دفع به گورستان محل حمل شده و به روش خاص خود دفن شود.
تبصره- ضوابط و معيارهاي روشهاي عمده تصفيه در پيوست شماره (2) كه به مهر «پيوست تصويب‌نامه هيئت وزيران» تأييد شده است خواهد بود.
ماده 70- نصب هرگونه زباله‌سوز اعم از متمركز و غير متمركز در شهرها ممنوع است.
ماده 71- استقرار هرگونه سيستم تصفيه يا امحاي مركزي منوط به انجام مطالعات ارزيابي اثرات زيست‌محيطي خواهد بود.
ماده 72- با تغيير فناوري و روي كارآمدن فناوريهاي نو، واحدهاي توليدكننده مؤظف به بررسي كارآيي اين فناوريها و در صورت تأييد، استفاده از آنها به جاي روشهاي قديمي‌تر مي‌باشند.
ماده 73- اين ضوابط به عنوان ضوابط جايگزين هر نوع ضابطه قبلي در اين خصوص تلقي شده و در صورت وجود موارد مشابه، اين ضوابط معتبر و قابل اجرا است.
[/FONT][/RIGHT]
[RIGHT]
«ضوابط و روشهاي مديريت اجرايي پسماندهاي پزشكي و پسماندهاي وابسته»[/RIGHT]
[RIGHT]
فصل اول - اهداف
ماده 1- اجراي اين ضوابط در جهت دستيابي به اهداف زير است:
الف - حفظ سلامت عمومي و محيط زيست در مقابل اثرات نامطلوب پسماندهاي پزشكي.
ب- اطمينان از مديريت اجرايي مناسب و ضابطه‌مند پسماندهاي پزشكي.
پ- ايجاد رويه‌‌اي مناسب و ضابطه‌مند براي توليد، حمل، نگهداري، تصفيه، امحا و دفع پسماندهاي پزشكي.
فصل دوم - تعاريف
ماده 2- عبارات و اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار مي‌روند:
الف- قانون مديريت پسماندها: منظور قانون مديريت پسماندها - مصوب 1383 - است.
ب- سازمان: سازمان حفاظت محيط زيست.
پ- وزارت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي.
ت- پسماندهاي پزشكي ويژه: به كليه پسماندهاي عفوني و زيان‌آور ناشي از بيمارستانها، مراكز بهداشتي، درماني، آزمايشگاههاي تشخيص طبي، و ساير مراكز مشابه كه به دليل بالا بودن حداقل يكي از خواص خطرناك از قبيل سميت، بيماري‌زايي، قابليت انفجار يا اشتغال، خورندگي و مشابه آن كه به مراقبت ويژه (مديريت خاص) نياز دارند، گفته مي‌شود.
ث- چهار دسته اصلي پسماند پزشكي: 1- پسماند عفوني 2- پسماند تيز و برنده 3- پسماند شيميايي و دارويي 4- پسماند عادي.
ج- بيخطرسازي:اقداماتي كه ويژگي خطرناك بودن پسماند پزشكي را رفع كند.
چ- ساير تعاريف مندرج در اين ضوابط همان تعاريف قانون و آيين‌نامه اجرايي مديريت پسماندها خواهد بود.
فصل سوم- حدود و اختيارات
ماده 3- وزارت، مسئول نظارت بر اجراي ضوابط و روشهاي مصوب است.
ماده 4- اجراي ضوابط و روشهاي مصوب براي كليه اشخاص حقيقي و حقوقي كه پسماندهاي پزشكي را در هر شكلي توليد، تفكيك، جداسازي، جمع‌آوري، دريافت، ذخيره، حمل، تصفيه، دفع و يا مديريت مي‌نمايند الزامي است.
ماده 5- مديريت‌هاي اجرايي پسماند مؤظفند براساس معيارها و ضوابط وزارت ترتيبي اتخاذ كنند تا سلامت، بهداشت و ايمني عوامل اجرايي تحت نظارت آنها تأمين و تضمين شود.
ماده 6- توليدكنندگان پسماند مؤظف‌اند در جهت كاهش ميزان توليد پسماند برنامه عملياتي داشته باشد.
ماده 7- كليه اشخاص حقيقي و حقوقي كه مبادرت به تأسيس مركز درماني اعم از بيمارستان، درمانگاه و كلينيك مي‌نمايند، مؤظفند برنامه مديريت اجرايي پسماند واحد ياد شده را به تأييد وزارت برسانند.
ماده 8- پسماندهاي پزشكي ويژه براساس تعريف مندرج در قانون، تا قبل از زماني كه تبديل به پسماند عادي شوند، به عنون پسماند ويژه محسوب مي‌شوند.
فصل چهارم - طبقه‌بندي پسماندهاي پزشكي
ماده 9- طبقه‌بندي پسماندهاي پزشكي به شرح زير است:
الف- عادي (شبه خانگي).
ب- پسماندهاي ناشي از مراقبت‌هاي پزشكي (پسماندهاي پزشكي ويژه).
فصل پنجم - تفكيك، بسته‌بندي و جمع‌آوري
ماده 10- كليه مراكز توليدكننده پسماند پزشكي (اعم از بيمارستانها، درمانگاهها، مراكز بهداشت، آزمايشگاهها، مراكز تزريق، راديولوژي‌ها، داندانپزشكيها، فيزيوتراپي‌ها، مطب‌ها و ساير مراكز توليد پسماند پزشكي)، مراكز تزريق، راديولوژي‌ها، داندانپزشكيها، فيزيوتراپي‌ها، مطب‌ها و ساير مراكز توليد پسماند پزشكي) مؤظفند در مبدأ توليد، پسماندهاي عادي و پسماندهاي پزشكي ويژه خود را با رعايت موارد زير جمع‌آوري، تفكيك و بسته‌بندي كنند.
ماده 11- به منظور مديريت بهينه پسماند، مراكز توليدكننده پسماند پزشكي (اعم از بيمارستانها، درمانگاهها، مراكز بهداشت، آزمايشگاهها، مراكز تزريق، راديولوژي‌ها، داندانپزشكيها، فيزيوتراپي‌ها، مطب‌ها و ساير مراكز توليد پسماند پزشكي) مؤظفند اقدامات زير را انجام دهند:
الف- ترجيح بر استفاده از كالاهايي با توليد پسماند كمتر و غيرخطرناك (در مورد پسماندهاي عادي (شبه‌خانگي) بيمارستاني، كالاهايي با توليد پسماند قابل بازيافت).
ب- مديريت و نظارت مناسب بر مصرف.
پ- جداسازي دقيق پسماند عادي از پزشكي ويژه در مبدأ توليد پسماند.
ت- ترجيح بر استفاده از محصولات كم خطرتر به جاي[/RIGHT]
<!-- End_Module_28494 -->