حقایقی در مورد خون‌آشام‌ها که تاکنون نمی‌دانستید
ارسال شده: 31 می 2011 09:48
گسترش مهارناپذیر خون‌آشام کوچکی که غذای مورد علاقه‌اش خون انسان است، باعث نگرانی‌های بسیار شده است. شروع مسافرت‌های تابستانی می‌تواند این حشره را به کابوسی جهانی تبدیل کند.
خون‌آشام‌های کوچک
یک ساس تختخواب بالغ به اندازه یکی از هسته‌های میوه سیب است و با چشم غیرمسلح دیده می‌شود. ساس بالغ قرمز- قهوه‌ای است اما جوانترها کوچک‌تر و روشن‌تر هستند. دیدن تخم این حشره با چشم غیرمسلح، غیرممکن است.
ورم بعد از غذا
این تصویر ساس‌هایی را نشان می‌دهد که پس از صرف غذا ورم کرده‌اند. آنها خون انسان را ترجیح می‌دهند و در نبود آن میزبان را از میان دیگر جانداران خونگرم مانند سگ‌ها، گربه‌ها و جوندگان انتخاب خواهند کرد.
نشانه‌های هجوم ساس‌ها به خانه
یکی از اولین نشانه‌ها احساس خارش پوست در محل گزیدگی‌ها و وجود مدفوع تیره این حشرات روی سطوح روشن است. این جانداران به دلیل رژیم مایع، دفعات دفع بسیاری دارند و می‌توان اثر این مدفوع را روی تشک، کناره‌های تخت و پایه‌های آن (مانند عکس) مشاهده کرد.
انگل و میزبان
ساس‌ها اگر خیلی گرسنه نباشند، شب را برای تغذیه ترجیح می‌دهند. آنها انسان را به وسیله گرمای بدنش و گاز دی‌اکسید‌کربنی که به وسیله تنفس تولید می‌کند، ردیابی می‌کنند. آنها ترجیح می‌دهند جایی نزدیک به میزبان و دور از چشم او زندگی کنند.
هر گوشه از خانه
اگر ساس تختخواب وارد خانه شده باشد، بر خلاف نامش هر جا که فکرش را بکنید، می‌توانید تعدادی از آنها را پیدا کرد.
خارش و درد
عکس‌العمل افراد گوناگون در برابر گزیدگی توسط ساس‌ها متفاوت است. بدن حدود 50درصد از افراد هیچ واکنشی نشان نمی‌‌دهد اما عده‌ای دیگر دچار خارش و درد خواهند شد. در این تصویر محل گزیدگی ساس را که ورم کرده و قرمز شده، مشاهده می‌کنید.
قرن هاست که ساس تختخواب با نام علمی Cimex lectularius انگل مشترک انسان و دیگر جانداران خونگرم به‌شمار می‌رود. طی دهه‌های 1940 و 50 میلادی بشر به کمک بالابردن سطح بهداشت و استفاده از حشره‌کش‌ها موفق شد این حشره کوچک که تنها از خون تغذیه می‌کند را تا حدود سال 2000 مهار کند اما شواهد نشان می‌دهند این حشره موفق به تجدیدحیات شده و مخصوصا در سال 2000 به کمک حاضران در المپیک تابستانی سیدنی، به بسیاری از کشورهای جهان سفر کرده است.
به گزارش ساینتیفیک‌امریکن، کارشناسان معتقدند وجود مناطق شهری بسیار پرجمعیت، مسافرت‌های میان‌قاره‌ای و افزایش مقاومت حشرات به انواع حشره‌کش‌ها این تجدیدحیات را در تابستانی که پیش رو داریم، بسیار تهدیدآمیز و گسترده خواهد کرد.
کابی اسکال، حشره‌شناس دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی می‌گوید: «از هر جهت که به این قضیه نگاه کنیم، اوضاع دارد بدتر می‌شود. هنوز اپیدمی آغاز نشده اما تمامی سازمان‌های مرجع با سیلی از تلفن‌ها و مراجعین نگران مواجه شده‌اند. از سوی دیگر ساس‌ها حشرات فصلی نیستند و با هجوم مداوم آنها روبرو خواهیم بود. تابستان و مسافران تابستانی هم به زودی از راه می‌رسند».
هجوم ساس‌ها به ایالات متحده و تعدادی از کشورهای دیگر در کنار شایعاتی که در مورد آنها وجود دارد، به نگرانی ساکنان این کشورها دامن زده است. بهتر است ببینیم این شایعات چقدر حقیقت دارند و چطور می‌شود این خون‌آشام کوچک را از خانه بیرون کرد؟
ساس تختخواب می‌تواند پرواز کند
علیرغم آنچه تاکنون شنیده‌اید، این ساس‌ها نمی‌توانند پرواز کنند مگر اینکه از یک سشوار برای به پرواز درآوردن آنها استفاده کنید! استیفن کلز که در مورد ساس‌ها تحقیق می‌کند، می‌گوید: «آنها می‌توانند در هر دقیقه یک متر راه بروند».
ساس تختخواب به سرعت تکثیر می‌شود
حقیقت ندارد! در مقایسه با حشرات دیگر، ساس‌ها آهسته‌تر تکثیر می‌شوند. به طور متوسط هر ساس ماده بالغ می‌تواند روزی 1 تخم بگذارد، در حالی که یک مگس ماده برای گذاشتن 500 تخم به سه تا چهار روز زمان نیاز خواهد داشت. از سوی دیگر هر تخم ساس پس از 10 روز به نمف تبدیل می‌شود که برای بلوغ باید حداقل پنج تا شش هفته را پشت سر بگذارد.
ساس تختخواب می‌تواند بدون مصرف غذا تا یک‌سال زنده بمانند
این مسئله که اولین‌بار توسط محققان منتشر شده، در مورد ساس‌هایی که در خانه‌ها و کنار انسان زندگی می‌کنند، صحت ندارد. در دمای متعادل، حدود 23 درجه سانتیگراد، ساس‌ها می‌توانند دو تا سه ماه بدون گزش انسان‌ها و حیوانات زنده بمانند اما چون خونسرد هستند، در مناطق سردسیر و به دلیل کاهش متابولیسم در سرما، می‌توانند حدود یک‌سال بدون مصرف غذا زنده بمانند.
ساس تختخواب فقط در شب خون‌آشام می‌شود
خوب متأسفانه این مسئله هم حقیقت ندارد. آنها اغلب در شب فعالیت می‌کنند اما اگر یک هفته از خانه دور باشید، همین که به استراحت بپردازید یا روی مبل بنشینید به سراغ شما خواهند آمد. می‌بینید که روشن گذاشتن چراغ‌ها در مورد این خون‌آشام‌های کوچک، مخصوصا زمانی که گرسنه هستند، چندان مؤثر نیست.
ساس تختخواب فقط تشک را برای زندگی انتخاب می‌کند
در حقیقت نه! آنها را باید حشرات خانگی دانست. ساس‌ها را می‌توان همه جای خانه، حتی داخل چمدان‌ها پیدا کرد. آنها نه‌تنها با فرد از خانه بیرون می‌روند، هر جا که تصورش را بکنید نیز وجود خواهند داشت. صندلی‌ها، نرده‌ها، کنار کفش‌ها و حتی سقف هم در امان نخواهد بود.
ساس تختخواب محله‌های کثیف را ترجیح می‌دهد
واقعیت اینست که ساس‌ها هیچ تبعیضی میان محله‌های فقیرنشین و خانه‌های اشرافی قائل نیستند. آنها مناطق پرجمعیت را برای داشتن غذای کافی انتخاب می‌کنند. تنها نکته اینست که ساکنان بعضی مناطق توان مالی مبارزه با آنها را ندارند.
ساس تختخواب روی بدن میزبان باقی می‌ماند
کلز می‌گوید: «ساس‌ها بر عکس شپش‌ها دمای بدن ما را دوست ندارند، آنها ترجیح می‌دهند مکان خنک‌تری برای زندگی و جایجایی داشته باشند. اغلب می‌شود آنها را در کوله‌ها، چمدان‌ها و حتی کفش‌ها پیدا کرد.
ساس تختخواب ناقل بیماریهای انسانی است
گزش ساس‌ها می‌تواند در فرد تولید اضطراب و بی‌خوابی کند یا باعث آلودگی‌های ثانوی شود اما تاکنون گزارشی در مورد انتقال بیماریهای انسانی وجود نداشته است. حداقل 27 نوع ویروس، باکتری و تک‌یاخته در ساس‌ها شناخته شده اما آنها عامل تولید یا تکثیر هیچ‌یک نبوده‌اند. سال گذشته، محققان کانادایی در مورد کشف استاف مقاوم به متیسیلین در سه بیمار که دچار ساس گزیدگی بودند، هشدار داده‌اند اما تاکنون انتقال بیماری توسط ساس‌ها گزارش نشده است.
باید دوباره از د.د.ت استفاده کنیم
اصلا ایده خوبی نیست. زمانی که استفاده از این حشره‌کش بحث‌برانگیز در سال 1972 برای همیشه ممنوع شد، بسیاری از ساس‌ها به آن مقاوم شده بودند. در حال حاضر نیز طیف وسیعی از سموم پایروتروئید برای کشتن حشره‌ها استفاده می‌شود که مانند د.د.ت با هدف گرفتن کانال‌های سدیم در بدن حشرات، باعث مرگ آنها می‌شوند. گونه‌های مقاوم به این سموم قوی که به زودی ظاهر می‌شوند، مطمئنا در برابر د.د.ت و شیوه اثر آن مقاوم خواهند بود.
اسپری‌های شیمیایی راه حل آخر هستند
نه! مطمئن باشید اثر اسپری‌های حشره‌کش هم مانند دیگر شیوه‌های شیمیایی از بین رفته است و تنها اثرات زیست‌محیطی آنها گریبان‌گیر انسان خواهد شد. مؤثرترین راه‌حل برای ازبین‌بردن ساس‌ها ضدعفونی وسایل و استفاده از حرارت است که برای خانه‌ها بسیار پرهزینه خواهد بود.
روش‌های دیگری مانند فریز کردن و استفاده از طعمه‌ها که برای ازبین‌بردن سوسک‌های حمام هم نتیجه‌بخش بوده‌اند، به مراتب کم‌هزینه‌تر خواهند بود. استفاده از پرتوهای فروسرخ و حسگرهای ارتعاشی که حشره را به دام می‌اندازند، نیز می‌تواند در آینده نزدیک به ریشه‌کن کردن ساس‌ها کمک کند.
خون‌آشام‌های کوچک
یک ساس تختخواب بالغ به اندازه یکی از هسته‌های میوه سیب است و با چشم غیرمسلح دیده می‌شود. ساس بالغ قرمز- قهوه‌ای است اما جوانترها کوچک‌تر و روشن‌تر هستند. دیدن تخم این حشره با چشم غیرمسلح، غیرممکن است.
ورم بعد از غذا
این تصویر ساس‌هایی را نشان می‌دهد که پس از صرف غذا ورم کرده‌اند. آنها خون انسان را ترجیح می‌دهند و در نبود آن میزبان را از میان دیگر جانداران خونگرم مانند سگ‌ها، گربه‌ها و جوندگان انتخاب خواهند کرد.
نشانه‌های هجوم ساس‌ها به خانه
یکی از اولین نشانه‌ها احساس خارش پوست در محل گزیدگی‌ها و وجود مدفوع تیره این حشرات روی سطوح روشن است. این جانداران به دلیل رژیم مایع، دفعات دفع بسیاری دارند و می‌توان اثر این مدفوع را روی تشک، کناره‌های تخت و پایه‌های آن (مانند عکس) مشاهده کرد.
انگل و میزبان
ساس‌ها اگر خیلی گرسنه نباشند، شب را برای تغذیه ترجیح می‌دهند. آنها انسان را به وسیله گرمای بدنش و گاز دی‌اکسید‌کربنی که به وسیله تنفس تولید می‌کند، ردیابی می‌کنند. آنها ترجیح می‌دهند جایی نزدیک به میزبان و دور از چشم او زندگی کنند.
هر گوشه از خانه
اگر ساس تختخواب وارد خانه شده باشد، بر خلاف نامش هر جا که فکرش را بکنید، می‌توانید تعدادی از آنها را پیدا کرد.
خارش و درد
عکس‌العمل افراد گوناگون در برابر گزیدگی توسط ساس‌ها متفاوت است. بدن حدود 50درصد از افراد هیچ واکنشی نشان نمی‌‌دهد اما عده‌ای دیگر دچار خارش و درد خواهند شد. در این تصویر محل گزیدگی ساس را که ورم کرده و قرمز شده، مشاهده می‌کنید.
قرن هاست که ساس تختخواب با نام علمی Cimex lectularius انگل مشترک انسان و دیگر جانداران خونگرم به‌شمار می‌رود. طی دهه‌های 1940 و 50 میلادی بشر به کمک بالابردن سطح بهداشت و استفاده از حشره‌کش‌ها موفق شد این حشره کوچک که تنها از خون تغذیه می‌کند را تا حدود سال 2000 مهار کند اما شواهد نشان می‌دهند این حشره موفق به تجدیدحیات شده و مخصوصا در سال 2000 به کمک حاضران در المپیک تابستانی سیدنی، به بسیاری از کشورهای جهان سفر کرده است.
به گزارش ساینتیفیک‌امریکن، کارشناسان معتقدند وجود مناطق شهری بسیار پرجمعیت، مسافرت‌های میان‌قاره‌ای و افزایش مقاومت حشرات به انواع حشره‌کش‌ها این تجدیدحیات را در تابستانی که پیش رو داریم، بسیار تهدیدآمیز و گسترده خواهد کرد.
کابی اسکال، حشره‌شناس دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی می‌گوید: «از هر جهت که به این قضیه نگاه کنیم، اوضاع دارد بدتر می‌شود. هنوز اپیدمی آغاز نشده اما تمامی سازمان‌های مرجع با سیلی از تلفن‌ها و مراجعین نگران مواجه شده‌اند. از سوی دیگر ساس‌ها حشرات فصلی نیستند و با هجوم مداوم آنها روبرو خواهیم بود. تابستان و مسافران تابستانی هم به زودی از راه می‌رسند».
هجوم ساس‌ها به ایالات متحده و تعدادی از کشورهای دیگر در کنار شایعاتی که در مورد آنها وجود دارد، به نگرانی ساکنان این کشورها دامن زده است. بهتر است ببینیم این شایعات چقدر حقیقت دارند و چطور می‌شود این خون‌آشام کوچک را از خانه بیرون کرد؟
ساس تختخواب می‌تواند پرواز کند
علیرغم آنچه تاکنون شنیده‌اید، این ساس‌ها نمی‌توانند پرواز کنند مگر اینکه از یک سشوار برای به پرواز درآوردن آنها استفاده کنید! استیفن کلز که در مورد ساس‌ها تحقیق می‌کند، می‌گوید: «آنها می‌توانند در هر دقیقه یک متر راه بروند».
ساس تختخواب به سرعت تکثیر می‌شود
حقیقت ندارد! در مقایسه با حشرات دیگر، ساس‌ها آهسته‌تر تکثیر می‌شوند. به طور متوسط هر ساس ماده بالغ می‌تواند روزی 1 تخم بگذارد، در حالی که یک مگس ماده برای گذاشتن 500 تخم به سه تا چهار روز زمان نیاز خواهد داشت. از سوی دیگر هر تخم ساس پس از 10 روز به نمف تبدیل می‌شود که برای بلوغ باید حداقل پنج تا شش هفته را پشت سر بگذارد.
ساس تختخواب می‌تواند بدون مصرف غذا تا یک‌سال زنده بمانند
این مسئله که اولین‌بار توسط محققان منتشر شده، در مورد ساس‌هایی که در خانه‌ها و کنار انسان زندگی می‌کنند، صحت ندارد. در دمای متعادل، حدود 23 درجه سانتیگراد، ساس‌ها می‌توانند دو تا سه ماه بدون گزش انسان‌ها و حیوانات زنده بمانند اما چون خونسرد هستند، در مناطق سردسیر و به دلیل کاهش متابولیسم در سرما، می‌توانند حدود یک‌سال بدون مصرف غذا زنده بمانند.
ساس تختخواب فقط در شب خون‌آشام می‌شود
خوب متأسفانه این مسئله هم حقیقت ندارد. آنها اغلب در شب فعالیت می‌کنند اما اگر یک هفته از خانه دور باشید، همین که به استراحت بپردازید یا روی مبل بنشینید به سراغ شما خواهند آمد. می‌بینید که روشن گذاشتن چراغ‌ها در مورد این خون‌آشام‌های کوچک، مخصوصا زمانی که گرسنه هستند، چندان مؤثر نیست.
ساس تختخواب فقط تشک را برای زندگی انتخاب می‌کند
در حقیقت نه! آنها را باید حشرات خانگی دانست. ساس‌ها را می‌توان همه جای خانه، حتی داخل چمدان‌ها پیدا کرد. آنها نه‌تنها با فرد از خانه بیرون می‌روند، هر جا که تصورش را بکنید نیز وجود خواهند داشت. صندلی‌ها، نرده‌ها، کنار کفش‌ها و حتی سقف هم در امان نخواهد بود.
ساس تختخواب محله‌های کثیف را ترجیح می‌دهد
واقعیت اینست که ساس‌ها هیچ تبعیضی میان محله‌های فقیرنشین و خانه‌های اشرافی قائل نیستند. آنها مناطق پرجمعیت را برای داشتن غذای کافی انتخاب می‌کنند. تنها نکته اینست که ساکنان بعضی مناطق توان مالی مبارزه با آنها را ندارند.
ساس تختخواب روی بدن میزبان باقی می‌ماند
کلز می‌گوید: «ساس‌ها بر عکس شپش‌ها دمای بدن ما را دوست ندارند، آنها ترجیح می‌دهند مکان خنک‌تری برای زندگی و جایجایی داشته باشند. اغلب می‌شود آنها را در کوله‌ها، چمدان‌ها و حتی کفش‌ها پیدا کرد.
ساس تختخواب ناقل بیماریهای انسانی است
گزش ساس‌ها می‌تواند در فرد تولید اضطراب و بی‌خوابی کند یا باعث آلودگی‌های ثانوی شود اما تاکنون گزارشی در مورد انتقال بیماریهای انسانی وجود نداشته است. حداقل 27 نوع ویروس، باکتری و تک‌یاخته در ساس‌ها شناخته شده اما آنها عامل تولید یا تکثیر هیچ‌یک نبوده‌اند. سال گذشته، محققان کانادایی در مورد کشف استاف مقاوم به متیسیلین در سه بیمار که دچار ساس گزیدگی بودند، هشدار داده‌اند اما تاکنون انتقال بیماری توسط ساس‌ها گزارش نشده است.
باید دوباره از د.د.ت استفاده کنیم
اصلا ایده خوبی نیست. زمانی که استفاده از این حشره‌کش بحث‌برانگیز در سال 1972 برای همیشه ممنوع شد، بسیاری از ساس‌ها به آن مقاوم شده بودند. در حال حاضر نیز طیف وسیعی از سموم پایروتروئید برای کشتن حشره‌ها استفاده می‌شود که مانند د.د.ت با هدف گرفتن کانال‌های سدیم در بدن حشرات، باعث مرگ آنها می‌شوند. گونه‌های مقاوم به این سموم قوی که به زودی ظاهر می‌شوند، مطمئنا در برابر د.د.ت و شیوه اثر آن مقاوم خواهند بود.
اسپری‌های شیمیایی راه حل آخر هستند
نه! مطمئن باشید اثر اسپری‌های حشره‌کش هم مانند دیگر شیوه‌های شیمیایی از بین رفته است و تنها اثرات زیست‌محیطی آنها گریبان‌گیر انسان خواهد شد. مؤثرترین راه‌حل برای ازبین‌بردن ساس‌ها ضدعفونی وسایل و استفاده از حرارت است که برای خانه‌ها بسیار پرهزینه خواهد بود.
روش‌های دیگری مانند فریز کردن و استفاده از طعمه‌ها که برای ازبین‌بردن سوسک‌های حمام هم نتیجه‌بخش بوده‌اند، به مراتب کم‌هزینه‌تر خواهند بود. استفاده از پرتوهای فروسرخ و حسگرهای ارتعاشی که حشره را به دام می‌اندازند، نیز می‌تواند در آینده نزدیک به ریشه‌کن کردن ساس‌ها کمک کند.