نقش عوامل روحی در بروز حوادث
ارسال شده: 09 می 2010 10:33
[align=justify]نقش عوامل روحی در بروز حوادث:
وقتي حادثه اي اتفاق مي افتد براي تحقيق در رابطه با علل به وجود آورنده حادثه ابتدا وجود اشكالات و نقايص احتمالي در عوامل فيزيكي و قابل لمس مانند ابزارآلات ، ماشين آلات ، مصالح و مواد مصرفي وسايل حفاظت عمومي ، وسايل حفاظت فردي و غيره مورد توجه قرار مي گيرد ، در حالي كه بررسي آمار حوادث نشان مي دهد بخش اعظم حوادث مربوط به عوامل انساني مانند عدم رعايت دستورالعملهاي ايمني به علت فقدان آموزش هاي لازم و يا به علت شرايط نامناسب روحي و رواني فرد حادثه ديده بوده است. حوادث بسياري براي پرسنل كار كرده و با تجربه كه از نظر شرايط و وسايل ايمني كار و گذراندن دوره هاي آموزشي لازم كمبودي نداشته اند ، به وجود آمده كه پس از تحقيقات بعدي مشخص شده علت آن ارتكاب به اشتباهات فاحش در اثر شرايط نامساعد رواني فرد در مقطع بروز حادثه بوده است.
كار يكنواخت و مداوم توأم با سر وصدا ، باعث ايجاد بي علاقگي ، خستگي ، فرسودگي ، سردرد عصبي ، بي حوصلگي و عدم تمركز فكري لازم خصوصاً هنگام انجام كارهاي حساس و مخاطره آميز مي نمايد. اضطراب و عدم تعادل فكري و حواس پرتي لحظه اي ، كاهش سرعت انتقال مغز در اثر خستگي مفرط ، فشارهاي عصبي و روحي ناشي از مشكلات خانوادگي ، نابهنجارهاي اجتماعي و محيط كار و عدم تأمين مايحتاج زندگي و بالنتيجه روي آوردن به شغل هاي دوم كه باعث تحليل قواي جسمي و روحي فرد مي گردد و بسياري عوامل ديگر از مهمترين علل بروز حوادث ناشي از كار مي باشند. وقتي كارگر دچار مسائل و مشكلات ريشه اي باشد آرامش رواني لازم را نداشته و حين كار دائماً فكر و حواسش به دنبال مشكلات و چگونگي مقابله با آن منحرف شده و احتمال بروز حادثه براي خود و يا همكارانش را به چندين برابر افزايش مي دهد كه در اين رابطه عدم تأمين مكفي نياز هاي فيزيولوژيكي به عنوان اولين دسته نيازهاي بشري بيشترين تأثيرات سوء را دارا مي باشد.
مديران وسرپرستان براي پيشگيري از وقوع حوادث علاوه بر تجهيز محيط كار به وسايل حفاظتي لازم و تأمين وسايل حفاظتي فردي ، برنامه هاي آموزش و ايمني و ساير تجهيزات علمي ، لازم است شرايط روحي محيط كار و روابط بين افراد و جنبه هاي شخصيتي ، احساسي ، روحي و رواني پرسنل را مد نظر داشته و به آن توجه نمايند. شناخت روحيات و مسايل و مشكلات پرسنل و انجام اقدامات متناسب در جهت كمك به حل آنها از جمله وظايف اصلي مديران و سرپرستان مي باشد.
روابط بين سرپرست و پرسنل بايد به گونه اي باشد كه به راحتي مشكلات مطرح و تا حد امكان چاره انديشي گردد। به طوري كه اگر سرپرست در مقطعي مشاهده نمود كه وضعيت روحي و عصبي يكي از پرسنل مساعد نيست به سهولت اين تغيير روحيه را تشخيص داده و ضمن تلاش در جهت بهبود شرايط روحي وي موقتاً او را از انجام كارهاي حساس كه مي تواند مخاطره آميز باشد مانند كار روي شبكه هاي برق دار و يا ماشين آلات بالقوه خطر آفرين معاف دارد.
در عين حال سرپرست بايستي كارگران را به نوعي آموزش داده كه هرلحظه را لحظه حادثه شمرده و اگر كارگر شرايط عيني كار را با شرايط روحي خويش مناسب نيافت ، در انجام كار آميخته با خطر تا فراهم آوردن شرايط مناسب تأخير بياندازد. سرپرست علاوه بر مورد توجه قرار دادن شرايط روحي روز مره پرسنل تحت سرپرستي خود بايستي با توجه به شناختي كه از نظر شرايط عمومي روحي ، عصبي ، خلاقيت هاي كاري ، ميزان هوش ، سرعت انتقال و تمركز فكر و حواس و توانائي هاي جسمي آنها پيدا مي نمايد ، نسبت به تقسيم كار ، تعيين و تغيير مسئوليت هاي پرسنل عمل نمايد. براي رسيدن به اين اهداف ايجاد روابط صميمانه و انساني در محيط هاي كار شرط اصلي مي باشد।
آمادگي و تجهيزات اوليه در شرايط بحراني :
مردم اصولا عاشق آرامش و آسايش هستند اما آنچه در زندگي به ياد مي ماند زمانهايي است كه در فشار بوده ايم. لحظاتي كه از آسايش و امنيت خبري نبوده است. اين لحظات ، لحظاتي هستند كه همواره زنده اند و زنده مي مانند. براي تجربه كردن اين لحظات آماده باشيد البته كاملا منطقي و حساب شده! ( لحظاتي مانند زلزله، سيل، آتشسوزي، طوفان،جنگ ، گم شدن در طبيعت و يا هر حادثه اي ديگر )
آنچه پيش رو داريد ، توصيه ها يي است براي بهينه سازي اين تجارب. به خاطر داشته باشيد كه در مواقع ضروري ، تجيزات لازم در اختيارتان باشد. بدان معنا كه همواره در چنين مواقعي تجهيزات لازم را داخل كوله پشتي، صندوق عقب ماشين و خانه خود داشته باشيد.
داشتن اين تجهيزات و دور از دسترس بودنشان در مواقع بروز حادثه كاملا بي فايده خواهد بود.
غذا:
مقداري غذاي فاسد نشدني به اندازه مصرف دو هفته و يا كمي بيشتر همراه داشته باشيد. با اين كار اگر وقفه اي در برنامه اتان و يا دسترسي تان به بازار پيش آيد در امان خواهيد بود. كمي بيشتر از اندازه نيازتان خريداري كنيد.
آب:
آب را در بطريهاي در بسته حمل كنيد و همواره از به همراه داشتن آن اطمينان حاصل نماييد.
اسناد مهم و اوراق بهادار:
مطمئن شويد كه تمامي مدارك و اوراق ضروري در شرايط بحراني در دسترس تان هستند
پول:
در بسياري از مواقع كمي پول نقد اضافي در شرايطي كه اوضاع مختل مي شود، مثلا دستگاه A.T.M و يا خودروي شخصي شما دچار مشكل شده بسيار كار ساز است. پس كمي پول اضافي براي مواقع ضروري كنار بگذاريد.
دارو به اندازه كافي:
يقين حاصل كنيد كه دارو هاي مورد نياز خود و ساير اعضاء خانواده را براي مواقع ضروري در دسترس داريد.
كيف كمك هاي اوليه:
پيشنهاد مي كنم كه كيف كمك هاي اوليه خود را به تمامي موارد ضروري و همچنين مكمل هاي ويتاميني و دارويي مجهز كنيد.
سوخت خودرو:
باك خودروي خود را در زمانهايي كه اخطار وقوع طوفان، كولاك و ... را دريافت مي كنيد، كاملا پر نگه داريد.
منبع حرارتي:
ضروري است احتمال قطع برق و يا سيستم حرارتي را بدهيد.اگر اجاق و شومينه هيزمي داريد يقين حاصل كنيد كه به اندازه كافي هيزم براي سوخت داريد و همچنين از صحت عملكرد آنها مطمئن شويد.
منبع نور:
چند عدد شمع، چراغ قوه و يا فانوس در دسترس داشته باشيد. همچون هميشه مراقب خطرات ناشي از آتش سوزيها ي احتمالي با شمع و يا فانوس در محيطهاي سر بسته باشيد.
باطري اضافه:
مقدار زيادي باطري اضافه در دسترس داشته باشيد.
راديو:
يك راديوي خوب و مناسب كه با باطري كار مي كند همراه خود داشته باشيد.
سرگرمي:
همچنين پيشنهاد مي كنم يك بازي سرگرم كننده زميني، مانند بازيهاي فكري و كارتي
، كتاب و يا پازل در اختيار داشته باشيد، كسي چه مي داند شايد اين بحران پيش آمده مدت زيادي طول بكشد در اين صورت طولاني ترين و گرم ترين مكالمات خانوادگي هم به پايان خواهد رسيد.
برنامه ريزي جهت آموزش خانواده:
خيلي مهم است كه اعضاي خانواده از محل قرار گرفتن و نحوه عملكرد هر يك از تجهيزات ضروري در شرايط بحران آگاه باشند. به ويژه افراد كم سن تر كه در مواقع بحران سريع تر خونسردي خود را از دست مي دهند.
آموزش اين امور را به صورت بازي در جمع خانواده اجرا كنيد. مثلا شبي تمام اعضاي خانواده را گرد هم جمع كرده و برق را قطع كنيد و به صورت عملي موارد مورد نظر را تجربه كنيد. در اين صورت ديگر در مواقع بحران و ضروري هيچ يك از اعضا ترسي به خود راه نخواهد داد. اين آمادگي بخصوص در كودكان بايد وجود داشته باشد.
[/align]
تولیدی ایمنی نگهبان
وقتي حادثه اي اتفاق مي افتد براي تحقيق در رابطه با علل به وجود آورنده حادثه ابتدا وجود اشكالات و نقايص احتمالي در عوامل فيزيكي و قابل لمس مانند ابزارآلات ، ماشين آلات ، مصالح و مواد مصرفي وسايل حفاظت عمومي ، وسايل حفاظت فردي و غيره مورد توجه قرار مي گيرد ، در حالي كه بررسي آمار حوادث نشان مي دهد بخش اعظم حوادث مربوط به عوامل انساني مانند عدم رعايت دستورالعملهاي ايمني به علت فقدان آموزش هاي لازم و يا به علت شرايط نامناسب روحي و رواني فرد حادثه ديده بوده است. حوادث بسياري براي پرسنل كار كرده و با تجربه كه از نظر شرايط و وسايل ايمني كار و گذراندن دوره هاي آموزشي لازم كمبودي نداشته اند ، به وجود آمده كه پس از تحقيقات بعدي مشخص شده علت آن ارتكاب به اشتباهات فاحش در اثر شرايط نامساعد رواني فرد در مقطع بروز حادثه بوده است.
كار يكنواخت و مداوم توأم با سر وصدا ، باعث ايجاد بي علاقگي ، خستگي ، فرسودگي ، سردرد عصبي ، بي حوصلگي و عدم تمركز فكري لازم خصوصاً هنگام انجام كارهاي حساس و مخاطره آميز مي نمايد. اضطراب و عدم تعادل فكري و حواس پرتي لحظه اي ، كاهش سرعت انتقال مغز در اثر خستگي مفرط ، فشارهاي عصبي و روحي ناشي از مشكلات خانوادگي ، نابهنجارهاي اجتماعي و محيط كار و عدم تأمين مايحتاج زندگي و بالنتيجه روي آوردن به شغل هاي دوم كه باعث تحليل قواي جسمي و روحي فرد مي گردد و بسياري عوامل ديگر از مهمترين علل بروز حوادث ناشي از كار مي باشند. وقتي كارگر دچار مسائل و مشكلات ريشه اي باشد آرامش رواني لازم را نداشته و حين كار دائماً فكر و حواسش به دنبال مشكلات و چگونگي مقابله با آن منحرف شده و احتمال بروز حادثه براي خود و يا همكارانش را به چندين برابر افزايش مي دهد كه در اين رابطه عدم تأمين مكفي نياز هاي فيزيولوژيكي به عنوان اولين دسته نيازهاي بشري بيشترين تأثيرات سوء را دارا مي باشد.
مديران وسرپرستان براي پيشگيري از وقوع حوادث علاوه بر تجهيز محيط كار به وسايل حفاظتي لازم و تأمين وسايل حفاظتي فردي ، برنامه هاي آموزش و ايمني و ساير تجهيزات علمي ، لازم است شرايط روحي محيط كار و روابط بين افراد و جنبه هاي شخصيتي ، احساسي ، روحي و رواني پرسنل را مد نظر داشته و به آن توجه نمايند. شناخت روحيات و مسايل و مشكلات پرسنل و انجام اقدامات متناسب در جهت كمك به حل آنها از جمله وظايف اصلي مديران و سرپرستان مي باشد.
روابط بين سرپرست و پرسنل بايد به گونه اي باشد كه به راحتي مشكلات مطرح و تا حد امكان چاره انديشي گردد। به طوري كه اگر سرپرست در مقطعي مشاهده نمود كه وضعيت روحي و عصبي يكي از پرسنل مساعد نيست به سهولت اين تغيير روحيه را تشخيص داده و ضمن تلاش در جهت بهبود شرايط روحي وي موقتاً او را از انجام كارهاي حساس كه مي تواند مخاطره آميز باشد مانند كار روي شبكه هاي برق دار و يا ماشين آلات بالقوه خطر آفرين معاف دارد.
در عين حال سرپرست بايستي كارگران را به نوعي آموزش داده كه هرلحظه را لحظه حادثه شمرده و اگر كارگر شرايط عيني كار را با شرايط روحي خويش مناسب نيافت ، در انجام كار آميخته با خطر تا فراهم آوردن شرايط مناسب تأخير بياندازد. سرپرست علاوه بر مورد توجه قرار دادن شرايط روحي روز مره پرسنل تحت سرپرستي خود بايستي با توجه به شناختي كه از نظر شرايط عمومي روحي ، عصبي ، خلاقيت هاي كاري ، ميزان هوش ، سرعت انتقال و تمركز فكر و حواس و توانائي هاي جسمي آنها پيدا مي نمايد ، نسبت به تقسيم كار ، تعيين و تغيير مسئوليت هاي پرسنل عمل نمايد. براي رسيدن به اين اهداف ايجاد روابط صميمانه و انساني در محيط هاي كار شرط اصلي مي باشد।
آمادگي و تجهيزات اوليه در شرايط بحراني :
مردم اصولا عاشق آرامش و آسايش هستند اما آنچه در زندگي به ياد مي ماند زمانهايي است كه در فشار بوده ايم. لحظاتي كه از آسايش و امنيت خبري نبوده است. اين لحظات ، لحظاتي هستند كه همواره زنده اند و زنده مي مانند. براي تجربه كردن اين لحظات آماده باشيد البته كاملا منطقي و حساب شده! ( لحظاتي مانند زلزله، سيل، آتشسوزي، طوفان،جنگ ، گم شدن در طبيعت و يا هر حادثه اي ديگر )
آنچه پيش رو داريد ، توصيه ها يي است براي بهينه سازي اين تجارب. به خاطر داشته باشيد كه در مواقع ضروري ، تجيزات لازم در اختيارتان باشد. بدان معنا كه همواره در چنين مواقعي تجهيزات لازم را داخل كوله پشتي، صندوق عقب ماشين و خانه خود داشته باشيد.
داشتن اين تجهيزات و دور از دسترس بودنشان در مواقع بروز حادثه كاملا بي فايده خواهد بود.
غذا:
مقداري غذاي فاسد نشدني به اندازه مصرف دو هفته و يا كمي بيشتر همراه داشته باشيد. با اين كار اگر وقفه اي در برنامه اتان و يا دسترسي تان به بازار پيش آيد در امان خواهيد بود. كمي بيشتر از اندازه نيازتان خريداري كنيد.
آب:
آب را در بطريهاي در بسته حمل كنيد و همواره از به همراه داشتن آن اطمينان حاصل نماييد.
اسناد مهم و اوراق بهادار:
مطمئن شويد كه تمامي مدارك و اوراق ضروري در شرايط بحراني در دسترس تان هستند
پول:
در بسياري از مواقع كمي پول نقد اضافي در شرايطي كه اوضاع مختل مي شود، مثلا دستگاه A.T.M و يا خودروي شخصي شما دچار مشكل شده بسيار كار ساز است. پس كمي پول اضافي براي مواقع ضروري كنار بگذاريد.
دارو به اندازه كافي:
يقين حاصل كنيد كه دارو هاي مورد نياز خود و ساير اعضاء خانواده را براي مواقع ضروري در دسترس داريد.
كيف كمك هاي اوليه:
پيشنهاد مي كنم كه كيف كمك هاي اوليه خود را به تمامي موارد ضروري و همچنين مكمل هاي ويتاميني و دارويي مجهز كنيد.
سوخت خودرو:
باك خودروي خود را در زمانهايي كه اخطار وقوع طوفان، كولاك و ... را دريافت مي كنيد، كاملا پر نگه داريد.
منبع حرارتي:
ضروري است احتمال قطع برق و يا سيستم حرارتي را بدهيد.اگر اجاق و شومينه هيزمي داريد يقين حاصل كنيد كه به اندازه كافي هيزم براي سوخت داريد و همچنين از صحت عملكرد آنها مطمئن شويد.
منبع نور:
چند عدد شمع، چراغ قوه و يا فانوس در دسترس داشته باشيد. همچون هميشه مراقب خطرات ناشي از آتش سوزيها ي احتمالي با شمع و يا فانوس در محيطهاي سر بسته باشيد.
باطري اضافه:
مقدار زيادي باطري اضافه در دسترس داشته باشيد.
راديو:
يك راديوي خوب و مناسب كه با باطري كار مي كند همراه خود داشته باشيد.
سرگرمي:
همچنين پيشنهاد مي كنم يك بازي سرگرم كننده زميني، مانند بازيهاي فكري و كارتي
، كتاب و يا پازل در اختيار داشته باشيد، كسي چه مي داند شايد اين بحران پيش آمده مدت زيادي طول بكشد در اين صورت طولاني ترين و گرم ترين مكالمات خانوادگي هم به پايان خواهد رسيد.
برنامه ريزي جهت آموزش خانواده:
خيلي مهم است كه اعضاي خانواده از محل قرار گرفتن و نحوه عملكرد هر يك از تجهيزات ضروري در شرايط بحران آگاه باشند. به ويژه افراد كم سن تر كه در مواقع بحران سريع تر خونسردي خود را از دست مي دهند.
آموزش اين امور را به صورت بازي در جمع خانواده اجرا كنيد. مثلا شبي تمام اعضاي خانواده را گرد هم جمع كرده و برق را قطع كنيد و به صورت عملي موارد مورد نظر را تجربه كنيد. در اين صورت ديگر در مواقع بحران و ضروري هيچ يك از اعضا ترسي به خود راه نخواهد داد. اين آمادگي بخصوص در كودكان بايد وجود داشته باشد.
[/align]
تولیدی ایمنی نگهبان