در این مقاله ابتدا نگاه مختصری به برخی از آیات و روایات مربوط به صله رحم شده، سپس به بررسی و توضیح دقیق واژه صله رحم همت شده است. تا بحث صله رحم هر چند کوتاه اما به طور کامل ارائه شده باشد .
صله رحم
اهمیت صله رحم در اسلام به حدی است که می توان گفت جزء اولویت های بزرگ اسلامی است. هیچ راه نجاتی برای قاطع رحم وجود ندارد و برای صله کننده، مژده فراوانست. اسلام صله رحم را وسیله فزونی رزق و روزی، عامل بسیار موثر در افزایش عمر، پاک کننده اعمال و رفتار، آسان کننده سختی های مرگ، و موجب پاداشهای فراوان آخرتی و ... می داند. درباره صله رحم، هم در قرآن و هم در روایات سخن فراوانست. در قرآن می فرماید:
وَالَّذِینَ یَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ (رعد: 21)؛ و كسانی كه خدا آنچه را به پیوستن آن فرمان داده پیوسته می دارند و از خدایشان می ترسند.
وَ یَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ (بقره: 27) و قطع می كنند رشتهای را كه خدا فرمان به پیوستن آن داده و در زمین فساد می كنند.
معنى هر دو آیه على الظاهر عامّ است و صله ارحام از مصادیق آن می باشد.
در روایات نیز سخن بسیار است از جمله:
وَ قَالَ (ص) حَافَتَا الصِّرَاطِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ الْأَمَانَةُ وَ الرَّحِمُ- فَإِذَا مَرَّ الْوَصُولُ لِلرَّحِمِ وَ الْمُؤَدِّی لِلْأَمَانَةِ نَفَذَ إِلَى الْجَنَّةِ- وَ إِذَا مَرَّ الْخَائِنُ لِلْأَمَانَةِ وَ الْقَطُوعُ لِلرَّحِمِ- لَمْ یَنْفَعْهُ مَعَهُمَا عَمَلٌ- وَ یَكْفَأُ بِهِ الصِّرَاطُ فِی النَّار (بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار،ج71، 105)؛ در دو گوشه صراء روز قیامت امانت است و رحم، و چون صله كننده رحم و امانت پرداز بر آن بگذرند به بهشت رسند و چون خائن در امانت و قاطع رحم بر آن گذرند هر چه كردند سودشان ندارد، و صراط آنها را به دوزخ وارد كند.
وَ قَالَ الصَّادِقُ (ع) صِلَةُ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الْحِسَابَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ هِیَ مَنْسَأَةٌ فِی الْعُمُرِ وَ تَقِی مَصَارِعَ السَّوْء(همان ،ص104)امام صادق(علیه السلام) فرمود: صله رحم حساب را آسان كند در روز قیامت، و عمر را دراز كند، و از مردن بد حفظ كند.
درباره اینکه ارحام چه کسانی هستند، نص دقیقی وجود ندارد شهید ثانى ره گفته: اصحاب فقهاء اختلاف دارند كه قرابت كیانند؟ چون نصى در بیان آن نرسیده و بیشتر آن را امرى عرفى دانند كه در عادت، وابسته ی در نسب شمرده شوند، خواه ارث برند یا نه
شخصی به رسول خدا عرض کرد: «من اقوامی دارم که به آنها احسان میکنم ولی آنها مرا اذیّت میکنند. می خواهم دیگر کاری به آنها نداشته باشم امام فرمود: در این صورت خداوند همه شما را رها می کند عرض کرد: پس چه کنم؟ امام فرمود: به آن کس که تو را محروم ساخته بخشش کن و با آن کس که از تو قطع کرده بپیوند و آن را که به تو ظلم کرده، ببخش. و اگر چنین کنی خداوند پشتیبان تو خواهد بود.(بحارالانوار، ج 74، باب 3، ص89)
نیز رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: صدقه ده اجر دارد، و قرض هیجده تا و صله برادران(دینی) بیست تا و صله رحم بیست و چهارتا.(همان)
تامل در روایات صله رحم انسان را بسیار به وجد آورده و مشتاق به عمل می نماید اما سوالات بسیاری ذهن را مشغول می کند که تا پاسخهای واضحی بدست نیاید، تکلیف دقیق ما پیرامون صله رحم مشخص نمی شود. از جمله آنکه معنای دقیق صله رحم چیست و رحم به چه کسانی می گویند؟ چه کنیم تا به صله رحم عمل کرده باشیم؟ لذا با نگاهی دقیق به معنای صله رحم در لغتنامه های عربی و فارسی و اقوال علمای اسلامی به توضیح این واژه می پردازیم .
صله از ریشه وصل است و در دو معنای بهم پیوستن، و احسان کردن می باشد و لفظ صله در "صله رحم" شامل هر دو معنا می شود و برای هر دو معنا سند معتبر موجود است.
وصل: وَصْلًا و صِلَةً و صُلَةً الشیءَ بالشیءِ: آن دو چیز را با هم پیوند داد، هُ بِالْف دینار: هزار دینار به او بخشید- وَصْلًا وَ صِلَةً رَحِمَهُ: صله رحم كرد و به خویشاوندان خود رسید، فلاناً: به فلانى رسید و نزد او ماند، به او كمك و بخشش نمود(فرهنگ ابجدی ،عربی فارسی ،ج 1ص 10)
گل سرخ
المنجد درباره "وصل" و _رحمه: احسن الی الاقربین الیه من ذوی النسب و عطف علیهم و رفق بهم:(یعنی نیکی و مهربانی کند به خویشاوندان که با او نسبت خویشی رحمی دارند.(المنجد،انتشارات اسلام ،چاپ دوم ،سال 80)
همچنین است در مفردات و لسان العرب و...
از روایات نیز هر دو معنا استفاده می شود در حالی که تلقی عوام فقط معنای اول، یعنی دیدار از یکدیگر است .
و مراد از رحم: معنای لغوی رحم، زهدان به معنی جای کودک در شکم مادر را گویند. واژه رحم، در صله رحم استعاره برای قرابت و خویشاوندی است. (دهخدا، علی اکبر؛ لغت نامه، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1373 ، چاپ اول،ج14، ص20572 )
اما درباره اینکه ارحام چه کسانی هستند، نص دقیقی وجود ندارد شهید ثانى ره گفته: اصحاب فقهاء اختلاف دارند كه قرابت كیانند؟ چون نصى در بیان آن نرسیده و بیشتر آن را امرى عرفى دانند كه در عادت، وابسته ی در نسب شمرده شوند، خواه ارث برند یا نه.
قول دیگری نیز می گوید: هر كه وابسته نژادى است در عرف و گرچه فاصله دور دارد، با حفظ اولویت مراتب بر یكدیگر،(هرچه نسبت نزدیکتر باشد، صله از اهمیت بیشتری برخوردار است) چه مذکر باشند چه مونث، برخى عامه آن را منحصر دانسته اند در آنها كه نباید با هم زناشوئى كنند و محرم یك دیگرند (مثل خواهر و برادر) و اگر هر دو یك جنسند یكى را مذكر فرض كنند و دیگرى را مونث، چنانچه زناشوئیشان حرام باشد، رحم هم باشند.
قول معروف دیگری نیز می گوید رحم، پیوند نژادیست میان وابستگان به یك مادر، (که چون بالا رود و مادر بزرگها هم حساب شوند، دایی، خاله، عمو و عمه هم از ارحامند) و بقولى رحم خویشاوند از دو طرف است، پدران و هر چه بالا روند، و فرزندان و هر چه به پائین روند.(آداب معاشرت- ترجمه جلد شانزدهم بحارالانوار، ج1، ص 71 )
از همین رو کادو دادن در آنجاها که در عرف مرسوم است، مثل کادوی عروسی، یا تولد و امثالهم از مصادیق صله رحم است که اگر شامل افراط و تفریء ریا، خودنمایی و ... نباشد، ثواب صله دارد. میهمانیها و دید و بازدیدها نیز همه از مصادیق صله است و در جاهایی که عرف بدان اهمیت بیشتری می دهد مثل دیدار از خویشی که از سفر آمده است، اهمیت بیشتر دارد.
بنابراین صله رحم به معنی پیوستن به خویشاوندان و احسان به ایشان است. درباره حدود احسان هم، روایت است که صله رحم کنید حتی با شربت آبی. و قول پیغمبر است كه صله كنید با ارحام خود گرچه به سلام كردن باشد، ... و شكى ندارد كه با فقر پدران یا فرزندان صله با مال واجب است و براى خویشان دیگر مستحب است و در طبقه وارثان مؤكد است و به اندازه هزینه زندگى است، و اگر بىنیاز باشند به این است که هدیه بدانها بدهد. (بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج71، ص: 11،ترجمه آداب معاشرت ،ج16،ص70)
از همین رو کادو دادن در آنجاها که در عرف مرسوم است، مثل کادوی عروسی، یا تولد و امثالهم از مصادیق صله رحم است که اگر شامل افراط و تفریء ریا، خودنمایی و ... نباشد، ثواب صله دارد. میهمانیها و دید و بازدیدها نیز همه از مصادیق صله است و در جاهایی که عرف بدان اهمیت بیشتری می دهد مثل دیدار از خویشی که از سفر آمده است، اهمیت بیشتر دارد. پس به بسیاری از رسومات پسندیده عرفی باید به دیده احترام نگریست
صله رحم در تعریف دقیق
در این انجمن به متفرقه در موژ مهندسی بهداشت ایمنی و محیط زیست در مورد بهداشت ایمنی محیط زیست بهداشت محیط مهندسی بهداشت محیط بهداشت حرفه ای تصفیه آب تصفیه فاضلاب جزوه ارشد محیط زیست ایمنی میپردازید.
مدیر انجمن: naderloo
ارسال پست
تعداد پست ها:1
• صفحه 1 از 1
پرش به
- دفتر انجمن موژ
- ↲ دفتر انجمن
- ↲ خبرنامه
- ↲ سوال هفته
- ↲ نظام مشارکت انجمن
- ↲ مجله سایت
- ↲ مجله سایت
- ↲ اخبار انجمن
- ↲ قوانین و مقررات
- ↲ قوانین و مقررات انجمن
- تالار بهداشت
- ↲ تالار بهداشت
- ↲ بهداشت
- ↲ معرفی سایت های HSE
- ↲ معرفی اساتید
- ↲ استاندارد ها
- ↲ استخدام
- ↲ همایش ها
- ↲ دانلود کتب الکترونیکی
- ↲ اخبار بهداشت
- ↲ بهداشت مدارس
- ↲ کارشناسی ارشد
- ↲ پایان نامه
- ↲ اپیدمیولوژی
- ↲ آلاینده های نوظهور
- ↲ پوسترهای بهداشتی
- ↲ پاورپوینت های سلامت ایمنی محیط زیست - HSE
- تالار مهندسی بهداشت محیط
- ↲ تالار بهداشت محیط
- ↲ اخبار بهداشت محیط
- ↲ مهندسی بهداشت محیط
- ↲ جمع آوری و دفع مواد زائد جامد
- ↲ تصفیه آب
- ↲ آلودگی هوا و کنترل آن
- ↲ تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی
- ↲ میکروبیولوژی آب و فاضلاب
- ↲ شیمی آب و فاضلاب
- ↲ ارشد بهداشت محیط
- ↲ مبارزه با ناقلین
- ↲ بهداشت پرتوها و حفاظت
- ↲ نقشه برداری و نقشه کشی
- ↲ بیماریهای منتقله آب
- ↲ هیدرولیک و مکانیک سیالات
- ↲ هیدرولوژی
- ↲ انتقال و توزیع آب
- ↲ طراحی تصفیه خانه آب و فاضلاب
- ↲ سیستمهای نوین تصفیه
- ↲ جمع آوری فاضلاب و سیلاب
- ↲ گندزداها
- ↲ استاتیک و مکانیک خاک
- ↲ کنترل بهداشتی مواد غذایی
- ↲ ریاضیات مهندسی
- ↲ مقاله و جزوات بهداشت محیط
- ↲ آنالیز دستگاهی
- ↲ انتخاب پمپ
- ↲ ضربه آب
- ↲ بهداشت محیط بیمارستان
- ↲ کارآفرینی بهداشت محیط
- تالار مهندسی بهداشت حرفه ای
- ↲ تالار بهداشت حرفه ای
- ↲ جزوات بهداشت حرفه ای
- ↲ مهندسی بهداشت حرفه ای
- ↲ عوامل زیان آور محیط کار
- ↲ بیماریهای ناشی از کار
- ↲ روانشناسی صنعتی
- ↲ سم شناسی
- ↲ ارگونومی
- ↲ ارشد بهداشت حرفه ای
- ↲ کتب بهداشت حرفه ای
- ↲ MSDS اطلاعات ایمنی مواد
- ↲ بهداشت کارگاه
- ↲ ایمنی مواد شیمیایی
- ↲ آلودگی هوا
- ↲ لوازم حفاظت فردی
- ↲ مقالات بهداشت حرفه ای
- ↲ آلودگی صدا و کنترل
- ایمنی
- ↲ حوادث
- ↲ مقاله و جزوات ایمنی
- ↲ کارشناسی ارشد
- ↲ اعلام حریق
- ↲ اطفاء حریق
- ↲ خوردگی بیولوژیکی
- ↲ خوردگی بیولوژیکی
- تالار مهندسی محیط زیست
- ↲ تالار مهندسی محیط زیست
- ↲ ارزیابی اثرات زیست محیطی
- ↲ ارشد محیط زیست
- ↲ طراحی محیط زیست
- تالار اقتصاد مهندسی
- ↲ اقتصاد مهندسی
- تالار سیستم های مدیریتی
- ↲ تالار سیستم های مدیریتی
- ↲ سیستمهای مدیریت
- ↲ سیستم های زیست محیطی
- ↲ ارشد HSE
- ↲ ایمنی و بهداشت حرفه ای
- ↲ سیستم مدیریت HSE
- ↲ مدیریت ریسک
- ↲ فرهنگ HSE
- ↲ مدیریت بحران
- ↲ سیستم مدیریت انرژی
- تالار آموزش
- ↲ تالار آموزش
- ↲ آموزش نرم افزارهای تخصصی
- ↲ EGOUT طراحی شبکه فاضلاب
- ↲ دانلود نرم افزارEGOUT
- ↲ دانلود راهنمای EGOUT
- ↲ دانلود فیلم EGOUT
- ↲ دانلود اتوکد AUTOCAD
- ↲ پیش نیاز دوره
- ↲ شبکه فاضلاب SewerCAD
- ↲ دانلود نرم افزار SewerCAD
- ↲ پیش نیاز دوره SewerCAD
- ↲ آزمون
- تالار نرم افزار
- ↲ تالار نرم افزار و رایانه
- ↲ رایانه و نرم افزار
- ↲ نرم افزارهای عمومی
- ↲ نرم افزارهای تخصصی
- ↲ طراحی تصفیه خانه فاضلاب
- ↲ مدیریت کیفیت و توسعه منابع آب
- ↲ مدیریت کیفیت و توسعه منابع آب
- ↲ نرم افزار hse اندروید
- سایر موضوعات
- ↲ تریبون آزاد
- ↲ متفرقه
- ↲ مناسبت ها
- ↲ صندلی داغ
- ↲ همه چیز از همه جا
- ↲ دانستنی ها
- ↲ بحث روز
- مشارکت در پروژه
- ↲ پیشنهاد پروژه
- ↲ ارائه خدمات مهندسی
چه کسی حاضر است؟
کاربران حاضر در این انجمن: کاربر جدیدی وجود ندارد. و 0 مهمان